این روزها مداوم می‌شنویم که مصرف اسید فولیک و قرص آهن در دوران بارداری مضر است، یا با مصرف قرص آهن و اسيد فوليک از ميزان هوش كودكان كاسته و فقط به رشد قد و وزن آن‌ها كمک می‌شود و عده‌ای نیز با این دیدگاه قرص فولیک اسید مصرف می‌کنند که چون در حال حاضر در کشور ما ناهنجاری‌های زیادی (از جمله الودگی هوا و….) وجود دارد که روی جنین تاثیرگذار است پس بچه کم هوش بهتر از معلوله. بنابراین ما در این پست قصد داریم این موضوع را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم:
فولیک اسید چیست و چه نقشی دارد؟
اسبد فولیک یا فولیک اسید، نوعی ویتامین B است که به نام فولات ساخته می‌شود، فولات نقش مهمی در تولید گلبول‌های قرمز دارد و به لوله عصبی جنین کمک می‌کند تا در مغز و نخاع او رشد کند. پس مصرف دوز مشخصی از فولیک اسید در دوران بارداری ضروری است.
چرا باید مادران باردار فولیک اسید بخورند؟
نقض‌های لوله عصبی، یکی از ناهنجاری‌های مادرزادی متداول در جنین است. نقص‌های لوله عصبی، شامل رشد ناکافی ستون فقرات و رشد ناکافی جمجمه و مغز است. این نقص می‌تواند منجر به مشکلات شدید یا حتی مرگ جنین شود.
چه اختلالات دیگری در اثر کمبود اسید فولیک در دوران بارداری، ممکن است به وجود آید؟
همه نقص‌ها و اختلالاتی که در ادامه اشاره خواهد شد، در طی 28 روز اول بارداری رخ می‌دهد، معمولا قبل از اینکه فرد بداند باردار است. پس دادن اطلاعات لازم در این زمینه، به زنانی که از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده نمی‌کنند و یا قصد باردار شدن دارند و کلاً تمامی زنان متاهل، بسیار مهم است و می‌تواند به میزان قابل توجهی جلوی تولد کودکان مبتلا به مشکلات عصبی را بگیرد.
- اختلال در ستون فقرات (ستون مهره‌ها) که به طور کامل بسته نمی‌شود و نخاع از بین مهره‌ها بیرون می‌آید ( اختلال اسپینا بیفیدا) یا نقص تکامل در نخاع یا مهره‌ها.
- عدم تشکیل یا نقص تکامل در قسمت‌های اصلی مغز کودک (آنانسفالی)
- بیرون زدن بافت مغز از شکاف‌های جمجمه (آنسفالوسل)
مصرف اسید فولیک قبل از بارداری و در حین آن همچنین می‌تواند از کودک شما در مقابل مشکلات زیر حمایت کند:
- شکاف لب و کام
- تولد نارس
- وزن کم هنگام تولد
- سقط جنین
- رشد ناقص در رحم
چه موقع باید شروع به مصرف اسید فولیک کنیم؟
توصیه می‌شود زنانی که برای باردار شدن تلاش می‌کنند یا در سن بارداری هستند، زیر نظر پزشک، مصرف مکمل‌های فولیک اسید را آغاز کنند.
- پزشکان شروع مصرف فولیک اسید را حداقل از سه ماه قبل از شروع بارداری لازم می‌دانند.
- ولی اگر شما، فولیک اسید مصرف نکرده‌اید و اکنون متوجه بارداری شدید، بهتر است مصرف آن را هر چه زودتر زیر نظر پزشک آغاز کنید.
در زمان بارداری، چقدر باید اسید فولیک مصرف شود؟
مقدار اسید فولیک توصیه شده در دوره های مختلف باروری عبارتند از:
- میزان اسید فولیک لازم هنگام اقدام به بارداری: ۴۰۰ میکروگرم در روز
- میزان اسید فولیک لازم در سه ماهه اول بارداری: ۴۰۰ میکروگرم در روز
- میزان اسید فولیک لازم از ماه چهارم تا ماه نهم: ۶۰۰ میکروگرم در روز
- میزان اسید فولیک لازم در زمان شیر دهی: ۵۰۰ میکروگرم در روز
نکته: البته این مقادیر، توصیه‌های کلی است و ممکن است بسته به شرایط فرد و ذخیره آهن و فولات بدن وی، پزشک مربوطه دوزهای مختلفی را تجویزکند.
آیا جایگزینی برای قرص اسید فولیک در دوران بارداری وجود دارد؟
موادغذایی مفیدی هستند که غنی از فولات و آهن می‌باشند مانند سبزیجات پهن برگ مانند اسفناج، بادام درختی، زرده تخم مرغ نیم برشت عسلی، شیره انگور و … حتی برخی نیز توصیه می‌کنند خوردن روزی ۱۴عـدد بادام درختی بصورتیکه مانند آدامس جویده شود تا جذب بزاقی صورت گیرد،میزان هموگلوبین خون را بسیار بالا برده و جایگزین قرص اسید فولیک در دوران بارداری است.
اما باید به این دوستان خاطر نشان کرد که میزان ذخیره فولات و آهن بدن افراد متفاوت است و اکثراً بانوان دچار کمبود این ویتامین‌ها هستند که جبران و رسیدن به مقدار دوز مورد نیاز در زمان بارداری، تنها با مصرف مواد غذایی میسر نمی‌گردد و طب سنتی نیز بر این عقیده است که زنانی که قصد بارداری دارند باید فولیک اسید را در کنار مواد غذایی غنی از فولات مصرف نمایند.
حرف آخر…
هر دارو و هر ماده‌ای چه شیمیایی و چه طبیعی، خواص و عوارض خاص خود را دارد، بنابراین باید به صورت متعادل و در دوز مشخص مصرف گردد تا میزان عوارض آن کاهش یابد، بنابراین قرص فولیک اسید باید زیر نظر پزشک مصرف گردد و اگر به میزان مشخص مصرف گردد، هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد. پس خودسرانه فولیک اسید نخورید.
