پیش درآمد
- با شیوع بیماری کووید ۱۹، کادر درمان کشور، به ویژه در بیمارستان ها دچار چالش های جسمی و روانی پرشمار و گوناگونی بوده و هستند.
- پزشکان و پرستاران در همان حال که باید در پیشگیری از ابتلای خود و خانواده شان بکوشند، ناگهان خود را در کارزارهای گوناگونی یافته‌اند مانند روبرو شدن با ترس و اضطراب و اندوه دیگران، مواجهه با مرگ های زجرآور برخی بیماران، دشواری حل مساله و ابهام ها و پیچیدگی کار، قرنطینه‌ی ناگزیر و دوری از خانه و خانواده، تغییر الگوی زندگی روزمره در خواب و خوراک و معاشرت، تضاد نقش و دشوار شدن تامین نیازهای شخصی در بحبوحه‌ی حوائج درمانی مردم، و چالش ها و مشکلات دیگر.
- با وجود همه این سختی ها، سطوح گوناگون کادر درمان با همت بلند و اراده معطوف به خدمت و شفقت، برای درمان و مددرسانی به بیماران صبورانه کوشیده و از تلاش مخلصانه دریغ نورزیده اند؛
- با این حال آگاهیم که افزایش تنش های جسمی و روانی و محیطی و بین فردی در شرایط استرس مزمن، رفته رفته می تواند موجب خستگی کادر درمانی گردد و افراد آسیب پذیرتر را دچار سندرم فرسودگی کند.
- خستگی و سندرم فرسودگی ممکن است علاوه بر آسیب های روان تنی موجب کاهش کارآمدی نیروی حرفه ای در نظام سلامت کشور گردد.
- لذا پشتیبانی از سلامت جسمی و ذهنی و عاطفی کادر درمان از نظر اخلاقی و حرفه ای واجب است و باید همزمان با رویکردهای بهداشتی و اجتماعی برای کاهش نیاز به بستری، سطوح گوناگون تاب آوری برای اعضای تیم درمان و مراقبت بیماران نیز فراهم شود.
درباره این راهنما
- این راهنما برپایه طب ایرانی و با نگاهی فرارشته ای، راه هایی را برای بهبود تاب آوری جسمی روانی کادر درمان در برابر استرس‌های گفته شده پیشنهاد می‌کند که برپایه مدل ها و تئوری های زیست روان شناختی در طب حکمت بنیاد ایرانی و با نگاه به مدل دیاتز-استرس فراهم شده است.
- گرچه این راهنما برای شرایط ویژه کادر درمان در همه گیری کووید ۱۹ تهیه شده است، اما می تواند در وضعیت های بحرانی دیگری نیز سودمند باشد و همچنین در تدبیر حفظ صحت تنی و روانی کارگزاران سلامت و درمان به کار آید، زیرا بسیاری از اشخاص یا گروه های درمانی، پس از فروکش کووید ۱۹ ، همچنان بطور روزانه با استرس های گوناگون در کشمکش خواهند بود.
دسته بندی بخش های این راهنما
این راهنما در هشت بخش ترتیب یافته است:
- هفت بخش نخست، به تدابیر و توصیه های گوناگون می‌پردازد و این امور را در برمی‌گیرد:
- تنفس
- نوشیدنی ها
- خوراکی ها
- مقوی های زوداثر برای افزایش کارآیی جسمی روانی
- روغن های دارویی موضعی
- کاربرد رنگ ها در تعادل ذهنی روانی
- تدبیر موسیقی و اصوات
- بخش هشتم پرهیزهای خوراکی را بویژه برای افرادی با برخی علایم ذهنی و عینی مشخص،گوشزد می‌کند.
پایبندی به تدابیر و توصیه های این راهنما چه نتیجه ای را به دنبال خواهد داشت؟
- پایبندی به این تدابیر و توصیه ها، می‌تواند به بهینه شدن اموری از جمله انرژی زیستی و روانی، عملکرد دستگاه گوارش، کیفیت خواب، وضعیت گردش خون و مایعات در بدن، و عملکردهای سیستم عصبی خودکار کمک کند و از راه تعدیل و تنظیم چرخه های امور متعامل و همگرا در شبکه زیستی روانی، به استواری و پایداری محورهای روانی عصبی ایمنی شناختی، روانی عصبی هورمونی، و روانی عصبی قلبی منجر گردد.
- در اینجا خاطرنشان می‌کنیم که برای دستاوردهای بیشتر، همگام سازی اجرای این راهنما با راهنمای خودمراقبتی و بهبود ایمنی در برابر ویروس کرونا (نگارش دوم، ویراست اول، نشر ۱۰، اسفند ۱۳۹۸) مفید خواهد بود.
مولفان این راهنما
- دکتر مجید انوشیروانی: استادیار دانشکده طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد
- دکتر مهرداد کریمی: دانشیار دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دکتر حسین رضایی زاده: استادیار دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران
