برای تناسب اندام باید بدانید که چاقی ۲ نوع است: لحمی و شحمی (یعنی عضلانی و چربی). چاقی که در آن حجم چربی بدن زیاد شود، از نوع چاقی سرد است و بیشتر در بانوان و نواحی سرد بدن مثل شکم و پایین تنه بروز می کند.این نوع چاقی باعث بروز عوارضی ازقبیل دیابت سرد، گرفتگی عروق قلب، افزایش چربی خون(بویژه تری گلیسیرید)، کبد چرب، کم خونی، مشکلات گوارشی ازجمله نفخ، بدهضمی، یبوست و بواسیر، سردی کلیه ها و مشکلات ناتوانی جنسی، مشکلات روحی روانی مثل افسردگی، بی حوصلگی، بی خوابی و….می شود.
توجه کنید که تناسب اندام یک راه‌حل واحد ندارد و مساله‌ای کاملا شخصی است. رژیم‌های لاغری در ارتباط تنگاتنگ با وضعیت مزاجی، روحی و روانی فرد است.
چگونه به تناسب اندام برسیم؟
- برای به دست آوردن تناسب اندام درمان ترکیبی از ورزش، رژیم غذایی، مسائل روحی روانی و اگر نیاز باشد، داروست.
- ابتدا هرکسی باید طبع خود را بشناسد و غلبه طبعی خود را نیز دریابد تا بتواند غذاخوردن، ورزش کردن و مسائل دیگر را برای خود تنظیم کند.
- ورزش باید مداوم و مستمر باشد و به حدّی برسد که رنگ چهره به سمت سرخی برود و ضربان قلب و تنفّس افزایش یافته و تعریق صورت بگیرد. این ورزش کوتاه مدّت را در منزل نیز می توان اجرا کرد.
- فعالیت های عادی روزمره که باعث افزایش ضربان قلب نمی شود، جزء ورزش موردنظر ما نیست.
- ورزش باید به آرامی شروع شده و برای چنددقیقه به حد متوسّط و شدید برسد و دوباره آرام آرام ملایم شده و به حالت عادی برگردد. بعد از ورزش هم از خوردن مایعات سرد باید به شدت اجتناب کرد.
- در مبحث غذا، هرکسی باتوجّه به طبع خویش، سن، جنس، میزان فعّالیت بدنی، فصل و عادت خویش باید عمل کند و مشاوره با کارشناس تناسب اندام در این امر، راهگشاست.
- بعضی مواد برای معده، سم مهلک برای تناسب اندام است و طبیعت از دریافت آن ها اکراه دارد؛ ازجمله غذاهای مانده، سوسیس و کالباس و همبرگر، سس مایونز، مواد کارخانه ای، گوشت مرغ سریع پرورش یافته، گوشت گاو چندین سال پیش ذبح و فریزشده، نوشابه، چیپس و پفک و……
- بعضی غذاها باید کمتر مصرف شود و با این حجمی که امروزه مصرف می شود، مضر است: برنج بدون سبوس، انواع روغن ها، نان سفید، شیرینی ها، سیب زمینی و….
- بهترین غذاها، آنهایی است که کاملاً طبیعی درست شده باشد و از آن جمله است: نان گندم کامل مثل سنگک و نان جو، برنج قهوه ای(سبوسدار)، روغن زیتون و کنجد و حیوانی(به شروطی!)،جوانه حبوبات و غلات، میوه ها و سبزی های تازه فصل، لبنیات همراه با مصلح آن ها و گوشت گوسفند، بوقلمون و شتر(به میزان کم).
- غذاهایی مثل انواع سوپ ها، آش ها،آبگوشت، کاله جوش، غذاهای آبپز، فرنی، کاچی، حلواها، عدسی، خوراک لوبیا، نان و پنیر و سبزی، ارده شیره و ده ها مدل غذاهای ایرانی دیگر باید جایگزین فست فودها، غذاهای سرخ کردنی، برنج فراوان، نان سفید فراوان و نوشابه های رنگارنگ بی خاصیت شکم پرکن شود تا سلامتی به خانواده ایرانی باز گردد. عجیب است که شکم را سیر کنیم با سموم و بعد هزینه های گزاف صرف درمان کنیم!
- برای رسیدن به تناسب اندام استفاده از علم مصلحات غذایی در بسیاری از موارد، کمک کننده است. مصلح، مادّه ای است که مضرّات احتمالی غذا را می گیرد و آن غذا یا دارو را به مقصد می رساند: زیره و زعفران برای برنج، زنیان و پونه و آویشن برای ماست، سیاهدانه وگردو برای پنیر، گلسرخ برای دوغ، نمک برای خیار، سیاه دانه وکنجد برای نان، آویشن برای عدسی، گلپر برای انار، گلاب و عسل برای شیر، سرکه برای عسل و…..
- غذاهایی هستند که تأکید ویژه ای به مصرف روزانه آن ها البته با حجم کم در پزشکی ایرانی و اسلامی شده است: انجیر، زیتون، بادام درختی، عسل، کشمش، نخودچی، شیره انگور، خرما(در بعضی مناطق)، سبزی های تازه، سرکه(نوع خانگی و در ترکیب با شیرینی ها بصورت شربت) و….
البته یک سری اصول و قوانین کلی وجود دارد که همه ناگزیر از رعایت آن آداب هستند
- مهمترین نکته بعد از رعایت حلال و طیّب خوردن و نگریستن به غذا(عبس/۲۴)، رعایت وعده های غذایی است. بهترین وعده ها، صبحانه و شام است که در ابتدای روز و شب، غذای کامل خورده می شود و از ریزه خواری پرهیز باید کرد.
- سنّت اشتباه و غیرعلمی ناهار سنگین خوردن که امروزه رایج است، باعث عوارض زیادی شده است که همه به آن واقفند.
- البته فاصله بین مصرف شام و خوابیدن، حداقل باید ۳ ساعت باشد.
- شستن دست ها قبل و بعد از غذا، روی زمین و سه زانو نشستن(پای آویزان در سر میز باعث انحراف جریان خون از سمت گوارش می شود)، اندکی نمک چشیدن قبل و بعد از غذا، پرهیز از مصرف مایعات یخ همراه غذا، پرهیز از متنوّع خوری در یک وعده، با استرس و جلوی تلویزیون غذا نخوردن، نخوابیدن بعد از غذا تا ۲ساعت، آرام و کامل جویدن غذا و پرهیز از حرف زدن حین غذا از آداب بسیار لازم الاجرا می باشد که به تدریج باید مؤدّب به آنها شد.
- طبق حدیث نبوی(ص) که فرمودند: «معده، خانه تمام بیماریهاست و پرهیز، سرآمد تمام درمان هاست.»؛ ما معتقدیم که در بروز تمام بیماریها حتّی آرتروز، رماتیسم، میگرن، پرفشاری خون و…..معده دخالت تام دارد. و تا زمانی که معده، غذای سالم و صالح برای کبد نفرستد، خون معتدل تولید نخواهد شد و اعضا به مرور زمان، دچار سوء مزاج و بیماری خواهند شد و وضع آن می شود که نباید!
محمد احمدی -کارشناسی ارشد تغذیه
به نقل از انجمن تحقیقات طب سنتی ایران
