سکته مغزی چیست؟
سکته مغزی یک نوع گرفتگی ناگهانیست که بر اثر مسدود شدن عروق اتفاق می افتد و خون رسانی به آن قسمت از مغز که دچار مشکل شده یا به سختی انجام می گردد. اگر خون رسانی به هر قسمت از مغز دچار مشکل گردد دیگر نمی تواند کار خود را به درستی انجام دهد. معمولا سکته مغزی دارای نشانه هایی از قبل نمی باشد و بعد از بروز اتفاق نیز باید سریعا به بیمارستان منتقل گردد تا از افزایش خطرات بیشتر جلوگیری گردد.
مشکلات پیش آمده بعد از بروز سکته بستگی به شدت سکته و میزان درگیر شدن نقاط مختلف سر بستگی دارد. معمولا این دسته مشکلات عبارت اند از فلج صورت و دست وپا، کرختی صورت و دست و پا، اختلال گفتار، عدم تعادل، مشکل در خوردن، مشکلات بینایی، سرگیجه شدید، عدم توانایی انجام حرکات ظریف، سردرد شدید، بی اختیاری ادرار، اشکال در درک مفاهیم، از دست دادن حافظه و… می باشد. آمار این مشکل در مردان نسبت به زنان بالاتر بوده و متاسفانه بسیار فراگیر می باشد.
پیشگیری از سکته مغزی در پزشکی جدید چگونه است ؟
دانستن عوامل خطر سکته مغزی، پیروی از توصیه های پزشک و اتخاذ شیوه زندگی سالم بهترین اقداماتی است که میتوانید برای جلوگیری از سکته مغزی انجام دهید.
در صورتی که پیشتر سابقه این سکته یا حمله ایسکمی گذرا داشتهاید، این اقدامات میتوانند به جلوگیری از سکته مغزی دوباره کمک کنند.
پیروی از دستورات پس از سکته مغزی که از بیمارستان دریافت میکنید نیز نقش مهمی دارد. بسیاری از راهبردهای پیشگیری از سکته مغزی همانند راهبردهای پیشگیری از بیماری های قلبی است.
به طور کلی توصیه های شیوه زندگی سالم به نقل از سایت تخصصی مایوکلینیک عبارتند از:
کنترل فشار خون بالا
این از مهمترین کارهایی است که می توانید برای کاهش خطر سکته مغزی انجام دهید. اگر پیشتر این سکته را تجربه کردهاید، پایین نگه داشتن فشار خون راهی مناسب برای پیشگیری از سکته های مغزی یا حمله های ایسکمی گذرای بعدی است.
ورزش، مدیریت استرس، حفظ وزن سالم، محدود کردن مقدار سدیم و پرهیز از مصرف الکل میتواند به حفظ فشار خون مناسب کمک کند. علاوه بر توصیه تغییرات شیوه زندگی، پزشک شما ممکن است داروهایی برای درمان فشار خون بالا تجویز کند.
کاهش میزان کلسترول و چربی اشباع در رژیم غذایی
خوردن کمتر کلسترول و چربی به ویژه چربی های اشباع شده و ترانس میتواند پلاک های خونی را در رگ های شما کاهش دهد. در صورتی که نتوانید کلسترول خود را تنها از طریق تغییرات تغذیه ای کنترل کنید، پزشک شما ممکن است داروهای کاهش کلسترول را برایتان تجویز کند.
ترک استعمال دخانیات
استعمال دخانیات خطر ابتلا به این سکته را برای افراد سیگاری و غیر سیگاری در معرض دود دخانیات افزایش میدهد. ترک استعمال دخانیات خطر سکته مغزی را کاهش میدهد.
کنترل دیابت
شما می توانید دیابت را با رژیمی غذایی، ورزش، کنترل وزن و همچنین با داروها کنترل کنید.
حفظ وزن سالم
داشتن اضافه وزن به سایر عوامل خطر این سکته مانند فشار خون بالا، بیماری های قلبی عروقی و دیابت کمک میکند. کاهش وزن به اندازه ۴.۵ کیلوگرم میتواند فشار خون شما را کاهش داده و سطح کلسترول خون را بهبود بخشد.
پیروی از رژیم غذایی غنی از میوه ها و سبزیجات
رژیم غذایی حاوی پنج وعده یا بیشتر از میوه ها و سبزیجات خطر این نوع سکته را کاهش میدهد. پیروی از رژیم غذایی مدیترانه ای که بر مصرف روغن زیتون، میوه ها، آجیل ها، سبزیجات و غلات کامل تأکید دارد نیز می تواند بسیار مفید باشد.
ورزش منظم
ورزش های هوازی یا قلبی-عروقی موجب کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی می شوند. ورزش می تواند فشار خون شما را کاهش داده و سطح لیپوپروتئین پرچگالی یا همان کلسترول خوب (HDL) را افزایش داده و سلامت کلی عروق خونی و قلب را بهبود بخشد. همچنین در کاهش وزن، مدیریت استرس و کنترل دیابت به شما کمک می کند.
به تدریج تا ۳۰ دقیقه فعالیت هایی مانند پیاده روی، آهسته دویدن، شنا و دوچرخه سواری را در تمام یا بیشتر روزهای هفته انجام دهید.
پرهیز از مصرف الکل
الکل میتواند عامل خطری برای این سکته باشد. مصرف الکل باعث افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا و سکته مغزی میشود. همچنین الکل میتواند با سایر داروهایی که مصرف میکنید، تداخل پیدا کند.
درمان آپنه انسدادی خواب (OSA)
پزشک شما ممکن است یک ارزیابی شبانه اکسیژن را برای بررسی آپنه انسدادی خواب در شما پیشنهاد کند. آپنه انسدادی خواب، اختلالی در خواب است که طی آن میزان اکسیژن در فرد به طور متناوب در طول شب کاهش می یابد. درمان این اختلال شامل استفاده از اکسیژن در شب یا استفاده از دستگاه های کوچک روی دهان در شب است که به تنفس فرد کمک میکند.
خودداری از مصرف مواد مخدر
مواد مخدری مانند کوکائین و مت آمفتامین عوامل خطر سکته مغزی و حمله ایسکمی گذرا را افزایش میدهند. کوکائین همچنین جریان خون را کاهش داده که میتواند موجب باریک شدن شریان ها و افزایش خطر این سکته شود.
عوامل افزایش خطر
بسیاری از عوامل میتواند خطر سکته مغزی را افزایش دهند. بعضی از این عوامل میتواند خطر ابتلا به سکته قلبی را نیز افزایش دهند. عوامل قابل درمان که در بروز این سکته نقش دارند عبارتند از:
عوامل خطرساز سبک زندگی
- چاقی و اضافه وزن
- عدم فعالیت فیزیکی
- مصرف الکل
- سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار
- استفاده از مواد مخدر مانند کوکائین و مت آمفتامین
- عوامل خطرساز پزشکی
- فشار خون بالاتر از ۱۲۰ روی ۸۰ میلی متر جیوه
- کلسترول بالا
- دیابت
- آپنه انسدادی خواب (OSA)
- بیماری های قلبی عروقی از جمله نارسایی قلبی، نقص های قلبی، عفونت قلب یا ضربان قلب غیرطبیعی
- سابقه شخصی و خانوادگی سکته مغزی، سکته قلبی یا حمله ایسکمی گذرا (TIA)
سایر عوامل مرتبط با خطر بالا:
- سن: افراد بالای ۵۵ سال بیشتر از جوانان در این سکته قرار دارند.
- نژاد: افراد آمریکایی-آفریقایی نسبت به افراد سایر نژادها با خطر بیشتری برای سکته مغزی مواجه اند.
- جنسیت: مردان بیشتر از زنان احتمال سکته مغزی دارند. زنانی که سکته مغزی می کنند، معمولا سن بیشتری نسبت به مردانی که سکته مغزی می کنند داشته و زنان کمتر از مردان احتمال دارد جان خود را به دلیل سکته مغزی از دست دهند.
- هورمون ها: مصرف قرص های ضد بارداری و هورمون درمانی که شامل استروژن باشد و همچنین افزایش سطوح استروژن ناشی از حاملگی و زایمان خطر این سکته را افزایش میدهد.