آلودگی هوا یکی از معضلات جوامع ماشینی می باشد. آلودگی هوا در شهرهای بزرگ ذاتا مساله ای طبی نیست و پیدایش آن حاصل نابخردی ها و خودفریبی ها و تغافل های جمعی همه ماست. همانگونه که بحران کمبود آب، تخریب زیستگاه های طبیعی گیاهی و جانوری، غارت جنگل ها و آلودگی ساحل ها چنین است.
باری با نگاه به برخی متون و شواهد و گمانه زنی های مبتنی بر مبانی طب و طبیعیات، در شرایط آلودگی هوا شایسته تر است که از روشهایی استفاده شود که از طرق گوناگون، آثار زیان آور مواد آلاینده را کاهش می دهند.
نگاه مزاجی به آلودگی هوا
با نگاه به تاثیر مزاجی آلاینده ها بر روی بدن باید از افزایش خشکی در بدن ( بویژه در مغز ) جلوگیری کرد . آلاینده های فسیلی در بدو تولید و خروج از منبع دودزا ، گرمی و خشکی را بر بدن عارض میکنند، ولی پس از انباشته شدن در محیط و کاهش حرارتشان به سردی و خشکی می گرایند و این دو کیفیت را بر بدن تحمیل میکنند.
با این توصیف، مصرف همه چیزهای خشکی افزا در شرایط آلودگی هوا باید با ملاحظات خاص ارزیابی شوند. مثلا خوردن ساندویچ کالباس خشک با سس تند برای جوانی که بیشتر ساعات روز را با موتور در شهر تهران تردد مینماید، اثرات خشکی آلودگی هوا را تشدید میکند. یا اگر خانم لاغر و کم خونی در مرکز شهر تهران از صبح تا غروب به کار حسابداری یا تایپ یا تدریس مشغول است و در بین کار خوراکی هایی مثل چیپس شور یا سرکه ای مصرف میکند قطعا آثار آلودگی هوا را در بدن خود افزایش خواهد داد.
بنابراین میتوان گفت کسانی که دارای مزاج خشک یا سوء مزاجهای حشک و یا بیماریهای صفرایی و یا سودایی باشند به حسب مراتب در معرض خطرات بیشتری از خشکی ناشی از آلودگی هوا می باشند و بویژه باید مراقب سلامت قلب خود باشند زیرا قلب بعنوان عضوی در حالت سلامت دارای مزاج گرم و خشک است پس از مواجهه با هوای آلوده دچار بیشترین زیان و آسیب میشود. زیرا از سویی نیاز آن به هوای پاکیزه و صاف بیشتر از اعضای دیگر میباشد و از سوی دیگر به خاطر خشکی اولیه اش در قیاس با اعضای دیگر با سرعت و شدت بیشتری به مرض خشکی دچار میشود.
یکی از عوارض خشکی قلب و شریانها، تنگی و تصلب آنهاست که خطر حملات قلبی را افزایش میدهد. همچنین لاغری و بی خوابی نیز در پی این سوء مزاج قابل انتظار است. خشکی مرضی در قلب ممکن است آثاری روانی نیز پدید آورد که تکروی، لجاجت، بدخویی و کینه توزی از آن جمله است.
مصرف دمنوشهایی مانند دمنوش گرم گل گاوزبان، مصرف ماء الشعیر طبی، دمنوش عناب و آویشن، مصرف میوه های شیرین مثل سیب و انار و گلابی شیرین، مصرف شله زرد همراه با خلال مغز بادام و شیره انگور طبیعی، خوردن آب انار شیرین و سیب تازه برای حفظ قلب و مغز از خشکی مرضی و تقویت نیروهای بنیادی آنها بسیار ارزشمند است.
ساکنین شهرهای بزرگ موارد گفته شده در این مطلب را در سبد غذایی روزانه خود قرار بدهند.
راه هایی که باید برای مقابله با تاثیرات آلودگی هوا پی بگیریم عبارتند از :
- حفظ اعضای حیاتی بویژه قلب و مغز از سوء مزاج خشک
- تقویت قوای سیستم عصبی مرکزی و قلب
- اعتدال بخشیدن به قوام خون
- بهبود گردش خون مرکزی و محیطی
- حفظ اعتدال مزاج ریه و راه های هوایی و تقویت آنها
- حفظ انبساط راه های هوایی
- حفظ انبساط عروق خونی
- لینت مزاج
- بهبود دفع برخی متابولیت های سمی
- بهره بردن از اثرات آنتی اکسیداتیو
توصیه هایی برای کاهش تاثیر آلودگی هوا بر بدن
بدین ترتیب در نگاهی کلی به زیانهای آلودگی هوا و راه های جلوگیری یا کاهش آنها این توصیه ها برای ساکنین شهرهای آلوده میتواند سودمند باشد:
- بوییدن و خوردن سیب شیرین، انار شیرین، گلابی شیرین و پرتقال شیرین.
- بوییدن برگ اکلیل کوهی ( رزماری ) یا بهار نارنج یا عرق آنها.
- بوییدن برگ شمعدانی عطری و افزودن آن به چای طبیعی بویژه برای افرادی که مبتلا به خستگی ذهنی و کاهش هوشیاری هستند.
- خوردن سالاد کاهو همراه با هویج رنده شده، چغندر و کرفس خرد شده با روغن زیتون بکر و مقدار کمی آب نارنج طبیعی همراه با سبزیجات خورد شده معطر ,آرامبخش و مقوی قلب مانند ریحان بویژه برای مبتلایان به یبوست، چربی خون، چاقی و کبد چرب.
- خوردن سوپهای کم رشته و پر سبزی همراه با هویج رنده شده ، به ، شلغم و قدری زرشک بویژه برای مبتلایان به یبوست.
- خوردن انجیر تازه یا انجیر خیسانده در آب و عرقیاتی مانند گلاب بویژه برای مبتلایان به یبوست و ضعف روده.
- نوشیدن دمنوش گل گاو زبان همراه ریشه سنبل الطیب و بهار نارنج، به ویژه برای مبتلایان به افسردگی و پرفشاری خون.
- خوردن شله زرد همراه با خلال مغز بادام و شیره انگور طبیعی بویژه برای مبتلایان کم خونی و ضعف عملکردهای قلبی و عروقی.
- خوردن زرده تخم مرغ عسلی بویژه برای افراد کم خون و مبتلایان حملات رینیت آلرژیک و حساسیت راه های هوایی ریه.
- مصرف ترکیبات آنتی اکسیدان و حفاظت کننده ریه و راه های هوایی و کاهش دهنده حساسیت تنفسی .
رینیت آلرژیک: وقتی شروع می شود که دستگاه ایمنی بدن به عوامل محیطی حساس شده یا عکس العمل شدید نشان می دهد. نشانه هایی ماندد عطسه مکرر و آب ریزش بینی .
دکتر مجید انوشیروانی
