آیا ابتلاء به کرونا در ایام بارداری و شیردهی خطرناک است؟

کرونا، سبک زندگی ما را عوض کرده است، حالا اکثر ما قبول کرده‌ایم که دقیقاً مشخص نیست چه زمانی این بیماری دست از سر دنیا برخواهد داشت، به همین خاطر هم بسیاری از کارهایی که برنامه‌ریزی برای انجام آن‌ها با روش‌های دیگری انجام می‌گرفت، به بود و نبود کرونا گره خورده است؛ در این بین، طبعاً زنان باردار یا زنانی که قصد بارداری داشته‌اند در مورد همه چیز نگرانند، از اقدام به بارداری گرفته تا مراجعه به پزشک، خرید دارو و مدیریت اختلال و آشفتگی در محل کار! هرچند تحقیقات در مورد کووید-۱۹ همچنان در حال بررسی است، اما در این مطلب می‌توانید با پاسخ برخی از سؤالات متداول خودتان آشنا شوید.

آیا در دوران کرونا، می‌توانیم باردار شویم؟

در این زمینه، باید ابتدا چند دسته مورد توجه قرار بگیرند:

• دسته اول: خانم‌هایی که تا به حال به کرونا مبتلا نشده‌اند و الان تمایل به بارداری دارند.
• دسته دوم: خانم‌هایی که به کرونا مبتلا شدند و دوره بیماری را طی کرده‌اند و می‌خواهند اقدام به بارداری کنند.
• دسته سوم: خانم‌هایی که مبتلا به ویروس کرونا شده‌اند و هم سابقه بستری و استفاده از داروهای بیمارستانی را داشته‌اند.

اگر باردار شوم بیشتر در معرض خطر ابتلا به کرونا هستم؟

اطلاعات موجود قلبی در مورد ویروس‌های تنفسی و بارداری می‌گوید، بارداری می‌تواند تغییراتی در سیستم ایمنی بدن ایجاد کند و این ممکن است شما را بیشتر مستعد عفونت‌های تنفسی ویروسی‌ کند، که ویروس کووید-۱۹ هم از این دسته است و اگر به این بیماری آلوده شوید، ممکن است در مقایسه با جمعیت عمومی ریسک بالاتری برای سخت‌تر بودن بیماری در صورت ابتلا داشته باشید.

از طرفی، با توجه به این موضوع که کووید-۱۹ اکنون در تمام دنیا وجود دارد، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) اعلام کرده است که تا اینجا هیچ مدرکی مبنی بر اینکه زنان باردار در مقایسه با جمعیت کلی، ریسک بالاتری برای ویروس داشته باشند، وجود ندارد، هرچند طبق نظر آکادمی متخصصان زنان و زایمان امریکا، زنان باردار باید یک گروه در معرض خطر تلقی شوند.

در هر صورت، اگر باردار شده‌اید، لازم است حتماً اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ابتلا به عفونت، مانند شستن مکرر دست‌ها و پرهیز از ملاقات با افراد بیمار را بیشتر از دیگران جدی بگیرید و انجام دهید.

اقدام به بارداری در ایام کرونا، برای چه افرادی منعی ندارد؟

با توجه به دسته‌بندی بالا و با توجه به آمارهای ارائه شده:

خانم‌هایی که سابقه ابتلا به کرونا را نداشته‌اند و از آن‎جایی که مشخص نیست این بیماری تا چه زمانی طول می‌کشد، اقدام به بارداری برای آن‌ها منعی ندارد. بنابراین با رعایت نکات لازمه، بدون ترس و اضطراب با آگاهی کافی و با در تماس نبودن با کسانی که مشکوک به بیماری هستند یا در دوران قرنطینه قرار دارند، اقدام به بارداری منعی ندارد. به خصوص برای آن دسته از خانم‌هایی که بیماری‌های زمینه‌ای مثل فشار خون، دیابت و … را ندارند.

اگر خانمی به بیماری کرونا مبتلا نشده، اما بیماری زمینه‌ای داشته و این بیماری کنترل نگردیده باشد، ابتدا باید درمان‌های لازم کنترلی صورت بگیرد، مدتی تحت نظر پزشک خود باشند و بعد اقدام به بارداری نماید. اما اگر بیماری آن‌ها نظیر فشار خون و دیابت، بیماری‌های کلیوی، بیماری‌های خود ایمنی و … کنترل شده است، برای بارداری منعی ندارند.

بانوانی که به کرونا سطحی و سرپایی مبتلا شده‌اند و در غیر از حالت بستری، بیماری را سپری کرده‌اند، مثلاً در خانه قرنطینه بوده‌اند و درمان‌های حماینی را پشت سر گذاشته‌اند، بعد از طی کردن دوران قرنطینه و نقاهت، به شرطی که علائم کامل برطرف شده باشد و ضعف بر بدن آن‌ها غلبه نداشته باشد، می‌توانند باردار شوند، پس باید ابتدا از لحاظ ضعف عمومی و عضوی بدن (ضعف رحم و تغییر در الگوی خونریزی و قاعدگی) بررسی شوند و بعد اقدام به بارداری نمایند، چرا که سطح ایمنی بدن در ایام بارداری نیز تا حدودی ضعیف می‌شود.

بانوانی که به کرونا مبتلا شده‌اند و بستری شده و داروهای ضدویروسی دریافت کرده‌اند، باید بدانند مصرف این داروها جهت بارداری یا در حین بارداری ممنوع است، به همین خاطر باید، قبل از اقدام به بارداری، با پزشک خود درباره نوع دارویی که مصرف کرده‌اند مشورت نمایند، به این خاطر که تأثیر این داروها تا مدتی در بدن باقی می‌ماند.

آیا امکان انتقال ویروس از مادر مبتلا به کرونا به جنین وجود دارد؟

براساس تحقیقات و مطالعاتی که بر روی خانم‌های باردار مبتلا به کووید 19 و از لحاظ خطر انتقال به جنین، صورت گرفته است، چون ارتباط مادر و جنین از طریق جفت است، طبیعتاً بیماری عموماً از مادر به جنین انتقال نمی‌یابد، حتی در مواردی که نوزاد بعد از تولد به کرونا مبتلا شده، این فرضیه مطرح است که در همان چند روز اول زایمان و از طریق شرایط محیطی بیرونی، نوزاد مبتلا گشته است و انتقال کووید 19 از مادر به جنین، شواهد قوی نیست.

حتی در این شرایط و لبتلا به کووید 19، زایمان واژینال یا طبیعی ارجحیت دارد به زایمان سزارین، مگر این که شرایط مادر به حدی وخیم باشد که آمادگی زایمان طبیعی را نداشته باشد.

آیا عوارضی جنین را تهدید می‌کند؟

اگر مادری مبتلا به علائم متوسط و شدید کووید 19 در بارداری خصوصاً در ماه‌های آخر و در زمان زایمان باشد البته نه از نوع خفیف و سرپایی آن، می‌تواند دچار عوارضی چون عوارض زیر گردد:

• زایمان زودرس
• وزن کم در هنگام تولد
• مشکلات تنفسی
• داشتن تب بالا در اوایل تولد

اما در کل حیات جنین را تهدید نمی‌کند و با اقدامات درمانی اولیه، مشکل خاصی پیش نیامده و به راحتی قابل درمان است، البته این مورد باز هم به شدت علائم بالینی مادر و وضعیت جسمانی او بستگی دارد و در همه صادق نیست.

آیا از طریق شیردهی، ویروس کرونا به نوزاد انتقال می‌یابد؟

بر اسال پروتکل‌های بهداشتی جهانی، حضور نوزاد سالم در کنار مادر مبتلا به کرونا، شیردهی، ارتباط لمسی و در آغوش کشیدن او منعی ندارد، البته به شرطی که نکات لازم رعایت گردد:

• ابتدا دست‌های خود را بشوید.
• از ماسک استفاده نماید، اگر علائم تنفسی خاصی دارد، حتما ماسک چندلایه باشد.
• در شرایط غیر شیردهی، فاصله دو متری را رعایت کند.

فواید شیر مادر

شیر مادر سلامت شیرخوار را تأمین کرده و دارای فواید زیر است:

• شیر مادر سلامت شیرخوار را در سنین شیرخواری تامین می‌کند به این معنا که باعث پیشگیری از ابتلای شیرخوار به انواع عفونت‌ها مانند عفونت دستگاه تنفسی و گوارشی می‌شود.
• همچنین آمار ابتلا به بیماری‌هایی که در مقطع شیرخوارگی ممکن است نوزاد را درگیر کند را پایین می‌آورد.
• همچنین در صورت ابتلای شیرخوار که بسیار نادر است، پاسخ به درمان و بهبودی سریعتر خواهد بود و نیاز به بستری آنان کمتر است.

آیا برای پیشگیری از کووید 19 در بارداری باید اقدام خاصی انجام داد؟

در حالت عادی، به افراد سالم هیچ دارویی جهت پیشگیری از ابتلا به کووید 19 پیشنهاد نمی‎شود، چون داروها بعد از مدتی در اثر استفاده مداوم، اثرگذاری خود را به عنوان دارو از دست می‎دهند مگر در شرایط خاص و با تجویز پزشک، خصوصاٌ در افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند و مستعد ابتلا به این بیماری می‌باشند.

• اما مهم‌ترین نکته‌ای که برای پبشگیری لازم است و اغلب نادیده انگاشته می‌شود، اصلاح سبک زندگی، خصوصاً اصلاح الگوی خواب و داشتن تحرک است.
• مورد بعدی استفاده از سبزیجات و میوه‌های حاوی آنتی‌اکسیدان بالاست.
• از غذاهای سنگین و غلیظ چندان استفاده نشود مانند سیب زمینی، لازانیا، ماکارونی، غذاهای رشته‌ای، فست فودها، پنیر پیتزا، غذاهای سرخ کردنی و … که علاوه بر این که ماده خوبی برای بدن تولید نمی‌کنند، از هضم سختی برخوردارند.
• حتماً در طول روز یکبار اجابت مزاج جهت دفع مواد زائد از بدن صورت گیرد.

فواید اصلاح الگوی خواب

در واقع این موضوع ثابت شده که اگر بدن در ساعت ابتدایی شب یعنی 9:30 الی 10 شب به خواب رود و در ساعت ابتدایی روز یعنی 6 الی 7 صبح بیدار شود و در طول روز خوابی صورت نگیرد، عملکرد بدن تنظیم می‎شود، سطح ایمنی بدن افزایش می‎یابد و استرس و اضطراب کاهش می‌یابد و این اصلاح الگوی خواب مادر باردار در دوران بارداری اهمیت دو چندان می‎یابد، چرا که الگوی خواب نوزاد متولد شده نیز به شدت وابسته به الگوی خواب در ایام جنینی و مرتبط با الگوی خواب مادر است.

پس مادران گرامی، اگر خواهان تولدی نوزادی هستید که خواب خوبی داشته و با عارضه‌های کمی چون مشکلات گوارشی، کولیک و … مواجه باشد، باید در دوران بارداری، خواب خود را اصلاح کنید و حتی بهترین عملکرد و هضم کبدی بین ساعت 10 تا 1 شب اتفاق می‌افتد، به طوری که به قول استاد ناظم، اگر کسی ساعت 12 الی 1 شب بخوابد، انگار اصلاً نخوابیده است.

تدابیر مصرف گیاهان دارویی در زمان ابتلا به کرونا در بارداری

این مورد هم بستگی به علائم کووید 19 در فرد دارد و هم بستگی به سن بارداری.

در سه ماه اوله بارداری، به دلیل احتمال سقط، ترجیحاً ما سراغ هیچ یک از داروها حتی از نوع گیاهی آن نمی‎رویم و اگر در مواردی که مجبور به استفاده از دارو باشیم، شکل بخور آن را توصیه می‎کنیم (با مشورت پزشک) مثلاً اگر بانویی به خاطر سرفه شدید، مجبور به مصرف دارو باشد، به جای دمنوش آویشن، بخور آویشن را توصیه می‌نماییم.

حرف پایانی…

اگر علائم بالینی مادر مبتلا به کرونا، به شکل ضعف بدنی و بی حالی و بی اشتهایی باشد، در روزهای اولیه و ابتدایی، از مصرف مواد بیش از از اندازه مقوی که توجه طبیعت مدبره بدن را بیش از پیش متوجه خود سازد مانند غذاهایی مانند کباب و تخم مرغ و … اجتناب شود؛
بلکه استراحت کافی، سوپ سبزیجات ساده، آب سیب، شربت گلاب و شربت آبلیمو عسل، فرنی و حریره بادام و شیربرنج رقیق ساده با کمی گلاب، فالوده سیب، ماء اللحم و عصاره گوشت (دو تا سه قاشه به عنوان میان وعده)  در اولویت هستند، چرا که در روزهای اولیه بیماری، بدن مشغول مبارزه با عامل بیماری‌زاست از سیستم گوارش منحرف شده و به همین دلیل اشتها کم شده است و بهتر است در این زمان مواد غذایی لطیف و سریع الهضم که سریع‌تر به اعضا قوت می‌رسانند مصرف شود و بعد از سه الی پنج روز که اشتها بازگشت می‌توان به تدریج از کمی غذاهای غلیظ‌تر با هضم سنگین‌تر استفاده کرد.