اتنوفارماکولوژی گیاهان بومی رودخانه حله استان بوشهر

زمینه: اتنوفارماکولوژی ابزاری نیرومند برای کشف داروهای جدید است که با رهیافتی میان رشته ای انجام می پذیرد. هدف این پژوهش شناخت گیاهان دارویی است که به صورت سنتی در منطقه ی رودخانه ی حله بوشهر در شمال خلیج فارس، کاربرد دارویی به دارند.

مواد و روش ها: داده های اتنوفارماکولوژیک گیاهان دارویی از 61 نفر آگاه بومی منطقه ی رودخانه ی حله به صورت مصاحبه ی حضوری گردآوری و شاخص های فراوانی نسبی ثبت (Relative Frequency of Citation) و شاخص اهمیت فرهنگی (Cultural Importance Index) برای هر گیاه دارویی منطقه ی رودخانه ی حله نیز محاسبه شد.

یافته ها: به طور کلی 63 گونه گیاه دارویی در منطقه ی رودخانه ی حله بوشهر مربوط به 36 خانواده شناسایی گردید. گیاهان کاسنی Cichorium intybus، برنجاسف Achillea eriophora DC، اسفرزه Plantogo psylliumو پنیرک Malva parviflora بالاترین اهمیت فرهنگی را در منطقه داشتند. گیاهان برنجاسف Achillea eriophora DC، خارشتر Alhagi camelorum، حنظل Citrullus colocynthis، اسفرزه Plantogo psyllium و پنیرک Malva parviflora نیز بالاترین شاخص فراوانی نسبی ثبت را از خود نشان دادند. شایع ترین کاربرد دارویی گیاهان به ترتیب برای بیماری های گوارشی، مزاج گرم، بیماری های تنفسی، عفونی و متابولیک به‎دست آمد.

نتیجه گیری: تنوع گسترده ای از گیاهان دارویی در منطقه رودخانه ی حله، با همان کاربردهای درمانی که در طب سنتی ایران رایج بوده، وجود دارد. کاربرد گیاه اسفرزه برای سینه درد و کشیدن عفونت دمل های چرکی، برنجاسف برای درمان قندخون بالا و دردهای شکمی، پنیرک برای سینه درد و عفونت های تنفسی و حنظل برای بواسیر، نویده دهنده ی کشف داروهای جدید جهت کاربرد بالینی می‎باشند.