بیماری گریوز Graves در مقابل بیماری هاشیموتو است. همانطور که در مطالب مربوط به بیماری هاشیموتو با عناوین “بررسی بیماری هاشیموتو از منظر مزاج شناسی” ، “روش های درمانی بیماری هاشیموتو با طب سنتی و طب نوین” و ” معرفی بیماری هاشیموتو و علل و علائم آن ” گفتیم که بیماری هاشیموتو نوعی کم کاری تیروئید است، در مقابل آن بیماری گریوز عامل پرکاری تیروئید است. در ادامه به معرفی این بیماری، علل، علائم و در قسمت بعدی با عنوان “درمان بیماری گریوز (پر کاری تیروئید) با طب سنتی و نوین” به روش های درمان این بیماری خواهیم پرداخت.
معرفی بیماری گریوز
بیماری گریوز یکی از دلایل شایع پرکاری تیروئید است. گریوز یکی از انواع بیماری های غده تیروئید است که در دسته بیماری های خود ایمنی محسوب محسوب می شود. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به تیروئید حمله کرده و باعث افزایش ترشح هورمون‌های تیروئید می‌شود. هنگامی که غده تیروئید بیش از اندازه هورمون های تترا یدوتیرونین (T4) یا تری یدوتیرونین (T3) و یا هر دو را تولید کند، پرکاری تیروئید اتفاق می افتد.
در بیماری گریوز بنا به دلایلی که هنوز مشخص نشده، سیستم ایمنی بدن برای قسمتی از سلول‌های غده تیروئید آنتی بادی می‌سازد. در حالت عادی، عملکرد تیروئید توسط هورمونی که در غده هیپوفیز (که در پایه مغز قرار دارد) ترشح می‌شود کنترل می‌گردد.
هنگامی که فرد به بیماری گریوز مبتلا می‌شود، آنتی‌بادی‌‌های مربوط به این بیماری (TRAb: آنتی بادی های گیرنده هورمون محرک تیروئید) که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شوند، در نقش هورمون‌های کنترل کننده هیپوفیز ظاهر خواهند شد، این امر بدین معناست که تنظیم عملکرد تیروئید بهم خورده و بیش از حد هورمون تولید می‌کند.
ابتلا به این بیماری تا حدودی می تواند ارثی و ژنتیکی باشد. اختلال در تولید هورمون‌های تیروئید باعث اختلال در متابولیسم بدن و در نتیجه بروز ناراحتی ها و بیماری های زیادی در بدن می شود.
این بیماری بیشتر در خانم ها و جوانان زیر 40 سال دیده می شود ولی ممکن است هر فردی به این بیماری خود ایمنی مبتلا شود. آغاز بیماری اغلب از ۲۰ سالگی است و ابتلا به این بیماری قبل از بلوغ نادر است. نام این بیماری از روی نام مکتشف آن یعنی رابرت گریوز گذاشته شده است. او یک پزشک ایرلندی بود که در دهه ۱۸۰۰ این بیماری را تشخیص داد. این بیماری دلیل 80 درصد از ابتلاها به پرکاری تیروئید است.
معمولا این بیماری با بیماری هایی مانند ویتیلگو، آدیسون، دیابت نوع یک و لوپوس همراه است. در نتیجه داشتن این بیماری ها نیز می تواند شانس ابتلا به گریوز را افزایش دهد. شدت بیماری گریوز در افراد سیگاری بیشتر است.
علل ابتلا به بیماری گریوز
احتمال ابتلای این افراد به بیماری گریوز نسبت به بقیه بیشتر است:
- مونث بودن: احتمال ابتلا به این بیماری در خانم ها 5 تا 10 برابر آقایان می باشد.
- سن: احتمال ابتلا به این بیماری در افراد زیر 40 سال بیشتر است.
- ارث و ژنتیک: اگر در خانواده ای سابقه این بیماری وجود داشته باشد، احتمال ابتلای اعضای آن خانواده بیشتر از بقیه می باشد.
- مصرف بیش از حد مواد غذایی و یا داروهای حاوی ید.
- افراد مبتلا به بیماری کم خونی یا آنمی ناشی از کمبود ویتامین B12.
- افراد دارای اختلالات هورمونی غدد فوق کلیوی.
- افراد مبتلا به دیابت نوع 1.
- افراد مبتلا به بیماری روماتیسم مفصلی.
- افرادی که در معرض استرس و اضطراب هستند.
- خانم های باردار یا مادرانی که در 6 ماه گذشته بارداری داشته اند.
- افراد سیگاری.
علائم بیماری گریوز
- افزایش اشتها.
- کاهش وزن غیر طبیعی.
- استرس، اضطراب، بی قراری و تحریک‌پذیری.
- تغییر در خلق و خو مانند زود عصبانی شدن، تندخویی و ترس.
- تپش نامنظم و تند قلب.
- افزایش فشار خون.
- اختلال در خواب.
- اسهال و تحریک روده ها و افزایش دفعات اجابت مزاج ( افزایش دفعات دفع مدفوع).
- احساس خستگی.
- تورم دست و پا مخصوصا در دوران بارداری.
- لرزش دست‌ها و ضعف عضلانی.
- تعرق زیاد.
- اختلال در تنفس.
- از دست دادن در تمرکز.
- اختلالات هورمونی.
- ریزش مو و ابرو.
- موهای ظریف و شکننده.
- جدا شدن ناخن از پایه.
- تیره شدن پوست.
- تورم شدید نوک انگشتان.
- احساس حرارت زیاد در درون بدن و عدم تحمل نسبت به گرما.
- بزرگ‌شدن غده تیروئید تا ۲ الی ۳ برابر اندازه طبیعی (گواتر) و سفت شدن آن.
- اختلال در نظم دوره های قاعدگی.
- اختلال در نعوظ آقایان و کاهش میل جنسی.
- ناباروری.
- قرمزی کف دست.
- پوست در قسمت های ساق پا یا بالای پاها قرمز و ضخیم می شود.
- خارش پوست و کهیر زدن.
- خشکی پوست.
- پوکی استخوان.
- بزرگ شدن سینه ها در آقایان.
- تنگی نفس، سرگیجه و از دست دادن هشیاری در موارد حاد.
علائم بیماری گریوز چشمی
بیماری چشمی تیروئید (TED) یکی از علائم بیماری گریوز است که یک وضعیت خود ایمنی است. حدود ۳۰٪ از بیماران مبتلا به گریوز دچار علائم گریوز چشمی یا تیروئید چشمی یا افتالموپاتی گریوز می‌شوند.
گریوز چشمی در اثر تجمع مقدار مشخصی از کربوهیدرات در عضلات و بافت‌های پشت چشم ایجاد می‌شود و علت این اتفاق نیز معلوم نیست. به نظر می‌رسد، آنتی بادی مختل کننده عملکرد تیروئید که در صورت ابتلا به گریوز در بدن ساخته می‌شود، روی بافت اطراف چشم نیز تاثیر می‌گذارد.
گریوز چشمی معمولا همزمان با پرکاری تیروئید یا چند ماه پس از آن اتفاق می‌افتد، اما نشانه‌ها و علائم آن ممکن است سال‌ها قبل یا بعد از شروع پرکاری تیروئید مشاهده شود. همچنین ممکن است گریوز چشمی بدون ایجاد پرکاری تیروئید نیز در بدن ایجاد شود.
از علائم بیماری تیروئید چشمی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیرون زدگی چشم ها.
- محدودیت حرکت چشم‌ها.
- احساس وجود شن در چشم.
- فشار یا درد چشم.
- پف پلک یا جمع‌شدن چشم‌ها.
- کشیده شدن پلک بالا به سمت بالا.
- ملتهب و قرمز شدن چشم.
- افزایش ترشح اشک.
- حساسیت به نور.
- دوبینی.
- مشکل دوربینی.
- ازدست‌دادن بینایی.
عوارض بیماری گریوز
علاوه بر علائم و ناراحتی های فوق که در اثر بیماری گریوز بروز می کنند، این بیماری دارای عوارض دیگری نیز می باشد:
- احتمال سقط جنین.
- مسمومیت بارداری.
- زایمان زودرس.
- نارسایی قلب مادر.
- اختلال در عملکرد تیروئید جنین.
- کاهش سرعت رشد جنین.
- نارسایی قلبی مادرزادی و پره اکلامپسی که باعث ایجاد فشار خون بالا و علائم شدید دیگر در بدن نوزاد می شود.
- آریتمی قلب یا همان ضربان قلب نامنظم که موجب لختگی خون، حمله قلبی و سکته مغزی خواهد شد.
- تغییر ساختار و عملکرد ماهیچه قلب و نارسایی قلبی.
طوفان تیروئیدی چیست؟
طوفان تیروئیدی یکی از عوارض نادر و البته کشنده گریوز، طوفان تیروئیدی است که با نام پرکاری تیروئید تسریع شده یا بحران تیروتوکسیک نیز شناخته می‌شود. این عارضه بیشتر در صورتی به وجود می‌آید که مشکل پرکاری تیروئید در بدن درمان نشود.
افزایش ناگهانی و شدید هورمون تیروئید که در اثر این عارضه ایجاد می‌شود، تاثیر زیادی روی بخش‌های مختلف بدن گذاشته و باعث ایجاد تب، تعریق، استفراغ، اسهال، هذیان، ضعف شدید، تشنج، ضربان غیر عادی قلب، زردی پوست و چشم، کاهش شدید فشار خون و کما شود. بنابراین، طوفان تیروئیدی نیاز به درمان سریع و اورژانسی دارد.
روش های درمان بیماری گریوز را در مطلب بعدی با عنوان “درمان بیماری گریوز (پر کاری تیروئید) با طب سنتی و نوین” می توانید بخوانید.
منبع: تیم تولید محتوای طبایع
