مطالعه داروسازی مردمی گونه پونه سای بینالودی Nepeta binaludensis Jamzad، گونه ای نادر و در حال انقراض از ایران

مقدمه: گیاه پونه سای بینالودی Nepeta binaludensis ، گونه ای دارویی و نادر از تیره نعناعیان است كه در منطقه محدودی از كوه های بینالود واقع در استان خراسان، پراكنده است.

هدف: مطالعه موارد مصرف این گیاه در طب سنتی و بومی منطقه بود.

روش بررسی: به این منظور تحقیقی در دو سال متوالی 1383 و 1384، از طریق مصاحبه حضوری و پرسش نامه با عطاری ها و افراد محلی در مناطق نزدیك به رویشگاه های طبیعی این گیاه، انجام شد.

نتایج: نتایج نشان داد كه بخش های هوایی این گیاه توسط افراد محلی عمدتاً جهت درمان بیماری های گوارشی و ناراحتی های اعصاب و استرس و نیز جهت درمان سرماخوردگی و روماتیسم (مصرف خارجی) استفاده می شود. عطاری ها نیز از این گیاه عمدتاً جهت درمان بیماری های اعصاب و استرس و نیز جهت درمان بیماری های دیگری از قبیل سردرد، میگرن، ناراحتیهای گوارشی، روماتیسم، ناراحتی های تنفسی، آسم، سرماخوردگی، قولنج و ناراحتی های قلبی استفاده می كنند. متداول ترین روش های آماده سازی این گیاه شامل دم كردن، جوشاندن و عرق گیری بودند.

نتیجه گیری: بررسی ها نشان دهنده استفاده گسترده دارویی از این گیاه توسط افراد محلی و عطاری ها بود كه منجر به برداشت بی رویه و تحت خطر انقراض قرار دادن این گونه شده است.