درباره کتاب تشریح الابدان (تشریح منصوری)
کتاب تشریح الابدان یا تشریح منصوری نوشته منصور ابن محمد ابن احمد شیرازی يكی از پزشكان اوائل دوران تيموری در باب کالبد شناسی انسان نوشته شده و به اميرزاده پيرمحمد بهادر پسر عمر شيخ و نوه امير تيمور گوركانی، تقديم گرديده است.
آشنایی با محتوای کتاب تشریح الابدان (تشریح منصوری)
این کتاب از یک شرح تقدیم و هفت قسمت مجزا تشکیل گشته است. در قسمت شرح تقدیم نویسنده، پس از حمد و ثنای خداوند، خودش را منصور بن محمد بن احمد نامیده و کتاب را به سلطان ابن السلطان، ضیا الحق و السلطنه و الدنیا و الدین میرزاده پیر محمد بهادر تقدیم نموده است.
- پس از آن قسمت اول که مقدمه است آورده شده و در این قسمت با یک بحث طولانی درباره حکمت خلق انسان و بیان نظریات برخی از حکمای قدیم در این خصوص روبرو میشویم. پس از این مقدمه بخش اول که در مورد تشریح سیستم اسکلتی و بیان تعداد استخوان های بدن می باشد شروع گشته و تعداد استخوان های بدن را ۲۴۸ مورد ذکر می کند.
- فصل دوم تحت عنوان (در ذکر عصب و اقسام او) به شرح سلسله اعصاب پرداخته و به تفصیل در مورد اعصابی که از مغز سرچشمه گرفته و تعداد آنها را هفت عدد می دانسته و اعصاب نخاعی که آنها را سی و یک جفت می شناخته، سخن گفته است.
- فصل سوم کتاب با عنوان (در ذکر عضل و کیفیت حدوث آن) به معرفی شرح کلی ساختمان یک عضله و معرفی اشکال مختلف آن و همچنین ذکر تعداد عضلات بدن می پردازد.
- فصل چهارم که (در بحث اوراد و شعوب آن) نام دارد، مبحثی است در خصوص سلسله وریدها (سیاهرگها) و شاخه های مختلف آن و جالب توجه اینکه آنزمان به دلیل عدم شناسایی سیستم گردش خون، سرچشمه وریدها را از کبد دانسته و معتقد بودند که وریدها، جوهر طبیعی را از کبد به قسمت های مختلف بدن می رسانند.
- فصل پنجم با عنوان (در شرایین و انواع آن) به شرح سیستم شریانی (سرخرگی) می پردازد و کار قلب و شریان ها را رساندن هوا و جوهر حیاتی به قسمت های مختلف بدن می داند.
- عنوان فصل آخر کتاب، (در اعضای مرکبه و کیفیت تولد جنین) بیانگر این مسئله است که در طب قدیم جنین شناسی را به عنوان قسمتی از علم تشریح می دانستند. این فصل از کتاب پس از تشریح اعضای مرکبه که همان عضو، به تعبیر امروزی می باشد، به بحث درباره آبستنی و جنین شناسی می پردازد که خود بحثی طولانی و پیچیده است.
