سرطان روده چیست؟
سرطان روده به علت رشد غیر طبیعی سلول‌های روده بزرگ به وجود می‌آید و می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن رفته و آن‌ها را هم درگیر کنند. نشانه‌های این بیماری می‌تواند وجود لخته‌های خونی در مدفوع، مشکلات روده ، لاغری ناگهانی، یرقان، استفراغ و خستگی‌های دائمی باشد. عوامل به وجود‌آورنده این بیماری می‌تواند بالا رفتن سن، سبک زندگی غلط، تحرک نداشتن، سیگار کشیدن، چاقی، مصرف الکل، تغذیه ناسالم، بیماری‌های زمینه‌ای روده، استفاده از گوشت‌های فرآوری‌شده و وراثت باشد. روش‌های درمان آن شامل پرتودرمانی، جراحی و شیمی‌درمانی است که تا حد زیادی می‌توانند آن را بهبود ببخشند.
توضیحات کلی
سرطان روده بزرگ بیماری است که در آن سلول‌های بدخیم (سرطانی) در بافت روده بزرگ شکل می‌گیرند.
روده بزرگ بخشی از دستگاه گوارش بدن است. دستگاه گوارش، مواد مغذی (ویتامین‌ها، مواد معدنی، کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، پروتئین‌ها و آب) را از غذاها می‌گیرد، پردازش می‌کند و به دفع مواد زائد به خارج از بدن کمک می‌کند. دستگاه گوارش از مری، معده و روده‌های کوچک و بزرگ تشکیل شده است. ۶ فوت ابتدایی روده، روده بزرگ نامیده می‌شود. در ۶ اینچ انتهایی، راست‌روده و مجرای مقعدی قرار دارند. مجرای به مقعد (دهانه روده بزرگ به خارج از بدن) منتهی می‌شود.
سن و سابقه پزشکی می‌توانند خطر پیشرفت سرطان روده بزرگ را تحت تأثیر قرار دهند.
پیشگیری از سرطان روده در پزشکی جدید چیست؟
برای پیشگیری از سرطان روده باید تا حد امکان از ایجاد بیماری‌های زمینه پیشگیری کرد.
هر چیزی که احتمال ابتلای شما به یک بیماری را افزایش دهد، عامل خطرزا نامیده می‌شود. داشتن یک عامل خطرزا به این معنی نیست که شما سرطان می‌گیرید، نداشتن عوامل خطرزا نیز به این معنی نیست که شما سرطان نخواهید گرفت. کسانی که فکر می‌کنند در معرض خطر قرار دارند، باید این موارد را با پزشکشان مطرح کنند. عوامل خطرزا شامل موارد زیر هستند:
- سن ۵۰ سال یا بالاتر.
- سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا راست‌روده.
- سابقه شخصی سرطان روده بزرگ، راست‌روده، تخمدان، اندومتر یا پستان.
- سابقه داشتن پولیپ‌ها (تکه‌های کوچکی از بافت برآمده) در روده بزرگ.
پولیپ‌ها در روده بزرگ، بعضی پولیپ‌ها ساقه دارند و بعضی ندارند.
- سابقه کولیت اولسراتیو (زخم‌هایی در لایه پوشاننده روده بزرگ) یا بیماری کرون.
- شرایط معین ارثی، مثل پولیپوز آدنوماتوز فامیلی و سرطان روده بزرگ بدون پولیپ ارثی (HNPCC، سندروم LYNCH).
درمان سرطان روده در پزشکی جدید چگونه است؟
سرطان روده بستگی به موقعیت آن باید مورد درمان قرار گیرد که در زیر به آن اشاره شده است.
- مرحله سرطان.
- آیا سرطان عود کرده است؟
- سلامت عمومی بیمار.
انواع مختلفی از درمان برای بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد.
انواع مختلفی از درمان در دسترس بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ است. بعضی درمان‌ها استاندارد هستند (درمان رایج مورد استفاده) و بعضی در پژوهش‌های در دست بررسی‌اند. پژوهش بالینی یک مطالعه تحقیقاتی مشترک برای کمک به پیشرفت درمان‌های رایج یا به‌دست آوردن اطلاعاتی درباره درمان‌های جدید برای بیماران مبتلا به سرطان است. وقتی پژوهش‌های بالینی نشان دهند که درمان جدید نسبت به درمان متعارف (استاندارد) بهتر است، درمان جدید ممکن است تبدیل به درمان استاندارد شود. ممکن است بیماران بخواهند به شرکت در پژوهش بالینی بیاندیشند. برخی پژوهش‌های بالینی فقط بیمارانی را می‌پذیرند که هنوز درمان را شروع نکرده‌اند. سه نوع درمان متعارف (استاندارد) مورد استفاده هستند:
جراحی
جراحی (برداشتن سرطان از طریق جراحی) رایج‌ترین درمان برای همه سرطان‌های روده بزرگ است. پزشک ممکن است سرطان را با استفاده از یکی از انواع جراحی زیر بردارد:
برداشت موضعی
- اگر سرطان روده در مرحله خیلی ابتدایی باشد، پزشک می‌تواند آن را بدون بریدن سرتاسر دیواره شکمی بردارد، بدین ترتیب که یک لوله را از طریق راست‌روده درون روده بزرگ قرار دهد و سرطان را خارج کند. این کار برداشتن موضعی نام دارد. اگر سرطان در پولیپ‌ها (قسمت کوچک برآمده بافت) پیدا شود، عمل جراحی، پولیپ برداری نام دارد.
رزکسیون
- اگر سرطان روده بزرگ‌تر باشد، جراح کولکتومی جزئی (برداشتن سرطان و مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن) انجام خواهد داد. سپس ممکن است پزشک آناستوموز (دوختن بخش‌های سالم روده بزرگ به یکدیگر) را انجام دهد. همچنین، معمولاً پزشک غدد لنفاوی نزدیک روده بزرگ را برخواهد داشت و آن‌ها را برای بررسی وجود سرطان زیر میکروسکوپ بررسی خواهد کرد.
رزکسیون و کولوستومی
- اگر پزشک قادر نباشد دو انتهای روده بزرگ را به هم بدوزد، یک استوما (یک دهانه) در بیرون بدن ایجاد می‌کند که مواد زائد از طریق آن دفع می‌شوند. این روش کولوستومی نام دارد. برای جمع‌آوری مواد زائد، اطراف شکاف یک کیسه قرار می‌گیرد. گاهی کولوستومی فقط تا زمانی‌که روده بزرگ نزولی بهبود یابد، مورد نیاز است و سپس می‌تواند برداشته شود. اگر پزشک به برداشتن کامل روده بزرگ نزولی نیاز داشته باشد، ممکن است کولوستومی دائمی باشد.
تخریب بافت با امواج رادیویی
- استفاده از یک پروب مخصوص با الکترودهای نازک است که سلول‌های سرطانی روده را می‌کشد. گاهی پروب به‌طور مستقیم از طریق پوست وارد می‌شود و فقط بی‌حسی موضعی مورد نیاز است. در موارد دیگر پروب از طریق شکافی به شکم وارد می‌شود. این کار در بیمارستان با بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
جراحی سرمایشی
- درمانی است که از یک وسیله برای منجمد کردن و تخریب بافت غیرعادی، مثل کارسینوم درجا، استفاده می‌کند. این نوع درمان درمان سرمایشی نیز نامیده می‌شود.
حتی اگر پزشک همه سرطان قابل دیدن در زمان جراحی را بردارد، بعضی بیماران ممکن است بعد از جراحی برای کشتن هر سلول سرطانی باقی‌مانده شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی دریافت کنند. درمانی که بعد از جراحی، برای افزایش احتمال بهبودی، دریافت می‌شود، درمان ارجوانت نام دارد.
شیمی‌درمانی
شیمی‌درمانی نوعی درمان سرطان است که از داروها برای جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی، هم با کشتن سلول‌ها و هم با متوقف کردن تقسیم آن‌ها، استفاده می‌شود. وقتی شیمی‌درمانی به‌صورت خوراکی یا درون سیاهرگ یا ماهیچه تزریق می‌شود، داروها به جریان خون وارد می‌شوند و می‌توانند به سلول‌های سرطانی در سرتاسر بدن برسند (شیمی‌درمانی عمومی). وقتی شیمی‌درمانی به‌طور مستقیم درون ستون فقرات، اندام یا حفره بدنی مثل شکم قرار داده شود، داروها اساساً سلول‌های سرطانی را در آن نواحی تحت تأثیر قرار می‌دهند (شیمی‌درمانی موضعی).
ممکن است برای درمان سرطانی که به کبد پخش شده است، از مسدود کردن رگ با دارو در سرخرگ کبدی استفاده شود. این کار شامل مسدود کردن سرخرگ کبدی (سرخرگ اصلی که خون را به کبد می‌رساند) و تزریق داروهای ضدسرطان بین محل انسداد و کبد انجام می‌شود. سپس، سرخرگ‌های کبدی داروها را به سراسر کبد می‌رسانند. فقط مقدار کمی دارو به بخش‌های دیگر بدن می‌رسد. بسته به آنچه که برای مسدود کردن سرخرگ استفاده شده است، انسداد می‌تواند موقتی یا دائمی باشد. کبد به دریافت مقدار کمی خون از ورید باب کبدی، که خون را از معده و روده حمل می‌کند، ادامه می‌دهد.
شیمی‌درمانی به نوع سرطان و مرحله‌ای از سرطان بستگی دارد که برای درمان آن انجام می‌شود.
پرتودرمانی
پرتودرمانی،نوعی درمان سرطان است که از پرتوهای ایکس (X) پرانرژی یا انواع دیگر پرتوها برای کشتن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آن‌ها استفاده می‌شود. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد. پرتودرمانی خارجی که از دستگاهی در خارج از بدن برای فرستادن پرتوها به قسمت‌های سرطان‌زده استفاده می‌کند. پرتودرمانی داخلی که از ماده رادیواکتیو چسبیده به سوزن‌ها، دانه‌ها، سیم‌ها یا میله‌های جراحی که به‌طور مستقیم درون یا نزدیک بافت‌های سرطان قرار می‌گیرند، استفاده می‌کند. روش پرتودرمانی به نوع سرطان و مرحله‌ای از سرطان بستگی دارد که درمان بر روی آن انجام می‌شود.
انواع جدید درمان در پژوهش‌های بالینی در حال آزمایش هستند.
درمان بیولوژیک
درمان بیولوژیک درمانی است که از دستگاه ایمنی بیمار برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند. ازموادی که توسط بدن یا در آزمایشگاه ساخته می‌شوند، برای تقویت، هدایت یا ترمیم دفاع طبیعی بدن در مقابل سرطان استفاده می‌شوند. این نوع درمان سرطان، زیست‌درمانی یا ایمیون‌تراپی نیز نامیده می‌شود.
ممکن است به آزمایش‌های پیگیری نیاز باشد.
بعضی از آزمایش‌ها که برای تشخیص سرطان یا آگاهی از مرحله سرطان انجام می‌شوند، ممکن است تکرار شوند. بعضی آزمایش‌ها برای ارزیابی چگونگی اثربخشی درمان تکرار می‌شوند. ممکن است تصمیمات درباره ادامه، تغییر یا توقف درمان مبنی بر نتایج این آزمایش‌ها باشد. گاهی این مورد را مرحله‌بندی مجدد می‌نامند.
بعد از پایان درمان، برخی آزمایش‌ها هر چند وقت یکبار انجام خواهند شد. نتایج این آزمایش‌ها می‌تواند تغییر شرایط شما یا عود کردن (برگشت) سرطان را نشان دهد. گاهی این آزمایش‌ها، آزمایش‌ها یا معاینه‌های پیگیری نامیده می‌شوند.
برای سرطان روده بزرگ، ممکن است آزمایش خون برای اندازه‌گیری آنتی‌ژن کارسینو امبریونیک (CEA، ماده‌ای در خون که در صورت وجود سرطان روده بزرگ، ممکن است افزایش یابد) همراه با آزمایش‌های دیگر برای مشاهده برگشت سرطان انجام شود.
