هرگاه اندامهاى بدن به حرکت درآید و در اثر این حرکت، حرارت غریزى برافروخته گردد، چنین حرکتى را ریاضت یا ورزش مینامند. افرادى که با اسلوب صحیح و متناسب با اعتدال مزاجشان و در وقت مناسب ورزش میکنند، از چارهجویى (پیشگیرى) و مداواى بیمارىهاى مادّى و بیمارىهاى مزاجى که در دنبالهى آن مىآید، بىنیاز مىگردند. این بهرهورى هنگامى میسر است که دستورات دیگر بهداشتى را به کلى مراعات کنند.
ما مجبور به غذا خوردن هستیم و تندرستى ما با غذایى که مناسب مزاج ما باشد، ارتباط مستقیم دارد (غذایى که در کیفیت و کمیّت معتدل است).
تمام قسمتهاى غذایى که مىخوریم بدون استثنا کنش غذایى ندارد، بلکه در هر مرحله از هضم بخشى از آن به صورت مادّهاى زاید درمىآید و طبیعت مىکوشد آن را از بدن دفع کند. لیکن ورزش چیزى است که ما را از استعمال دارو بىنیاز مىسازد و بهترین بازدارنده حالت امتلا است.
برخی از فواید ورزش
- حرارت ملایم پدید مىآورد و به دفع مواد زاید کمک مىکند.
- تولید حرارت میکند و حرارت غریزى را فزونى میدهد. بر اثر ورزش مفاصل سخت نیرومند مىشوند پىها (اعصاب) نیرو مىگیرند، در کنشهایشان قوى مىگردند و از تأثیرپذیرى در امان مىمانند.
- اندامها براى پذیرش غذا آمادگى بیشتر مىیابند، زیرا مواد دفعى از آنها دست برداشتهاند.
- در اثر ورزش با دفع مواد زاید، جذب مواد غذایى به وسیله نسوج افزایش مىیابد.
تدابیر ورزش کردن
ورزش، بدون رعایت تغذیه سالم بیمعنی است. برداشتن بار سنگین در ورزش اشتباه است. دو ساعت بین غذا و ورزش باید فاصله بیفتد. در هنگام گرسنگی نباید ورزش کرد. ورزشهای سنگین که بیش از حد معمول باشد، نه تنها هیچ ارزش درمانی ندارد بلکه یک نوع خودکشی محسوب میشود. ورزش، باعث بزرگی قلب یا ششها نمیشود، بلکه هماهنگی میان آنها با عضلات موجب بهبود عملکرد میشود. ورزشهایی که تا سنین پیری میتوان آن را ادامه داد مناسب است، مثل ورزشهای باستانی، شنا، کشتی، اسبسواری و تیراندازی. نرمش روزانه بیست تا سی دقیقه مناسب است. هرگز قبل از اینکه تخلیه مدفوع و ادرار نداشتید ورزش نکنید چون باعث جذب سموم به کل جریان خونتان میشود.
تاب سواری در طب سنتی
- یکی از ورزشهای جالب در کتب حفظ صحت طب سنتی ایران، «تاب سواری» است که با نام «ارجوجه» از آن یاد شده است.
- همین تاب سواری معمولی که یک تفریح محسوب میشود در طب سنتی نوعی از درمان است.
- تابسواری ملایم برای افرادی که دچار بیماری در دیافراگم، بیخوابی، نفخ، عطش کاذب و نقرس میباشند، مفید است.
- همچنین محرک اشتها و مهیاکننده فضولات بدن جهت دفع است.
منبع: مرورى بر تاریخ و مبانى طب سنتى اسلام و ایران