ممکن است برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که آیا طب سنتی جایگزین شیمی درمانی می‌شود؟ بسیاری از بیماران و افراد مبتلا به سرطان چنین سوالی را در ذهن خود دارند. در حال حاضر امکان درمان سرطان با استفاده از طب سنتی و یا جایگزینی این طب با شیمی درمانی وجود ندارد؛ اما می‌توان با استفاده از آن برخی نشانه‌ها و علائم مربوط به سرطان یا عوارض شیمی درمانی را تسکین داد.
در حال حاضر سرطان میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده و حتی در برخی موارد شیمی درمانی مدرن نیز برای درمان آن مؤثر واقع نشده است. روی آوردن به طب سنتی و دارو‌های گیاهی برای درمان سرطان با مزایا و محدودیت‌هایی همراه است. در ادامه به برخی از موارد مهم در زمینه اثربخشی دارو‌های گیاهی مدرن، جایگزینی آن با شیمی درمانی و یا پتانسیل ادغام آن در زمان درمان سرطان می‌پردازیم.
طب سنتی جایگزین شیمی درمانی
طب سنتی می‌تواند به عنوان یک درمان مکمل برای افراد مبتلا به سرطان مورد استفاده قرار بگیرد. با استفاده از این طب و روش‌های درمانی آن می‌توان بسیاری از علائم سرطان و عوارض جانبی درمانی سرطان را کاهش داد. البته پیش از مصرف دارو‌های گیاهی باید برای جلوگیری از تداخلات دارویی و یا عوارض منفی درمان با پزشک معالج مشورت کرد.
شیمی درمانی مدرن یا طب سنتی؟
در حال حاضر روش‌هایی نظیر جراحی، رادیوتراپی، شیمی درمانی و ایمونوتراپی برای درمان سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرند. بسیاری از متخصصان طب سنتی نیز از روش‌های درمانی این طب به عنوان درمان حمایتی یا تسکینی نیز استفاده کرده‌اند.
در ادامه به مقایسه برخی از ویژگی‌های این دو روش درمانی پرداخته خواهد شد:
سابقه اثربخشی
شیمی درمانی برای درمان سرطان‌های مختلف دارای سابقه‌ای تثبیت شده است و توانسته موفقیت‌هایی در زمینه بهبودی و افزایش نرخ بقا کسب کند. طب سنتی مطالعاتی را در زمینه پیش بالینی انجام داده و برخی شواهد نیز از نویدبخش بودن این مطالعات حکایت دارد. با این حال تحقیقات بالینی گسترده و یا آزمایشات مربوط به اثربخشی این طب در درمان سرطان به اثبات نرسیده است.
عوارض جانبی درمانی
عوارض جانبی استفاده از شیمی درمانی شامل ریزش مو، تضعیف سیستم ایمنی و حالت تهوع است که چالش‌هایی را برای بیماران ایجاد می‌کند. این در حالی است که دارو‌های گیاهی و استفاده از طب سنتی با عوارض جانبی کمتر و خفیف‌تری همراه بوده و می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را در طول درمان بهبود ببخشد.
میزان دسترسی بیماران
مراکز پزشکی و بیمارستان‌ها شامل بخش‌هایی برای شیمی درمانی مدرن بوده و بیماران می‌توانند به صورت تضمین شده از توزیع استاندارد و نظارت حرفه‌ای در این درمان بهره‌مند شوند؛ اما دارو‌های گیاهی مناسب درمان سرطان چندان در دسترس نبوده و و تضمینی برای ثبات کیفیت و در دسترس بودن آن‌ها در آینده وجود ندارد.
مقایسه هزینه‌ها
شیمی درمانی بیماران سرطانی معمولاً با هزینه‌های زیادی همراه است. استفاده از دارو‌های تخصصی و نظارت پزشکی می‌توانند برای این بیماران بسیار گران باشند. از سوی دیگر، طب سنتی و دارو‌های گیاهی قیمت‌های مقرون به صرفه‌تری دارند که همین امر موجب شده نسبت به دارو‌های دیگر هزینه کمتری داشته باشند. همچنین این داروها تحت پوشش طرح‌های بیمه‌ای قرار نداشته و هزینه‌های آن باید به طور مستقیم از بیمار دریافت شود.
تداخل عملکرد گیاهان دارویی و دارو‌های شیمیایی
با وجود عوارض کمتر دارو‌های گیاهی نسبت به دارو‌های شیمیایی، مصرف خودسرانه آن‌ها می‌تواند عوارض شدیدی به دنبال داشته باشد. طبق تأکید متخصص شیمی درمانی، مصرف خودسرانه دارو‌های گیاهی می‌تواند باعث تداخل عملکرد بین دارو‌های شیمیایی و دارو‌های گیاهی شده و اثر آن‌ها را افزایش یا کاهش دهد.
اگرچه گیاهان دارویی با پایه گیاهی مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد نخواهند کرد، اما استفاده خودسرانه همزمان با دارو‌های شیمیایی می‌تواند عوارضی به دنبال داشته باشد. پیش از مصرف باید نسبت به عملکرد آن‌ها آگاهی کافی داشته باشید و این کار را تحت نظر پزشک متخصص انجام دهید.
رعایت نکردن این نکات مهم می‌تواند روند درمان را بی‌اثر کرده و یا خطرات جدی و جبران ناپذیری را ایجاد کند.
میزان تأثیر طب سنتی جایگزین شیمی درمانی
در حال حاضر تحقیقات گسترده برای استفاده از درمان‌های مکمل برای بیماران سرطانی ادامه دارد. این درمان‌ها شامل دارو‌های گیاهی مربوط به طب سنتی و ترکیب آن با درمان‌های مرسوم سرطان به صورتی بی‌خطر و مؤثر است. در حال حاضر نیز بسیاری از دارو‌های درمانی شامل مواد گیاهی فعال هستند. از طرفی دارو‌های گیاهی به تنهایی نمی‌توانند جایگزین دارو‌های تجویزی معمولی شده و یا به اندازه آن‌ها مؤثر باشند. طبق شواهد، طب سنتی جایگزین شیمی درمانی تنها برای تسکین علائم خفیف یا عوارض جانبی مناسب خواهد بود.
طبق تحقیقات انجام گرفته، این داروها می‌توانند در مواردی مانند تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش عوارض جانبی مربوط به شیمی درمانی، علائم سرطان، سرعت انتشار سلول‌های سرطانی و یا سرعت حمله به سلول‌های سرطانی مؤثر باشند. همچنین نمی‌توان دارو‌های گیاهی و طب سنتی را جایگزین درمان‌های مرسوم کرد.
استفاده از طب مکمل برای درمان سرطان
از سال‌های گذشته تاکنون تلاش‌های زیادی برای ادغام طب سنتی و شیمی درمانی برای ایجاد یک طب تلفیقی و مکمل وجود داشته است. هدف از ترکیب مکمل و جایگزین، بهینه‌سازی نتایج درمان و همچنین افزایش کیفیت و رفاه بیماران بوده است. طب مکمل با هدف بهبود اثربخشی درمان‌های دیگر و کاهش عوارض جانبی ایجاد شده است. نتایج امیدوار‌کننده‌ای به دست آمده که نشان می‌دهد ترکیب شیمی درمانی با طب سنتی و به کارگیری دارو‌های گیاهی می‌تواند در این زمینه بسیار مؤثر باشد. طب سنتی و دارو‌های گیاهی با اثربخشی دارو‌های شیمی درمانی مقاومت دارویی را در سلول‌های سرطانی کاهش می‌دهد. برای تعیین ترکیبات و دوز مناسب، به تحقیقات و آزمایشات بیشتری در این زمینه نیاز است.
دارو‌های قابل استفاده در طب سنتی جایگزین شیمی درمانی
دارو‌های مورد استفاده در این طب دارای منشأ گیاهی بوده و معمولاً از ریشه یا برگ گیاهان به دست می‌آیند. البته بسیاری از دارو‌های ساخته شده در آزمایشگاه‌ها نیز از ترکیبات گیاهی هستند. گیاهان پودر شده به صورت کپسول و یا عرقیجات کاربرد زیادی در طب سنتی دارند. همچنین بسیاری از آن‌ها به صورت دمنوش مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی دیگر از این گیاهان نیز به شکل ژل یا محلول بوده و به صورت موضعی مورد استفاده خواهند بود.
سابقه استفاده از این داروها و طب سنتی جایگزین شیمی درمانی به هزاران سال پیش برمی‌گردد و در بسیاری از کشور‌های جهان مورد استفاده بوده است. در حال حاضر با پیشرفت‌های ایجاد شده در علم داروشناسی و ساخت انواع دارو‌های شیمیایی، استفاده از این گیاهان به شدت کاهش پیدا کرده است.
حرف آخر
تصمیم‌گیری بین انتخاب شیمی درمانی و استفاده از دارو‌های گیاهی و طب سنتی ممکن است برای بیماران بسیار چالش برانگیز باشد؛ زیرا به بررسی دقیق شرایط افراد بستگی دارد. در حال حاضر این طب برای اثربخشی شیمی درمانی مناسب بوده و به طور گسترده در دسترس بیماران قرار دارد. در عین حال عوارض جانبی قابل توجه شیمی درمانی نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.
در مقابل، طب سنتی با ارائه رویکرد جامع، باعث کاهش عوارض جانبی احتمالی شده و کیفیت زندگی را در بیماران بهبود می‌بخشد. حوزه‌های تحقیقاتی به دنبال اثبات اثربخشی و استانداردسازی این نوع از داروها هستند و به همین دلیل افراد باید پیش از مصرف دارو‌های گیاهی، ضمن مشورت با پزشک، تحت نظر وی به مصرف آن‌ها بپردازند. به طور کلی می‌توان گفت که هنوز هیچ جایگزینی در طب سنتی برای این درمان‌های رایج پیدا نشده اما به عنوان طب مکمل و در کنار درمان اصلی می‌توان به آن‌ها پرداخت.
