معرفی زرنباد
زرنباد با نام علمی Zingiber zerumbet (L.) Sm از تیره زنجبیلی ها می باشد و ریشه آن بسیار شبیه زنجبیل است به طوریکه در هند زرنباد را از نظر خواص جانشین زنجبیل می دانند.
زرنباد را با نام های دیگری مانند زرمباد، زرنبا، عرق الکافور، كافورالكَعک، رنبَه، زُرُنباز، زرنباذ، عِرق الطِیب، نرکچول، کچور، كَجور یا كَچ نیز می شناسند. در کشورهای دیگر این گیاه را با نام هایی مانند « لمپویانگ » (در مالزی و اندونزی)، « غاتیان » و « یائیمو » (در هند)، « جانگلی آدا » (در بنگلادش)، « آواپوهی » (در هاوایی)، « زورونبا » (در عربی). )، « هنگ کیو جیانگ » (چین)، و « سد هائو » یا « سد هیائو » (شمال تایلند) می شناسند.
ریخت شناسی زرنباد
گیاه زرنباد دارای برگ های بلند غلاف وار به طول حدود یک متر و به عرض 10-12 سانتیمتر شبیه برگ زردچوبه و از برگ زنجبیل بزرگتر است. گل های آن به رنگ سفید و مجتمع به صورت سنبله به شکل بیضی است. گل آذین که تقریباً 6 تا 12 سانتی متر طول دارد و در جوانی سبز رنگ است و در پیری قرمز می شود و روی ساقه کاذب جداگانه ای از برگ ها قرار دارد و دارای براکت هایی است که روی هم قرار گرفته اند که یک کیسه باز را تشکیل می دهند که در آن گل ها، یکی در هر کدام می رویند. بعد از ریختن گل ها، گل آذین به شکل میوه کاج در می آید.
ساقه های این گیاه به ارتفاع تقریبی 1 تا 2 متر است که به صورت راست، مایل و گرد می باشند. ریشه زرنباد که بخش دارویی آن است ضخیم، پوسته پوسته و معطر است، سطح خارجی آن تیره و مغز آن مایل به زرد و طعم آن تند و کمی تلخ است. انواعی که بوی آن ضعیف و کمی شیرین باشند، نوع نامرغوب آن می باشد. ساقه زیرزمینی دراز وباریک است، آن را مانند موسیر ، ورقه ورقه می کنند. میوه این محصول دارای دانه های معطر و کپسولی می باشد. بر روی میوه آن گل های سفید رنگی می روید.
خاستگاه زرنباد
این گیاه در بسیاری از کشورهای گرمسیری به خصوص کشورهای آسیای شرقی از جمله مالزی، هندوستان و چین می روید. امروزه زرنباد در بسیاری از مناطق در سراسر آسیای جنوب شرقی، اقیانوس آرام و اقیانوسیه کشت می شود.
طبع زرنباد
طبع زرنباد گرم و خشک است.
ترکیبات شیمیایی زرنباد
از نظر ترکیبات شیمیایی در بیخ زرنباد اسانس روغنی فرار وجود دارد. از ساقه زیرزمینی آن ماده زرومبون جدا شده است. ماده زرومبون که یک مونوسیکلیک سسکی ترپن کتون است در محیط رشد باکتری های مایکرو کوکوس پیوجنیس واریته اوروثوس و همچنین مایکوباکتریوم توبرکولوزیس را متوقف می کند یعنی نوعی آنتی بیوتیک است. در این گیاه مواد دیگری مانند اسانس روغنی فرّار، املاح معدنی، اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها، اسیدهای آلی و رزین نیز وجود دارند.
**توجه کنید قبل از مصرف گیاهان دارویی و داروهای گیاهی حتما با پزشک متخصص طب سنتی مشورت کنید**
خواص زرنباد
- رفع مشکلات روحی، ضداضطراب، ضدافسردگی.
- ضد سودا.
- دارای خواص آنتی بیوتیکی.
- درمان تپش قلب.
- محرک جنسی.
- مفرح و مقوی دل و دماغ و معده.
- نافع در مالیخولیا (غم و سودازدگی).
- مسهل سودا و روان کننده سودا در رگ‌ها.
- مفتح سدد.
- افزایش نیروی جنسی.
- ترکیب زرنباد و گاوزبان هردو در دفع سودا.
- درمان بیماری های قلبی ناشی از سودا مانند اضطراب و تپش قلب.
- موافق روح حیوانی و طبیعی.
- ضد وحشت.
- درمان خفقان.
- رفع ضعف و سرگیجه تا دو هفته پس از زایمان.
- خیسانده آن در الکل به عنوان مقوی، محرک و تصفیه کننده خون و خونساز مصرف می شود.
- له شده و کوبیده آن را برای رفع تشنج بر سر بچه ها می گذارند.
- اگر ضماد له شده آن را روی شکم بچه بیندازند برای رفع تب مفید است.
- جوشانده آن علاج آسم است.
- جوشانده غلیظ آن را مانند روغن مالیدنی در مواضع رماتیسمی برای تسکین درد و روماتیسم می مالند.
- تریاق زهر نیش جانوران سمی مانند مار و عقرب است.
- بند آورنده قی.
- مدر است.
- قاعده آور.
- درمان کننده سرفه سرد و بلغمی.
- رفع گاز و بادهای رحم.
- درمان اسهال و شکم روش اطفال.
- درمان ورم پروستات.
- کاهش درد دندان.
- تسکین سرفه سرد مزمن.
- رفع بوی سیر و پیاز از دهان.
- تحلیل ورم های سرد روماتیسم و تسکین درد آن.
- جلوگیری از ریزش مو.
- درمان شوره سر.
- فرح بخش و مقوی اعصاب.
- ضد تهوع.
- خارج کننده گازهای روده.
- تقویت کننده عمومی بدن.
- درمان استسقاء.
- درمان بيماری هاى منجر به سقط جنين.
- کمک به درمان دیابت و هیپرگلیسمی.
- درمان التهاب.
- کمک به درمان سوء هاضمه.
- رفع یبوست.
- ضد اسپاسم.
- درمان معده درد.
- التیام زخم‌ها.
- اشتها آور.
- کرم‌زدایی در کودکان.
- ضد نفخ.
- درمان جذام و سایر بیماری های پوستی.
- درمان بریدگی ها و کبودی های پوست.
- دارای خواص آنتی اکسیدان.
- ضد سرطان.
- دارای خواص ضد میکروبی.
- ضد حساسیت.
- کمک به درمان ایدز.
- ضد قارچ.
- ضد نفس تنگی.
- حل کننده خون لخته شده در رگ‌ها.
- درمان ادم ( ادم به معنی ورم در نتیجه تجمع مایع در بدن است. ادم می‌تواند درهرکجای بدن رخ دهد، اما عمدتا در اندام ها ( دست ها و پاها ) و به ویژه در پاها تجمع پیدا می کند.).
طریقه مصرف زرنباد
از زرنباد معمولاً به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند. البته در برخی موارد به صورت خام هم مصرف می شود.
خوردن آن برای درمان ورم پروستات و تحریک و تقویت جنسی مفید است.
در دهان نگه داشتن آن برای درددندان دندان نافع است.
جویدن آن برای تسکین سرفه سرد مزمن و رفع بوی سیر و پیاز از دهان مفید است.
ضماد تازه آن برای تحلیل ورم های سرد روماتیسم و تسکین درد آن نافع است.
مالیدن آن به موی سر برای جلوگیری از ریزش مو مفید است.
دمکرده آن قاعده آور است.
خیسانده آن در الکل به عنوان مقوی، محرک و تصفیه کننده خون و خونساز مصرف می شود.
له شده و کوبیده آن را برای رفع تشنج بر سر بچه ها می گذارند.
اگر ضماد له شده آن را روی شکم بچه بیندازند برای رفع تب مفید است
جوشانده آن علاج آسم است.
جوشانده غلیظ آن را مانند روغن مالیدنی در مواضع رماتیسمی برای تسکین درد و روماتیسم می مالند.
عوارض و موارد احتیاط ومنع مصرف زرنباد
زنان باردار و مادران شیرده از این گیاه استفاده نکنند.
زیاده‌روی در مصرف آن برای قلب زیان‌آور می‌باشد.
برای دسترسی به مجموعه جزوات و کتاب های مربوط به طب سنتی به لینک “ ” و همچنین برای شرکت در کلاس های آنلاین و اطلاع از محتوای کلاس های برگزار شده به لینک ”
منبع: تیم تولید محتوای طبایع
