از خواص فلفل در طب سنتی این است که این ماده با خاصیت خشک کننده بودن، تحلیل برنده مواد و اخلاط زائد و غلیظ است. یکی دیگر از ادویه جات رایج در ایران و کل جهان فلفل است که انواعی داشته و با توجه به شیوع مصرف، نوع سیاه آن را در اینجا مد نظر داریم.
نوع سیاه فلفل مزاجش گرم تر و قوی تر از سایر انواع است و حرارت زیادی تولید می کند. مزاج آن گرم و خشک بوده و بسیار قوی است و اکثر حکما، درجه سه قدرت را برای آن قائل هستند اما جناب ابن سینا، آن را درجه چهار می داند. بنابراین باید مراقب بود و اصلاً نباید در مصرف فلفل زیاده روی شود و نباید دائم و روزمره استفاده شود.
وقتی حرارت در بدن زیاد باشد رطوبت ها کم می شود و بدن رو به خشکی می رود، پس کسانیکه زیاد فلفل می خوردند به تدریج بدن های چروکیده و لاغری پیدا می کنند.
مصرف فلفل باعث گرم شدن معده، کبد و اعضا میشود؛ لذاکسانی که دچار سردی معده و کبد هستند (که یکی از نشانه های آن ضعف عمل هضم است) می توانند از این گیاه به میزان بیشتری نسبت به دیگران استفاده کنند.
بنابراین مصرف فلفل برای رفع برخی انواع رفلاکس و نفخ که ناشی از سردی و رطوبت معده هستند، بسیار مفید است. می توان به غذاهایی که سرد و نفاخ هستند فلفل اضافه کرد تا از سردی و مضرات آن ها کاسته شود. طبق قاعده، ادویه ای که به غذا زده می شود باید متناسب با مزاج غذا و مصلح آن باشد و ترجیحا نباید برای یک غذا از چند جور ادویه استفاده کنیم.
مثلاً اگر مزاج غذا گرم است، مثل اکثر سرخ کردنی ها یاکباب گوشت های قرمز، نباید همراه با این ها ادویه های گرم مثل فلفل استفاده شود چون حرارت غذا بالاتر رفته و در بدن اخلاط و مواد سوخته و سمی و صفرای غیرطبیعی تولید می کند که منجر به عوارض کوتاه مدت (داغی بدن، جوش و کهیر، سوزش ادرار و خارش پوست و …) و بلند مدت (لک های پوستی، التهاب و زخم های گوارشی و حتی سرطان) می شود.
فلفل برای کاهش درد مفید است و امروزه محصولاتی در بازار و داروخانه داریم که از فلفل گرفته شده و در طب سنتی هم گفته شده که مسکن درد است و روغن گیاهی حاوی آن نیز همین خاصیت را دارد.
روغن فلفل معمولا به صورت موضعی برای دردهای مزمن عضلات و مفاصل که ناشی از سردی و اسپاسم باشند مفید می باشد. اگر به صورت معتدل و متناسب با غذا و فصل و اقلیم استفاده شود، برای انسان مفید می باشد. روغن فلفل با خاصیت خشک کننده بودن، تحلیل برنده مواد و اخلاط زائد و غلیظ است. با همین مکانیزم می تواند موجب خوش بو شدن بدن و پاکسازی اعضا و جوارح شود.
روغن فلفل همچنین با دفع رطوبت های زائد مغز و تحریک نسبی آن، باعث تقویت حافظه و افزایش توجه و گیرایی مطالب و کاهش منگی می شود و نیز برای برخی انواع فلج و سستی ها که ریشه مغزی دارند هم مفید است.
برای سرفه و رفع سرفه ناشی از سردی و تنگی نفس ناشی از سردی بسیار مفید است. کسانی که در سیستم ریوی بلغم زائد دارند می توانند از فلفل بهره مند شوند. نیاز به تاکید نیست که برای رسیدن به این خواص، باید به طور معقول و منطقی از این دارو استفاده کرد و نه سرخود و در مقادیر زیاد که قطعا بسیار مضر خواهد بود.
تالیف: دکترسید مهدی میرغضنفری، پزشک، دکترای تخصصی (PhD) فیزیولوژی، معاون پژوهشی و مدير گروه طب سنتی دانشکده پزشکی و عضو هیئت علمی (دانشیار) دانشگاه علوم پزشکی ارتش، و پژوهشگر طب سنتی ایرانی
