ریزش موی سر یکی از مشکلات رایج درمیان خانم‌ها و آقایان و یکی از بزرگترین دغدغه‌هایی است که این افراد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، از این رو هر فردی به نوبه خود به دنبال راه حلی برای جلوگیری و درمان ریزش مو می‌گردد، عموماً افراد برای رهایی از شر این موضوع به دنبال داروهای گرانقیمت و موادشیمیایی بی‌اثر می‌روند که نتیجه قابل توجهی برای آنها در پی نخواهد داشت.
اما ما این بار توصیه می‌کنیم اگر ریزش مو دارید، تا حد امکان از داروها و ترکیبات شیمیایی فاصله بگیرید و ما را در این پست مجله اینترنتی طبایع همراهی کنید تا بتوانید با استفاده از طب سنتی و نسخه‌های گیاهی و طبیعی، موی سرتان را تقویت کرده و از ریزش غیر طبیعی آن تا حدامکان جلوگیری کنید.
چه زمان گفته می‌شود که فرد دچار ریزش مو شده است؟
عموماً ریزش بین ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو در طی روز، طبیعی است، اما اگر تعداد و میزان ریزش بیش از این مقدار باشد،گویای این است که فرد دچار ریزش مو گردیده است. اما پیش از هرگونه اقدام درمانی یا پیشگیرانه در این زمینه، ابتدا باید علت ریزش مو را جستجو کنیم.
ریزش مو تا چه اندازه شایع است؟
ریزش مو خصوصاً در شرایط فعلی که کرونا نیز به آن اضافه شده است، به یک مشکل بسیار شایع بدل گشته، به گونه‌ای که اگر از خیلی‌ها بپرسید حتی اگر موهاشان کامل نریخته باشد، یا تراکم موهایشان کم شده یا حتی کنار شقیقه‌ها یا فرق سرشان خالی شده است؛ و در حالت کلی:
- از هر دو مرد یک نفر
- از هر پنج زن یک نفر
با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند و همه به دنبال راهی برای رفع آن هستند. اما باید ابتدا علل را دریافت و متناسب با آن درمان را آغاز نمود وگرنه اکثراً راهکارهای موضعی، موقتی و برگشت‌پذیر هستند.
علل رایج ریزش مو در خانم‌ها و آقایان
در حالت کلی ریزش مو چه در خانم‌ها و چه در آقایان می‌تواند ناشی از یکی از علل زیر باشد:
- فشار‌های جسمی و روحی (استرس و اضطراب)
- تأثیرات بارداری و شیردهی
- مصرف بیش از حد ویتامین A
- کمبود پروتئین و ویتامین‌های گروه B و D و کمبود ریزمغذی‌های بدن
- کمبود روی و کم خونی ناشی از فقرآهن
- تأثیرات وراثت و ژنتیک
- الگوی طاسی در مردان
- بیماری خودایمنی آلوپسی آرآتا (ریزش مو منطقه‌ای)
- تغییرات هورمون‌های زنانه و افزایش هورمون مردانه
- کم‌کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید
- کم‌خوابی یا بی خوابی
- رژیم‌های درمانی غیراصولی و کاهش وزن شدید
- سندروم تخمدان پلی کیستیک
- عوارض داروهای رقیق‌کننده خون، ضد افسردگی و …
- استفاده زیاد و مکرر از سشوار، اتو مو و …
- استفاده مکرر از مواد آرایشی و رنگ‌های مصنوعی
- شیمی درمانی و پرتودرمانی
- آلودگی هوا، استعمال سیگار و قلیان
اما طب سنتی ریزش مو را ناشی از مشکلاتی می‌داند؟
- بروز مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه
- به طور کلی بروز مشکل در ارگان‌های داخلی مانند معده، کبد و حتی رحم
- غلظت خون و افزایش اخلاط غلیظ و زائد (که می‌توانند منجر به ریزش مو شوند چون خونرسانی به سطح پوست به خوبی انجام نمی‌شود).
- کم‌خونی خصوصاً کم خونی ناشی از فقر آهن
- ضعف مغز
- مشکلات پوستی مانند عفونت‌های قارچی.
مصرف کدام داروها باعث ریزش مو می‌شوند؟
همانطور که در بالا اشاره کردیم، مصرف برخی از داروها، ریزش مو را تشدید می‌کنند، مانند:
- کاپتوپریل
- کاربامازپین
- آمفتامین‌ها
- برموکریپتین
- آسیترتین (دارویی که برای درمان سوریازیس توسط پزشک تجویز می‌گردد)
چی کار کنم موهام نریزه؟
همیشه با این حرف بیماران مواجه هستیم که تا حالا به صد پزشک مراجعه کردم، انواع شامپوها و داروها را مصرف کردم اما فایده‌ای نداشته است، هر کاری هم شما بگید، انجام دادم از نوردرمانی تا حجامت سوزنی و … ولی همانطور موهایم دارد می‌ریزد، اما وقتی از بیمار، شرح حال گرفته می‌شود به موارد این چنینی برخورد می‌کنیم.
شرح حال نمونه از بیمار:
- کم کاری تیروئید
- خوابیدن در ساعت 12 الی 1 شب
- نفخ و یبوست
- رژیم غذایی نامناسب
- استرس و اضطراب و …
پس برای این که روند درمان شما خوب پیش برود باید مراحل زیر را گام به گام رعایت کنید:
1) سبک زندگیتو اصلاح کن
بد نیست یه زمان‌هایی برای رفع یک سری از مشکلات فقط دنبال راهکارهای جدید و پرهزینه نباشیم، بعضی وقت‌ها کافیه به سبک زندگیمون رجوع کنیم و برخی از عادت‌های غلط‌مون رو اصلاح کنیم، عادت‌هایی که می‌دونیم غلطن اما بهشون خو گرفتیم؛ مثلاً:
- تا نیمه‌های شب بیداریم، بی‌خوابی و خواب کم سبب افزایش خشکی، ضعف مغز و در نتیجه ریزش مو می‌شود.
- کم تحرکیم، بی‌تحرکی باعث تجمع مواد و اخلاط غلیظ در بدن شده و خونرسانی به پوست و مو را مختل و سبب ریزش مو می‌شود.
- استرس و اضطراب داریم؛ ریزش مو در افرادی که اضطراب و استرس بیشتری دارند شایع تر است.در حالی که وضعیت روانی مناسب، نداشتن استرس و شرایط روحی خوب نیز از علل داشتن موهای زیبا بوده و باعث جلوگیری از ریزش مو می‌شود.
- دچار یبوست هستیم اما از آن بی‌خبریم
- سیگار و قلیان می‌کشیم، استعمال این مواد یا قرارگیری در معرض آلودگی، علت ایجاد غلظت خون (افزایش لزوجت و چسبندگی خون که باعث می‌شود خون به خوبی در زیر پوست و و در رگ‌ها جریان نیابد و حتی ممکن است در آزمایش‌های معمول مشخص نگردد) است.
خانه از پای بست ویران است، حالا هی برید شامپوهای گران قیمت و مکمل‌های مختلف بخرید. هرچند یک سری از افراد آنقدر سرسخت هستند و حاضرند انواع روش‌های مختلف را امتحان کنند ولی از عادات نادرست دست برندارند.
2) رژیم غذایی مناسبی داشته باش
تغذیه سالم، برای داشتن موهایی پرپشت و زیبا اهمیت زیادی دارد. طب ایرانی برای داشتن موهایی خوب و سالم مصرف خوراک‌هایی را پیشنهاد داده است:
- خوردن مرباهای به، سیب، بالنگ و هویج در صبحانه
- غذاهایی مثل ماش پلو، خورش به آلو، تاس کباب به، نخودآب و آبگوشت، کباب راسته گوسفندی و تخم مرغ به عنوان وعده غذایی
- و میان وعده‌هایی مثل بادام، پسته، فندق، انجیر، آب سیب، آب هویج و مصرف سبوس برنج و جوانه‌ها خصوصاً جوانه گندم
- خوردن سیر، پیاز، تره و تربچه باعث افزایش چربی سطح پوست سر و وز شدن و ریزش موها می‌شود، بهتر است افراد مبتلا به ریزش مو، خوردن پیاز و … خصوصاً نوع خام آن را کاهش دهند.
سبوس برنج را چگونه مصرف کنیم؟
پنج گرم سبوس برنج را در یک لیوان آب جوش ریخته و 15 تا 20 دقیقه بگذارید دم بکشد و سپس با لیموعمانی یا کمی آبلیمو روزی یک یا دو فنجان مصرف شود (این کار را سه هفته انجام دهید و یک هفته قطع کنید و مجدداً سه هفته انجام دهید).
- می‌توانید محلولی با این ترکیب درست کرده و سر خود را با آن شستشو دهید.
3) مشکلات و بیماری‌های زمینه‌ای رو درمان کن
در صورت رعایت درست رژیم غذایی و سبک زندگی، اگر همچنان درگیر ریزش مو هستید، باید به پزشک متخصص طب سنتی مراجعه کنید؛ در مورد علل ریزش مو و عواملی که سبب ریزش مو می‌شوند باید بررسی‌ها و آزمایش‌های بالینی صورت گیرد و با آزمایشات بالینی پی برده شود که آیا کم‌خونی فقر آهن در بدن وجود دارد، آیا مشکلات گوارشی و کبدی وجود دارد! سپس کمبود ویتامین D و B و ریزمغذی‌های بدن و همچنین بررسی آزمایشگاهی هورمونی انجام گیرد که آیا بر اثر هورمون‌ها ریزش مو انجام شده یا خیر و در جهت رفع این اختلالات هورمونی، مشکلات گوارشی و ضعف متابولیسم کبد، درمان پیش برده شود.
همچنین اگر پزشک تشخیص دهد که دچار مشکل غلظت خون هستید می‌توانید علاوه بر اصلاح سبک زندگی و ورزش، از عناب به عنوان میان وعده یا دمنوش آویشن و عناب به مدت سه هفته بهره بگیرید (بیش از سه هفته با مشورت پزشک).
- دوقاشق غذاخوری آویشن شیرازی را با 15 تا 20 عدد عناب چنگال زده به مدت 20 دقیقه در فلاکس دم کنید.
- روزی سه مرتبه در حد یک سوم فنجان تا سه هفته میل کنید.
4) به خونرسانی و تحریک پوست سر کمک کن
بعد از بررسی آزمایش‌ها و رفع اختلالات احتمالی، پزشک طب ایرانی کمک می‌کند خون به یک قوام معتدل و متناسب برسد تا بتواند عروق ریزسطحی پوست سر را خونرسانی کند. این قوام مناسب قوامی است که نه زیاد و غلیظ و نه رقیق باشد که خون ایستایی مناسبی در منطقه برای تغذیه و خون رسانی موها نداشته باشد؛ بنابراین در یک دوره 30 تا 40 روزه با داروهای گیاهی، خون رسانی به منطقه را تقویت می‌کنند.
تحریک ناحیه سر غالباً با طب سوزنی و حجامت سوزنی انجام می‌گیرد تا خون با قوام مناسب به ناحیه مورد نظر برسد. با مراجعات مکرر و هفتگی به مطب و با انجام ماساژهای کمکی در منزل، موها شروع به رویش مجدد مینمایند.
کمک به تقویت خون رسانی به پوست سر در منزل
ماساژ دادن سر نمی‌تواند تنها راه درمان ریزش موها باشد اما بر تقویت موها و خونرسانی به پوست سر بی تاثیر نیست. شما می‌توانید این ماساژ‌ها را روی پوست سرتان در طول مدت زمان مشخص (ترجیحاً ۴ هفته) انجام دهید و تأثیرات احتمالی آن را تقویت موهایتان ببینید.
ماساژ با شانه چوبی
از نظر طب سنتی، بهترین شانه، شانه چوبی است، به شرطی که دندانه‌هایش صاف و صیقلی و غیر نوک تیز باشند. برس‌هایی با دندانه‌های ناصاف یا نوک نیز به موها آسیب می‌زنند.
- اگر موی بلندی دارید موها را باید آرام آرام و تکه تکه از پایین شانه کنید.
- وقتی به بالای موها رسیدید، چندبار شانه را از جلوی سر تا پشت سر و حتی ناحیه گردن بکشید تا کف سر شما هم ماساژ داده شود، به طوریکه که دردتان نگیرد اما فشار شانه به کف سر وارد شود.
- این ماساژ به بهبود گردش خون و بهبود رشد موها نیز کمک می‌کند.
- بهتر است موها را روزی دوبار به همین ترتیب شانه کنید تا بهبود خونرسانی شود.
- هر هفته هم شانه خود را به خوبی تمیز کنید.
ماساژ با نوک انگشتان
با استفاده از نوک انگشتان هر دو دست‌تان حرکات دایره وار روی پوست سرتان ایجاد کنید و مقداری فشار در حد متوسط وارد کنید. حداقل تا پنج دقیقه این کار را ادامه دهید. برای نتیجه گیری بهتر می‌توانید هر روز و روزی چند مرتبه این ماساژ را تکرار کنید.
5) در آخر از درمان‌های موضعی کمک بگیر
بعد از تکمیل مراحل درمانی فوق، نوبت داروهای موضعی است، این مواد موضعی فرآورده‌هایی هستند که از سدر و مورد و حنا تشکیل می‌شوند که یا به شکل محلول هستند و یا می‌توان از خود این گیاهان به شکل پودر شده و مخلوط با آب به صورت ضماد و به صورت موضعی بهره گرفت. این داروها قابض هستند و توسط قبض در مسامات پوست و دریچه‌های پوست باعث می‌شوند پوست اطراف مو محکم تر شده و اجازه ندهد مو ریزش پیدا کند.
نکته جالب اینکه هر ۳ گیاه آثار ضدقارچ، ضدباکتری و ضدالتهابی هم دارند. افرادی که دچار ریزش مو می شوند، معمولا پوست ملتهبی دارند و بثورات پوستی و چربی در سطح پوست سر آنها مشهود است. این ۳ گیاه چربی و التهاب را کاهش می‌دهند و از ریزش مو پیشگیری می‌کنند.
روغن‌های موضعی
روغن یا عصاره حنا، مورد، آمله، نارگیل یا برنجاسف: این روغن‌ها یا عصاره‌ها باید روزانه مصرف شوند و با آنها پوست سر ماساژ داده شود، اما دقت کنید که روغن‌ها اگر بیش از دو ساعت روی پوست سر بمانند، ممکن است باعث ریزش شوند.
ماسک‌های موضعی
ماسک حنا، وسمه، مورد، قرص کمر و کتیرا با زرده تخم مرغ: در هر بار می‌توانید یک یا چند از این مواد را انتخاب و به نسبت مساوی با تخم مرغ مخلوط کنید، این ماسک لازم نیست با ساقه موها در تماس باشد، فقط یه قسمت اصلی پوست سر بمالید و با یک کلاه نایلونی بپوشانید، بعد دو ساعت شسته شود و هفته‌ای یک تا دو بار قابل مصرف است.
ماسک حنا (یک قاشق)، وسمه (۱.۲ ق م)، زرده تخم مرغ (۱ عدد)، روغن کنجد (۱ ق غ) و روغن سیاه دانه (۱ ق غ): حنا و وسمه را در کمی آب ریخته تا کاملاً شل شود سپس زرده تخم مرغ و روغن‌ها را اضافه نمایید، این ماسک باید مانند ماست شل باشد و ۴ ساعت در کف سر بماند و بعد به آرامی با آب ولرم شستشو داده شود و ۴۰ روز پشت سر هم تکرار گردد.
یک سوم لعاب گل ختمی، همراه یک سوم پودر نخود (خیساندن نخود خام و آسیاب کردن آن)، همراه یک سوم سدر: با هم ترکیب شوند و 2 ساعت کف سر بمانند و بعد شستشو داده شوند (کمی شستشو آن سخت است).
سفیده تخم مرغ را به مدت ۱۰ دقیقه بر روی موها بمالید و پس از آن موها را آبکشی کنید.
سبوس‌ها به ویژه سبوس گندم را جوشانده و این مواد را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بر روی سر بمالید و سپس آنها را آبکشی کنید.
گیاهان تقویت کننده مو
برخی گیاهان چه مصرف خوراکی و چه موضعی، به افزایش خونرسانی موضعی کمک می‌کنند که از معروف ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
گیاه رزماری و فرآورده های آن که به راحتی در دسترس است. رزماری آثار ضدالتهابی هم دارد و می‌تواند بیماری‌های التهابی پوست سر را بهبود دهد.
برخی از ترکیب های بابونه و آویشن نیز خواص مشابه رزماری دارند و از فرآورده های آنها برای بهبود اگزما و درماتیت استفاده می شود. آویشن نیز در عین حال که جریان خون موضعی را تقویت می‌کند، آثار ضدباکتری و ضدقارچ دارد و می تواند هم در پیشگیری از ریزش مو و هم تقویت رویش آن موثر باشد.
از جمله داروها و تونیک‌ها یا تقویت کننده‌های گیاهی دیگر می‌توان به گیاه نخل مرداب اشاره کرد. این گیاه درگذشته به شکل خوراکی برای درمان بزرگی خوش خیم پروستات استفاده می‌شد اما هم اکنون مصرف موضعی آن به دلیل تاثیری که بر هورمون های جنسی مردانه دارد و می‌تواند الگوی ریزش موی مردانه را کاهش می‌دهد، برای درمان ریزش مو به کار می‌رود.
راهکارهای کلی جلوگیری از ریزش مو
از آنجایی که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. پس برای جلوگیری از ریزش مو «پیشگیری» مهم‌ترین و بهترین توصیه به حساب میآید. مانند هر عضو و قسمت دیگری از بدن، مو هم نیاز به مراقبت و مواد غذایی کافی دارد تا بتواند به خوبی رشد کند و سلامت آن تضمین شود. اما چون مو نسبت به سایر اعضاء بیشتر در معرض محیط بیرونی و هوای آلوده قرار می‌گیرد، پس طبیعتاً به مراقبت بیشتری نیاز خواهد داشت.
پیشگیری از ریزش مو با رعایت نکات زیر اتفاق می‌افتد:
- رژیم غذایی سالم
- مصرف منابع غنی ویتامین ب و ویتامین دی
- استفاده از شانه چوبی و شانه صحیح موها به حالت نشسته
- استفاده از روسری نخی
- کوتاه کردن منظم موها
- شستشوی درست سر با شوینده‌های ملایم
- پرهیز از شستشو با آب داغ
- پرهیز از زدن نرم کننده به ریشه مو
- پرهیز از بستن محکم موها
- پرهیز از استفاده مکرر از اتومو، سشوار و …
- پرهیز از شانه زدن موهای خیس
- استفاده حداقل از مواد آرایشی مو و رنگ‌های شیمیایی
- خواب منظم و کافی
- دوری از استرس و اضطراب
- ماساژ روزانه سر به مدت 5 الی ده دقیقه (اگر پوست خشک دارید با روغن نارگیل/ اگر پوست چرب دارید با آب پیاز (بلافاصله بعد ماساژ سر را آبکشی کنید تا باعث بروز تاول های شدید پوستی و حساسیت های شدید نشود) پوست چرب و شوره دار: با روغن مورد)
حرف پایانی…
برخلاق تصور خیلی‌ها که درمان ریزش مو را در استفاده از شامپوی خاص یا انواع ماسک مو می‌دانند، این اقدامات از مراحل نهایی درمان ریزش مو می‌باشد و پیش از آن نیاز است به موارد دیگری رسیدگی کنیم.
- البته باید توجه داشت کم مویی یا ریزش موهایی که جنبه ارثی دارند به اقدامات و درمان‌های طب سنتی سخت‌تر جواب می‌دهند.
- انجام حجامت سوزنی، میکرونیدلینگ، PRP و مزوتراپی، در ریزش مو در موارد زیادی مفید است اما نه در همه. این درمان‌ها شبیه هم هستند و بهتر است بعد حداقل دو ماه درمان شروع شوند.
شما دوستان عزیز چه تجربیاتی خوبی در خصوص درمان ریزش مو داشته‌اید؟ با ما در کامنت به اشتراک بگذارید
