نگرشی بر دانش کالبدشکافی در متون طب سنتی

توجه روزافزونی که عموم مردم بویژه دانش پژوهان کشورمان در سال های اخیر به طب سنتی نشان داده اند، پرسش های متعددی را در زمینه ها و ابعاد گوناگون ایجاد کرده که بسیاری از آن پرسش ها در ارتباط با میزان ژرف اندیشی، کاوشگری و توان دانشمندان گذشته ما در تولید و پردازش علوم مختلفه به ویژه دانش پزشکی است. تناقض آشکار مطالب متعددی از منابع طب سنتی با همدیگر و با متون پزشکی نوین، این پرسش را مطرح می کند که آیا پدیدآورندگان آن منابع، خود دچار اشتباه و برداشت نادرست در نگارش آثار خود شده اند یا نسخه نویسان و نقل کنندگان، در نسخه برداری و نقل مطالب، این لغزش ها را پدید آورده اند؟

برای پی بردن به واقعیت و قضاوت درست، رعایت چندین مورد الزامی است، از جمله اینکه شخص پژوهشگر با انگیزه تحقیق و بیطرفی به این امر بپردازد، تحصیلات رسمی پزشکی داشته، از تسلط و آشنایی به زبان، رموز و اصطلاحات علمی منابع اصیل طب سنتی – یعنی زبان عربی – برخوردار بوده، در ترجمه این متون سابقه و تجربه کافی داشته و قابلیت دسترسی به قدیمی ترین نسخه ها را داشته باشد تا بتواند بر اساس فهم و برداشت مستند و صحیح، قضاوت نماید.

در این مقاله به ارزیابی دانش پیشکسوتان طب سنتی-به ویژه رازی و ابن سینا-و بازخوانی محتویات معتبر منابع اصیل آن رشته درباره دانش کالبدشکافی می پردازیم تا ببینیم چقدر می توان به مندرجات آن منابع در حوزه علم تشریح، برای اقدامات تشخیصی و درمانی مراکز علمی و دانشگاه نوین، اعتماد و استناد کرد.