چگونه می‌توان عادت استمناء یا خود ارضایی را ترک کرد؟

متاسفانه به دلیل برخی از عوامل امروز جامعه ما، خود ارضایی یا استمناء گریبانگیر بسیاری از جوانان گشته است. بعضی‌ها خجالت می‌کشند یا خلاف حیا می‌دانند که از درمان این بیماری صحبت کنند؛ البته این نظرات اگر غالب شود پیامدهای وحشتناکی از جمله بی‌دفاع ماندن جوانان نسبت به این بیماری که منشاء روانی هم دارد و ندانستن خلاف شرع بودن آن خواهد داشت. از این رو ما در این پست، به بررسی این موضوع از منظر طب سنتی خواهیم پرداخت.

استمناء یا خود ارضایی

«استمناء» یا خودارضایى، نوعى انحراف جنسى است که برخى از افراد به آن مبتلا مى‌شوند و در واقع مى‌خواهند نیاز جنسى خود را از این طریق تأمین کنند، غافل از اینکه این عمل، هم از نظر شرعى گناه محسوب مى‌شود و هم پیامدهاى روانى – جسمانى نامطلوبى دارد!

ریشه اصلی استمناء یا خود ارضایی، ریشه ذهنی است و به اعصاب و روان فرد بیمار مربوط می‌باشد.

استمناء اگر به شکل وسواس گونه درآید و از کنترل فرد خارج شود، به عنوان علامتى از یک اختلال هیجانى محسوب مى‌شود. اما شواهد نشان مى‌دهد کسانى که به این انحراف جنسى مبتلا شده‌اند، با مشکلات فراوانى در حیطه‌هاى گوناگون زندگى مواجه هستند.

خیلی از آقایان و خانم‌ها که متاهل هستند و در روابط جنسی مشکل دارند و یا حتی طلاق گرفته‌اند بدون اینکه خودشان بگویند می‌توان فهمید که در دوران مجردی خود ارضایی داشتند و خودشان نیز به این موضوع اعتراف می‌کنند ….

علت خود ارضایی چیست؟

خود ارضایی می‌تواند به دلیلی مختلفی رخ دهد؛ از جمله:

• وجود استرس و اضطراب شدید در زندگی فرد، که شخص با خود ارضایی سعی می‌کند از شر احساس منفی خلاص شود.
• ابتلا به برخی بیماری‌های روانی و ابتلا به کژ کاری‌های جنسی
• نداشتن زندگی جنسی عادی، ناتوانی در ازدواج و تشکیل خانواده

آسیب‌ها و عوارض خودارضایی

یکی از شایع ترین عوارض خودارضایی زودانزالی در مردان است و مشکل خیلی از زوج‌ها، ولی منظور ما این نیست که هرکس مشکل زودانزالی داشت حتما در دوران مجردی خود ارضایی داشته، ولی کسانی که در دوران مجردی خودارضایی دارند مخصوصا از سنین پایین حتماً در آینده دچار زودانزالی و یا عدم توانایی در ارگاسم همسر و یا حتی بی میلی در رابطه با همسر و یا ارضاء نشدن با دخول و مشکلات روحی و…. خواهند داشت.

عدم ترک خود ارضایی چه عواقب و پیامدهایی دارد؟

آسیب‌هاى ناشى از خودارضایى به گونه‌هاى مختلفى تقسیم پذیر است که به اختصار بعضى از آن‌ها اشاره مى‌شود:

الف) آسیب‌هاى جسمانى

یکى از روش‌هاى شناخت پیشرفت بیمارى‌ها در پزشکى، مرحله‌بندى علائم بیمارى است. بر این اساس، برحسب عوارض ایجاد شده در بیمار مبتلا به خودارضایى، سه مرحله بیان شده است:

1. مرحله مشکل ساز؛ در افرادى که مدتى است گرفتار خودارضایى شده‌اند، زودرس‌ترین عوارض ناشى از خودارضایى عبارت است از:

• خستگى و کوفتگى
• عدم تمرکز حواس
• ضعف حافظه
• استرس و اضطراب

2. مرحله گرفتارى شدید؛ بروز علائم زیر در فرد گرفتار، نشان دهنده آن است که شدت ابتلاى وى یا مدت آن، بیش از مرحله اول است و در نتیجه عوارض شدیدترى ظاهر شده است:

• خستگى و کوفتگى شدید،
•  نوسان خلق یا تغییرات سریع خلقى
• حساسیت بیش از حد و زودرنجى
• کمردرد
• نازک شدن موها
• ناتوانى جنسى زودرس در جوانى
• بى خوابى یا بدخوابى و مشکلات مشابه

3. مرحله گرفتارى بسیار شدید یا حالت اعتیاد؛

• خستگى و کوفتگى بسیار شدید
• ریزش شدید موها
• تارشدن دید چشم‌ها
• وز وز گوش
• انزال زودرس و غیرارادى یا خروج منى به صورت قطره قطره
• درد کشاله ران و ناحیه تناسلى
• دردهاى قولنجى در ناحیه لگن و استخوان دنبالچه

ب) آسیب هاى روحى و روانى

ضعف حافظه و حواس پرتى، اضطراب، منزوى شدن و گوشه گیرى، افسردگى، بى نشاطى و لذت نبردن از زندگى، پرخاشگرى، بداخلاقى و تندخویى؛ کسالت دائمى و ضعف اراده، احساس حقارت، عدم اعتماد به نفس، احساس گناه و عذاب وجدان، برون دادهاى روانى و روحى خودارضایى است.

ج) آسیب هاى اجتماعى

ناسازگارى خانوادگى، بى میل شدن به همسر و ازدواج، ناتوانى در ارتباط با جنس مخالف و همسر، احساس طرد شدن، از بین رفتن عزّت، پاکى، شرافت و جایگاه اجتماعى، دیر ازدواج کردن و لذت نبردن از زندگى مشترک از آسیب هاى، اجتماعى خودارضایى است.

د) آسیب هاى معنوى و اخروى

هیچ یک از آسیب‌هاى پیش گفته، به اهمیت آسیب هاى معنوى نیست؛ زیرا آسیب هاى معنوى، جان و دل و به عبارت دیگر بن حقیقت وجود آدمى را تباه مى سازد.
خودارضایى از نظر دین یک گناه است و به تعبیر قرآن زنگار بر دل مى‌نهد؛ زنگ یا زنگار در اشیاى مادى، همان چیزى است که روى فلزات و اشیاى قیمتى مى‌نشیند و معمولاً نشانه پوسیدن و از بین رفتن شفافیت و درخشندگى آن و در نهایت ضایع شدن و از بین رفتن آن است.

راهکارهای ترک و کاهش عادت خودارضایی

اصل در درمان خودارضایی، شناخت کافی از آن و پیامدهای آن است و نیاز به کار روان شناسی دارد؛ اما استراتژی‌ها و تکنیک‌های مختلفی می‌توانند به کمک فرد بیایند که ترکیبی از این استراتژی‌ها می‌توانند به شخص کمک کنند، از جمله:

1) اراده قوی و هدف معقول داشته باشید

شکست‌های گاه‌به‌گاه در این دوره طبیعی است. از خودتان انتظار نداشته باشید که یک شبه قصد ترک کردن داشته باشید و در آن موفق شوید.

کاهش دفعات خود ارضایی و رسیدن به کنترل بهتر در زندگی می‌تواند هدف معقول‌تری به جای ترک کامل این رفتار باشد.

برای تقویت اراده راه‌های زیادی پیشنهاد شده است:

الف) تلقین به خود: مرتب به خود بگویید من می‌توانم و می‌خواهم این عمل را ترک کنم. هر چه اراده ضعیف‌تر باشد، نیازش به تلقین بیشتر است. تلقین، قبل از خواب نیز مؤثر است.

ب) نماز، سحرخیزی، کم‌خوری، دوری از هر نوع گناه و کلاً ترک خواسته‌های نفسانی نیز از عوامل بسیار مهم در تقویت اراده است. افکار جنسی را که به ذهنتان خطور می‌کند بلافاصله با ذکر خدا و یاد آسیب های معنوی، جسمی، روانی و اجتماعی این عمل، از ذهن خود دوری نمایید.

2) خود را تنبیه کنید

یکی از راه های خنثی کردن این تحریکات آن است که خود را تنبیه نمایید؛ مثلاً کش نازکی را به مچ دست خود ببندید و هنگام تحریک آن را خوب بکشید و سپس رها کنید. این کار برای از بین بردن تحریک و ترک عمل حتماً مؤثر است.

3) دوش آب ولرم رو به خنک بگیرید

اگر از سلامت جسمی برخوردارید؛ راه دیگر خنثی نمودن تحریکات، گرفتن دوش آب ولرم رو به خنک یا شستن اعضا با آب سرد است. می‌توانید هر صبح و شامگاه نیز اعضای تناسلی خود را با آب خنک بشویید.

4) ورزش کنید

تخلیه انرژی با ورزش یکی از راه‌های خوب برای تخلیه فشار، استرس و اضطراب است که می‌تواند باعث ترک خود ارضایی ناشی از احساسات منفی باشد. فعالیت‌هایی مانند نرم دویدن، شنا کردن، کوهنوردی، پیاده روی می‌توانند بدن را قوی کنند و با ترشح اندورفین حس خوبی به فرد بدهند. احساس شادی و آرامش بیشتر نیاز شخص به خود ارضایی را کاهش می‌دهند.

5) تنها و بیکار نمانید

در مکان‎‌های خلوت و تنها نمانید، چون تنهایی خود، عامل مهمی برای تحریک به عمل خود ارضایی و زمینه ساز ارتکاب این عمل است. باز تکرار می‌کنیم، تنها نمانید.

• اگر کار یا مسئولیتی که توان انجام آن را دارید به شما پیشنهاد شد حتماً بپذیرید.
• اگر پدر و مادر پیشنهاد مهمانی رفتن را به شما دادند حتماً پذیرا باشید؛
• اگر به ناچار تنها ماندید، زمان بیکاری خود را با مطالعه، ورزش، عبادت، کارهای دستی و پیاده روی در هوای آزاد مخصوصاً صبح گاه و… پر کنید.
• براى تمام شبانه روز خود برنامه تنظیم کنید به طورى که یک ساعت وقت بیکار و بدون برنامه نداشته باشید. نمى‌گوییم مرتباً درس بخوانید یا کار کنید، بلکه مى‌گوییم اگر تفریح یا ورزش هم دارید برنامه داشته باشید، و یک ساعت خالى از برنامه نباشید.
• اگر تمام وقت سرگرمی‌های مخالف داشته باشید؛ شب هنگام به محض این که در بستر آرمیدید در خواب عمیقى فرو خواهید رفت و از شر بسیارى از خیالات و افکار مضر و کشنده که در این موقع به سراغ جوانان مى‌آید در امان خواهید بود!
• و در نخستین فرصت و در صورت فراهم بودن امکانات، حتماً ازدواج کنید؛

6) از تماشای محتوا‌ها و صحنه‌های مخرب پرهیز کنید

• از نگاه کردن به تصاویر و فیلم‌های تحریک کننده و لباس جنس مخالف، جداً پرهیز کنید.
• از فکر کردن و تصور و تخیل جنس مخالف و مسائل جنسی خودداری کنید.
• همچنین از شنیدن و خواندن شوخی های جنسی پرهیز نمایید.
• از نشستن در جایی که زن نامحرم روی آن نشسته و هنوز گرم است، بر حذر باشید.
• هیچ گاه در حمام کاملاً عریان نشوید و به اندام جنسی خود در آینه نگاه نکنید.
• زیاد در حمام نمانید، سریع حمام کرده و از حمام خارج شوید.
• به شدت از پوشیدن لباس هاى تنگ و چسبان خودداری کنید.
• بانوان خانواده از پوشیدن لباس ‌های قرمزرنگ، برهنه و آرایش زیاد خودداری کنند.
• از نگاه کردن به مواضع جنسی و برجستگی های بدن دیگران (حتی از روی لباس) پرهیز نمایید.
• موهای زائد را دیر به دیر کوتاه کنید و تا ته کوتاه نکنید، کوتاه کردن موهای زائد با ماشین توصیه می‌شود. (به غیر از زیر بغل)
• از معاشرت و نگاه مستقیم به جنس مخالف ـ حتی کودکان جذاب و خوش سیما ـ خودداری ورزید.
• هیچ گاه با نامحرم در یک اتاق یا یک محیط خلوت و لو به عنوان تعلیم و تعلم و خواندن دعا تنها نمانید.

7) هرگز به روی شکم نخوابید، سعی کنید به پشت یا به پهلو بخوابید

یک تمرین ساده برای ترک خودارضایی

اول از هم و بعد از اراده مصمم برای ترک، از خودتان عکس بگیرید و حتما با عکس بعد از ترک خود مقایسه کنید.

عوامل محرک را شناسایی کن

1.  یک دفتر و خودکار آماده کنید و هر روز هر کار و هر عاملی که باعث تحریک شما خواهد شد را یادداشت کنید؛
2. مثلا رایج ترینش دیدن فیلم و عکس نامناسب.تا وقتی این کارها انجام می‌شود، هیچ دارو یا روشی نتیجه کامل نخواهد داشت و موقتی است.
3. بعضی اوقات هست که شما یا فرد دیگری فقط به دلیل برخی عوامل مانند مشکلات مالی،فشار عصبی، تنهایی دست به خودارضایی می‌زنید و اگر این فشار نباشد، تا مدت‌ها سمت استمناء نمی‌روید. پس باید عواملی که باعث این کار شده مثل تحقیر شدن و تنهایی، برطرف گردد.
4. همچنین یادداشت کنید که چه زمان‌ها یا مکان‌هایی هست که شما دوست دارید خودارضایی انجام دهید!
5. علاوه بر این؛ شرایط و زمان و مکان هایی که هیچ علاقه ای به خود ارضایی نداری را هم باید یادداشت کنید!

عوامل محرک را رفع کن

• مثلاً اگر فیلم و عکس بی‌محتوا و مخرب می‌بینید و تحریک می‌شوید باید دسترسی به فیلم را قطع کنید، هرچه در گوشی و سیستم کامپیوتری دارید پاک کنید؛ اگر دانلود می‌کنید باید پروکسی و فیلترشکن را هم حذف کنید. باید اینترنت گوشی را از حالت پرسرعت به کم سرعت تغییر دهید
• اگر از اینستاگرام و شبکه‌های نامناسب استفاده می‌کنید باید هنگام خارج شدن لاگ اوت کنید؛ به همین سادگی اگر فکر کنید می‌توانی عوامل ایجادش را برطرف کنید. وقتی که عاملی برای تحریک نیست، استمناء هم درکار نیست.
• شاید شما ۱۰ عامل پیدا کنید، یک نفر ۲۰ عامل و یک نفر ۵۰ عامل

عوامل و شرایط غیرمحرک را دریاب

زمان، شرایط و مکان‌هایی که تمایلی به خودارضایی ندارید را بیشتر در زندگی تقویت کنید:

• شاید در زمان ورزش کردن باشد؛
• شاید در زمان فعالیت و درگیری جسمی باشد؛
• شاید نماز خواندن و مسجد رفتن باشد
• شاید حل مسائل درسی باشد…
• شاید مراقبه کردن و وضو گرفتن و تنبیه کردن خودتان باشد
• شاید از کتاب خواندن و رفتن به استخر نتیجه بگیرید؛
• شاید از دوچرخه سواری و یک نوشیدنی خاص و دیدن فیلم‌های آموزنده نتیجه بگیرید؛

این موارد را کامل بررسی کنید. گاهی همین تمرین ساده می‌شود بهترین قرص برای درمان خودارضایی و نیاز به هیچ داروی دیگری نیست.

تدابیر تغذیه‌ای برای ترک و کاهش خودارضایی

 موارد زیر را حتماً مدنظر قرار دهید:

• از پرخوری بپرهیزید و اگر یبوست دارید برطرف کنید.
• به هنگام خواب سعی کنید شکم شما بیش از حد معمول پر نباشد و مثانه خود را حتماً تخلیه نمایید.
• از نوشیدن افراطی آب و سایر مایعات (به خصوص شب ها قبل از خواب) پرهیز کنید.
• از مصرف بیش از اندازه‌ی غذاهای گوشتی به ویژه گوشت گاو، در وعده غذایی شام خودداری کنید.
• از مصرف زیاد سرخ کردنی‌ها، غذاهای چرب، فست‌فودها بپرهیزید.
• مصرف گرمیجات را محدود کنید از جمله سیر، زنجبیل، فلفل، خرما، پیاز خام و …
• از دمنوش‌های سنبل الطیب، گل گاوزبان، بادرنجبویه، اسطوخوددوس و افتیمون هم به صورت متعادل و متناسب با مزاج و شرایط بدنی خود می‌توانید استفاده کنید (زیاده روی نکنید).
• سکنجبین، شربت گلاب با بیدمشک، شربت رقیق تمرهندی، شربت به لیمو، شربت آبلیمو با کمی تخم شربتی نوشیدنی‌های مناسبی برای کاهش طغیان شهوت هستند.
• از مصرف متعادل میوه‌ها، سبزیجات و جوانه‌ها حتماً بهره ببرید (البته میوه‌های گرم مزاج کنترل شده مصرف گردد)
• تغذیه تند، ادویه‌ها و انواع سس‌های کارخانه‌ای در سر سفره ممنوع شود،
• مادر در طبخ غذا، از کمترین دوز ادویه‌جات خصوصاً برای فرزندان سن بلوغ خود استفاده کند.
• از رنگ سبز، خوراکی‌های سبز بیشتر استفاده کنید.
• خوراک لوبیا سبز، خورش به، خورش بامیه، آش و سوپ جو با سبزی گشنیز و سبزب برگ چغندر و خرفه و … گزینه‌های مناسبی هستند.
• کاهو و سکنجبین و سالاد کاهو به همراه کمی هویج رنده شده، کمی کرفس، جوانه ماش و … یک یا دوقاشق روغن زیتون توصیه می‌گردد.

حرف پایانی…

هر نوع بیماری نیاز به درمان دارد و به حسب اهمیت و درجه شدت و ضعف آن، باید نوع درمان و کم وکیف آن نیز مشخص شود. بنابراین اگر گفته شود «خود ارضایی» امری است که پس از مدتی خود به خود، درمان می‌گردد و یا پس از ازدواج مشکل حل خواهد شد، تصور کاملاً باطلی است، زیرا تجربه خلاف آن را ثابت کرده است.

روش‌های متعددی برای درمان خود ارضایی وجود دارد که برخی از آنها شامل استراتژی‌های فردی می‌شود و برخی دیگر مانند روان درمانی، درمان حساسیت‌زدایی، تکنیک‌های تنفرزایی از خود ارضایی و غیره توسط درمانگر یا روانشناس انجام می‌گیرند.