رحم یکی از اعضای شریف است که وظیفه تصفیه خون و نگهداری جنین را به‌عهده دارد. بطوریکه اگر دچار مشکل شده و از حالت مزاجی طبیعی خود خارج شود، اختلال در عملکرد آن رخ می‌دهد که می‌تواند روی کل بدن اثرگذار باشد و زمینه ساز بسیاری از بیماری ها گردد و در نهایت به سبب شرافتش، بیماری به همه بدن ساری و طاری می‌گردد.
بنابراین ما در این پست قصد داریم عوارض ناشی از انواع سوء مزاج رحم و راه های درمان سردی رحم را از دیدگاه چند تن از پزشکان و محققان طب سنتی، مورد بررسی قرار دهیم.
علائم بروز بیماری و سوء مزاج در رحم و عوارض آن
- رحم در طب ایرانی در روند بیمار شدن دچار سوء مزاج شده، گرمتر، سردتر، ترتر و خشکتر از حد عادی می‌شود.
- بروز هر یک از این حالات موجب بروز بی‌کفایتی رحم خواهد شد
- و به این ترتیب قادر نخواهد بود فعل خود را به درستی بروز داده به انجام برساند که یکی از عوارض این حالت ناباروری محسوب می‌شود.
1) سوء مزاج گرم رحم
علائم رحم گرم چیست؟
اگر مزاج رحم گرمتر از حالت طبیعی شود، علائم گرمی رحم به شکل زیر به دنبال آن خواهند آمد:
- لاغری بدن و زردی رنگ صورت و لب‌های خشک (به علت تحلیل زیاد و ازبین رفتن رطوبات و استیلا یافتن خشکی)
- غلظت، حرارت و سرخ مایل به سیاهی خون حیض و احساس گرمی و سوزش در زمان خروج (به علت سوختن آن و کمی مائیت)
- پرمویی ناحیه عانه (به دلیل بالابودن حرارت)
- کم آمدن خون حیض
- تند شدن نبض
- اگر گرمی بر کل بدن غلبه کرده باشد: سایر علائم مثل ادرار پررنگ، نبض سریع، گرمی ملمس و…
علائم رحم گرم ممکن است در برخی موارد به صورت کامل خود را نشان ندهند و تنها برخی از این علائم بروز کنند. بنابراین تنها در صورت مشاهده تعدادی از علائم رحم گرم نیز به سراغ درمان آن رفته و گرمی رحم را نادیده نگیرید.
عوارض
چنین رحمی قادر به نگهداشتن نطفه نخواهد بود.
توصیه درمانی
- تعدیل مزاج با غذاها و نوشیدنی‌های خنک.
- درکنار آن استفاده از رطوبت بخش‌ها، برای رفع خشکی عارض شده
- اگر صفرا غلبه دارد، باید با داروها و غذاهای مناسب از بدن دفع شود
- و اگر دم غلبه دارد، اخراج خون با حجامت یا فصد ضروری می‌باشد.
برای سردی رحم چی بخوریم؟
اگر می‌خواهید علائم گرمی رحم را برطرف کرده و رحم سرد داشته باشید، باید به سراغ مصرف خوراکی‌ها و مواد غذایی سرد بروید و از مصرف موادی با طبع گرم خودداری کنید. انواع ماهی‌ها، کرفس، کاهو، سیب، قارچ، ماست، شیر، آبغوره، ترشی، گلابی، بادمجان و… از جمله خوراکی‌های با طبع سرد هستند که به درمان رحم گرم کمک می‌کنند.
2) سوء مزاج سردی رحم
علائم سردی رحم
اگر مزاج رحم سردتر از حالت طبیعی شود، علائم سردی رحم به شکل زیر به دنبال آن خواهند آمد:
- رقیق بودن خون حیض(به دلیل تنگی مجاری و احتباس مواد غلیظ و خروج قسمت رقیق و آبکی)
- کمرنگی خون حیض(به سبب زیاد بودن مائیت یا قسمت آبکی)
- کند شدن نبض
- احساس یخ کردگی در واژن
- کم مویی در ناحیه عانه (چون مو از بخارات دخانی اخلاط با تأثیر حرارت ایجاد می‌شود. و سرما مانعی برای تولید آن است. از طرفی هم سرما باعث بسته شدن پوست و مانع خروج مو می‌شود.)
- کاهش خون حیض(به خاطر وجود سردی در رحم و بسته شدن دهانه رگ‌ها)
- فاصله طولانی بین قاعدگی ها و طولانی شدن ایام پاکی زن (چون خونریزی کم بوده و زمان بیشتری طول می‌کشد تا خون کافی جمع شده و آماده دفع شود)
- دیربندآمدن خونریزی (به علت رقت)
- کاهش میل جنسی
- سستی رحم و کسالت
- درصورتی که سردی در کل بدن اثر کرده باشد، سایر علائم غلبه سردی در رنگ چهره و ملمس و نبض و رنگ ادرار (ادرار زیاد و روشن) قابل مشاهده است.
علائم رحم سرد ممکن است در برخی موارد به صورت کامل خود را نشان ندهند و تنها برخی از این علائم بروز کنند. بنابراین تنها در صورت مشاهده تعدادی از علائم رحم سرد نیز به سراغ درمان آن رفته و سردی رحم را نادیده نگیرید.
عوارض
این سوءمزاج می‌تواند عاملی برای بندآمدن خون حیض و نیز نازایی باشد.
چگونه رحم سرد را درمان کنیم؟
- اگر سوءمزاج ساده باشد و خلطی غلبه نکرده باشد، تنها استفاده از گرم کننده ها وخشک کننده‌ها برای درمان رحم سرد کفایت می‌کند که می‌تواند خوراکی باشد یا با اعمال یداوی (مانند بادکش گرم) این مقصود حاصل شود.
- امّا اگر خلط سرد (بلغم یا سودا) غلبه کرده باشد، باید با منضج و مسهل مربوطه، بدن را تنقیه (پاکسازی) کرد.
- درکنار داروهای خوراکی، استفاده از فرزجه های گرم کننده رحم و نیز بخور رحم با بعضی مواد راهگشاست.
برای گرمی رحم چی بخوریم؟
باید مواد غذایی که طبع سرد دارند را از سبدغذایی خود حذف کرده و مواد غذایی با طبع گرم را جایگزین این غذاها کنیم. استفاده از گوشت گوسفند، میوه به، خرما، عسل طبیعی، انواع دمنوش‌ها، کشمش، انگور، موز، بادام زمینی، بادام درختی، برنج کته‌ای و… به گرمی رحم کمک می‌کنند و برای گرم نگه داشتن رحم در طب سنتی توصیه شده اند. استفاده‌ی طولانی مدت از این قبیل خوراکی‌ها به درمان سردی رحم کمک کرده و علائم سردی رحم را از بین می‌برد.
همچنین، بهتر است در صورت مصرف مواد غذایی با طبع سرد مانند انواع سالادها، در کنار آن‌ها از یک ماده غذایی با طبع گرم استفاده شود تا سردی رحم برطرف شود. به عنوان مثال می‌توانید همراه سالاد خود، کشمش یا ادویه‌های گرم نظیر دارچین یا زیره استفاده نمایید. ادویه کاری نیز یکی از بهترین ادویه‌ها برای درمان رحم سرد است. در کنار این موارد توصیه می‌شود از دمنوش به، پونه یا آویشن نیز بهره ببرید.
3) سوء مزاج خشک رحم
علائم
- لاغری بدن (به خاطر غلبه خشکی در سرتاسر بدن)
- خشکی دائمی ناحیه فرج
- قطع قاعدگی یا خونریزی بسیار کم
- وجود خون سیاه و لخته (به علت غلبه خشکی و ازبین رفتن رطوبات).
عوارض
- قطع حیض و نازایی
- ازبین رفتن تحرک اسپرم‌ها و نرسیدن آن‌ها به تخمک
- احتمال سقط ( به علت نرسیدن مواد لازم برای رشد)
توصیه درمانی
- استفاده از غذاها و نوشیدنی‌های رطوبت‌بخش به مدت طولانی (مانند شیر بادام، آش‌های ساده، ماءالشعیر طبی، شربت بنفشه و نیلوفر و…) برای ترطیب کل بدن
- حمام‌های رطوبت دار روغن مالی ناحیه عانه و کمی بالاتر با روغن‌های رطوبت‌بخش مثل روغن بنفشه، کدو و نیلوفر.
4) سوء مزاج مرطوب رحم
علائم
- خروج رطوبات و ترشحات دائمی از رحم
- سقط های زیر 3 ماه درصورت باردار شدن (به علت ناتوانی رحم در امساک جنین)
- وجود علامات غلبه رطوبت در سایر اعضا مانند پف کردگی چشم‌ها
عوارض
- این نوع سوءمزاج باعث می‌شود که نیروی نگهدارنده رحم ضعیف شده و منی در آن لیز بخورد.
- به همین دلیل درصورت وجود این نوع سوءمزاج، سقط در اوایل بارداری رخ خواهد داد.
توصیه درمانی
- ابتدا باید رطوبات اضافی را با قی یا اسهال از بدن خارج کرد. سپس از منضجات مناسب برای خشک کردن رطوبات بهره برد. همچنین می‌توان از بخورهای خشک کننده رطوبات و یا شیاف ها برای تسریع درمان استفاده کرد.
- در زمینه تدبیر غذا نیز باید از افزایش دهنده های رطوبات (مثل میوه ها و لبنیات) پرهیز کرده و از گوشت های بریان کرده همراه ادویه و ادویه های خشک کنندهای مثل دارچین و زعفران استفاده کرد.
نتیجه
برای درمان مشکلات رحم اعم از سردی رحم یا گرمی رحم بهتر است هر چه سریع‌تر اقدام کنید. در این مقاله ما به معرفی علائم رحم سرد، علائم رحم گرم، علائم رحم خشک و علائم رحم مرطوب پرداختیم، سپس عوارض هر کدام را بیان کرده و راه حل درمان رحم سرد، گرم، خشک و مرطوب را ارائه دادیم.
منبع: با تشکر از همکارانی چون دکتر مژگان تن ساز، روشنک مکبری نژاد، فرهاد جعفری، نفیسه ظفرقندی، فاطمه علیزاده، مهدی علیزاده، مهرداد کریمی، فاطمه مرادی و سودابه بیوس که به نوعی در تهیه این محتوا، نقش موثری داشته اند.
