سنگ کلیه به سنگهای تشکیل شده از نمک و مواد معدنی دیگر در کلیه گفته میشود. عبور سنگ کلیه از مجرای ادرار میتواند درد و سوزش شدیدی ایجاد کند. سنگ کلیه میتواند مشکلات عمدهای مثل تنگی مجرای ادرار را برای فرد به همراه بیاورد. اگرچه مداخلات پزشکی برای درمان سنگ کلیههای بزرگ، معمولا ضروری خواهد بود اما بعضی روشهای درمان خانگی سنگ کلیه هم میتوانند به کاهش درد و نشانههای آن کمک کنند. با این حال قبل از امتحان هر درمان خانگی، باید با یک متخصص مشورت کنید.
آب
افزایش آب مصرفی روزانه در زمان دفع سنگ کلیه، میتواند به تسریع این فرایند کمک کند؛ به جای نوشیدن 8 لیوان، 12 لیوان آب بنوشید. کمآبی، عامل اصلی تشکیل سنگ کلیه است و باید به هر شکل ممکن از آن جلوگیری کرد. به رنگ ادرارتان توجه کنید؛ رنگ ادرار باید بسیار روشن یا زرد کمرنگ باشد و زرده تیره، نشانه کم آبی بدن است.
آب لیمو
میتوانید گاهی لیموی تازه را در آب بچکانید. لیمو حاوی سیترات است که این ماده شیمیایی جلوی تشکیل سنگهای کلسیمی را میگیرد. سیترات میتواند سنگهای کوچک را بشکند و زمینه دفع سادهتر آنها را فراهم کند.
البته برای رسیدن به یک نتیجه قابل توجه، احتمالاً باید خیلی آبلیمو بنوشید، اما مقدار کم آن هم مفید است. مواردی مثل کمک به جلوگیری از رشد باکتری و تأمین ویتامین سی هم از آثار دیگر مصرف آبلیمو است.
آب ریحان
ریحان سرشار از مواد مغذی است و کاربرد آن برای مشکلات گوارشی و التهابی به قدیم بر میگردد. مواد آنتیاکسیدان و ضدالتهابی موجود در آب ریحان به سلامت کلیه کمک میکند. اما شواهد کمی برای اثبات این درمان وجود دارد.
برای این کار میتوانید ریحان تازه یا خشک شده را دم کنید و چند فنجان از آن در روز بنوشید. ریحان را همچنین میتوانید آب بگیرید و یا آن را به اسموتی اضافه کنید. هنوز عوارض مصرف زیاد یا طولانیمدت آب ریحان مشخص نیست. اگرچه هنوز مطالعات کمی روی تأثیر ریحان بر سنگ کلیه انجام شده، اما نمیتوان از خواص آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی آن چشمپوشی کرد.
سرکه سیب
سرکه سیب حاوی استیک اسید است که به حل شدن سنگ کلیه کمک میکند. کاهش درد سنگ کلیه و شستهشدن کلیه، دو تا از خواص سرکه سیب هستند. نتایج یک مطالعه آزمایشگاهی، تأثیر مثبت مصرف سرکه سیب در کاهش تشکیل سنگ کلیه را تأیید کرد. اما به مطالعات بیشتری برای تعیین عوارض مصرف سرکه سیب بر روی بدن انسان نیاز است.
برای این درمان، دو قاشق غذاخوری سرکه سیب را در 200 میلیلیتر آب آشامیدنی حل کنید. حد مجاز مصرف روزانه این محلول، 220 میلیلیتر است و باید آن را رعایت کنید؛ میتوانید از سرکه سیب در تهیه سس سالاد استفاده کنید.
مصرف زیاد سرکه سیب میتواند مشکلاتی مثل آسیبدیدگی مینای دندان، رفلاکس معده یا گلو درد را به همراه بیاورد. افراد مبتلا به دیابت هم باید مراقب سطح قند خون خود در دوره مصرف سرکه سیب باشد و در صورت وجود مشکل، این درمان را قطع کند. در صورت مصرف داروهای خاصی مثل انسولین یا داروهای ادرار آوری مثل اسپیرونولاکتون باید از مصرف سرکه سیب خودداری کنید.
آب کرفس
از کرفس در داروهای قدیمی درمان سنگ کلیه استفاده میشد و تاثیر آب کرفس روی شکستن سنگ کلیه موشها هم در مطالعهای در سال 2019 به اثبات رسید. یک یا دو شاخه کرفس را با آب مخلوط کنید و آب آن را بنوشید. آب کرفس هم مثل هر آبمیوه دیگری میتواند با بعضی داروها تداخل داشته باشد و عوارض ناخواستهای به همراه بیاورد. همیشه باید قبل از شروع مصرف یک ماده جدید با پزشکتان مشورت کنید.
آب انار
قرنها است که از آب انار برای بهبود عملکرد کلیه استفاده میشود. آب انار میتواند سنگها را از کلیه و مواد سمی دیگر را از سیستم بدن بشوید. آنتیاکسیدان بالای آب انار به سلامت کلیهها کمک میکند و میتواند در جلوگیری از تشکیل سنگ به کلیه کمک کند.
با مصرف آب انار به پایین آمدن خاصیت اسیدی خون و کاهش احتمال تشکیل سنگ کلیه در آینده کمک کنید. البته به مطالعات بیشتری برای بررسی تأثیر مصرف آب انار روی سنگ کلیه نیاز است، اما در سال 2014، مطالعهای بر روی حیوانات برای ارزیابی این موضوع انجام شد. این مطالعه نشاندهندۀ بعضی آثار مثبت ناشی از مصرف آب انار روی پایین آوردن احتمال تشکیل سنگ کلیه بود.
هنوز مشخص نیست که آستانه مصرف ایمن آب انار چقدر است، اما نوشیدن یک تا دو لیوان آب انار در روز نباید مشکلی برایتان ایجاد کند.
آب لوبیا
آب لوبیا پختهشده، یک غذای قدیمی است که بیشتر در هند سرو میشود. بعضیها معتقداند که این ماده غذایی به سلامت کلیه کمک میکند، اما هیچ مدرکی برای اثبات اثرگذاری این روش درمانی وجود ندارد. میتوانید لوبیا پخته شده را آبکشی کنید و آن را چند مرتبه در روز بنوشید.
قاصدک
استفاده از قاصدک برای کمک به مشکلات گوارشی از سابقه طولانی برخوردار است. میتوان از بخشهای مختلف گیاه قاصدک برای کمک به دفع مدفوع، افزایش ادرار و بهبود گوارش استفاده کرد. ویتامینهای آ، بی، سی و دی و همچنین مواد معدنی مختلفی مثل پتاسیم، آهن و زینک در گیاه قاصدک وجود دارد.
نتایج یک مطالعه آزمایشگاهی، حاکی از تأثیر مثبت گیاه قاصدک روی جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه بود. اما این نتایج در محیط آزمایشگاهی به دست آمده و شواهد اندکی از تأثیر آن روی انسان در دست است. برای اطمینان از ایمنی و اثرگذاری گیاه قاصدک روی بیماران، به مطالعات انسانی نیاز است.
می توانید آب گیاه قاصدک تازه را از برگهایش بگیرید و یا ریشه آن را به شکل چای یا عصاره تهیه کنید. در صورت گرفتن آب قاصدک به آن پوست پرتقال، زنجبیل و سیب هم اضافه کنید تا طعم آن بهتر شود. اگرچه مصرف اندک آب قاصدک مشکلی ایجاد نمیکند، اما نمیتوان نظری درباره عوارض مصرف زیاد آن داد. حساسیت به گیاهانی مثل راگوید (آمبروسیا)، گل همیشه بهار، گل داوودی یا گل مینا میتواند نشانهای از وجود حساسیت به گیاه قاصدک حساس است.
آب سبزه گندم
آب سبزه گندم سرشار از مواد مغذی است و استفاده آن برای بهبود سلامت بدن به قرنها پیش بر میگردد. سبزه گندم باعث افزایش ادرار و کمک به دفع سنگ میشود و حاوی مواد مغذی ضروری برای کمک به شسته شدن کلیه است.
روزانه میتوانید از 60 تا 200 میلی لیتر آب سبزه گندم بنوشید. مصرف آب سبزه گندم را برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی، از مقادیر کمتر شروع کنید و به 200 میلیلیتر برسانید.
اگر آب سبزه گندم تازه در دسترستان نیست، باید مکمل پودر سبزه گندم را تهیه و مطابق دستورالعمل، مصرف کنید. مصرف سبزه گندم به صورت ناشتا باعث کاهش احتمال حالت تهوع میشود. سبزه گندم در مواردی میتواند منجر به کاهش اشتها و یبوست شود.
گیاه دم اسب
دم اسب به عنوان یک گیاه ادرار آور شناخته میشود که خواص ضدباکتری و آنتیاکسیدانی آن به سلامت مجرای ادرار و کاهش التهاب هم کمک میکند. رویهمرفته، این آثار میتواند به بدن شما در دفع سنگ کلیه کمک کند.
بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی یا کلیوی جدی نباید دم اسب را مصرف کنند. احتمال بروز مشکلات گوارشی در اثر مصرف دم اسب وجود دارد و در مواردی هم به شکل حساسیت بروز کرده است. مصرف دم اسب برای کودکان، زنان باردار و زنان شیرده توصیه نمیشود.