پیشگیری و درمان بیماری های لوزه در پزشکی جدید

بیماری های لوزه چیست؟

معمولا بیماری های لوزه به دسته التهابات و هیپرتروفی لوزه تقسیم می شود. در مشکلات هیپرتروفی معمولا لوزه بدون هیچ التهاب و عفونت قبلی دچار تورم و بزرگی شده و باعث اختلال در تنفس می گردد. بهترین و شایع ترین راه درمان آن عمل لوزه و برداشتن آن است. برخی از نشانه های قبلی آن میتواند مشکلات خواب، خرخرکردن، بیداری شدن زیاد در شب، احساس خفگی در خواب، اختلال در بلع، خواب آلودگی روزانه، مشکلات رفتاری و… باشد.

مشکلات التهابی لوزه نیز معمولا با گلودرد، تب، التهاب قرمز رنگ و مشکلات بلع نمایان می گردد که ممکن است لوزه بزرگ شود. در کل عامل به وجود آورنده این بیماری می تواند بر اثر عفونت ویروسی، تاثیرات محیط بر فرد، استفاده زیاد آنتی بیوتیک و نوع تغذیه باشد.

انواع بیماری های لوزه چیست؟

التهاب لوزه ویروسی

ویروس‌ها شایع‌ترین علت التهاب لوزه‌ها هستند. ویروس‌هایی که باعث سرماخوردگی می‌شوند اغلب منبع التهاب لوزه هستند؛ اما ویروس‌های دیگر نیز می‌توانند باعث ایجاد آن شوند. این موارد شامل:

• ویروس رینو
• ویروس اپشتین بار
• هپاتیت A
• ویروس ایدز

از آنجا که ویروس اپشتین بار می‌تواند باعث ایجاد مونونوکلئوز و التهاب لوزه شود، گاهی اوقات افراد مبتلا به مونو به عنوان یک عفونت ثانویه دچار التهاب لوزه می‌شوند.

اگر به التهاب لوزه ویروسی مبتلا هستید، علائم شما ممکن است شامل سرفه یا گرفتگی بینی باشد. آنتی‌بیوتیک‌ها در مورد ویروس‌ها موثر نیستند. اما شما می‌توانید با هیدراته ماندن، مصرف داروهای ضد درد بدون نسخه و استراحت، علائم استاندارد را برای بهبودی بدن خود درمان کنید.

التهاب لوزه باکتریایی

حدود 15 تا 30 درصد موارد لوزه‌ها ناشی از باکتری است. غالباً این باکتری‌های استرپتوکوکی است که باعث ایجاد گلودرد می‌شود، اما سایر باکتری‌ها نیز می‌توانند باعث التهاب لوزه شوند.

التهاب لوزه باکتریایی بیشتر در کودکان بین 5 تا 15 سال دیده می‌شود.

پزشک می‌تواند آنتی بیوتیک برای درمان التهاب لوزه باکتری تجویز کند؛ اگرچه ممکن است لازم نباشد. علاوه بر آنتی بیوتیک‌ها، درمان در اکثر موارد التهاب لوزه‌های ویروسی و باکتریایی یکسان است.

علائم ورم لوزه

انواع مختلفی از ورم لوزه وجود دارد که در زیر به برخی از نشانه‌های آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• دردناک بودن گلو
• بلع دردناک یا اشکال در انجام آن
• وجود صدای نا به هنجار در گلو
• تنفس بد بو
• تب و لرز
• درد گوش
• تورم و سفتی گردن
• سر درد و درد شکم
• حساسیت به درد ناحیه فک و گردن به علت غدد لنفاوی متورم
• قرمزی گلو
• کم بودن اشتها و خستگی غیرعادی در کودکان با تحرک بیشتر در سنین پایین

انواع ورم لوزه

التهاب لوزه انواع گوناگونی دارد که در ادامه به شرح آن می‌پردازیم:

التهاب لوزه حاد

التهاب لوزه در کودکان بسیار شایع است. در حقیقت، تقریباً هر کودک حداقل یک بار دچار التهاب لوزه می‌شود.

اگر علائم حدود 10 روز یا کمتر طول بکشد، این التهاب لوزه حاد محسوب می‌شود. اگر علائم بیشتر طول بکشد، یا اگر لوزه در طول سال چندین بار برگردد ، ممکن است التهاب لوزه مزمن یا مکرر باشد.

التهاب لوزه حاد به احتمال زیاد با درمان‌های خانگی بهبود می‌یابد. اما در برخی موارد ممکن است به درمان‌های دیگر مانند آنتی بیوتیک‌ها نیاز داشته باشد.

التهاب لوزه مزمن

علائم ورم لوزه مزمن بیش‌تر از حاد ادامه دارد. علائم زیر را ممکن است طولانی مدت تجربه کنید:

• گلو درد
• بوی بد دهان (هالیتوز)
• گره‌های لنفاوی حساس در گردن

لوزه‌های مزمن هم‎چنین ممکن است باعث ایجاد سنگ‌های لوزه شوند؛ جایی که موادی مانند سلول‌های مرده، بزاق و غذا در شکاف لوزه‌های شما جمع می‌شوند. در نهایت، این رسوبات می‌تواند به سنگ‌های کوچک تبدیل شود. این‌ها ممکن است خود به خود رها شوند، یا ممکن است لازم باشد توسط پزشک برطرف شوند.

اگر مبتلا به التهاب لوزه مزمن باشید، ممکن است پزشک شما عمل جراحی لوزه را برای برداشتن لوزه‌های شما توصیه کند.

التهاب لوزه مکرر

همانند التهاب لوزه‌های مزمن، درمانی استاندارد برای لوزه‌های مکرر، عمل لوزه است. التهاب لوزه مکرر اغلب به این صورت تعریف می‌شود:

• گلودرد یا التهاب لوزه حداقل 5 تا 7 بار در طی 1 سال
• حداقل 5 بار در هر 2 سال گذشته رخ داده است
• در هر 3 سال گذشته حداقل 3 بار اتفاق می‌افتد

تحقیقات نشان می‌دهد که لوزه‌های مزمن و مکرر ممکن است به دلیل بیوفیلم‌های موجود در چین لوزه‌ها ایجاد شود. بیوفیلم‌ها میکروارگانیسم‌هایی هستند که مقاومت آنتی بیوتیکی آن‌ها افزایش داده و باعث عفونت‌های مکرر می‌شوند.

ژنتیک نیز ممکن است دلیلی برای التهاب لوزه‌های مکرر باشد.

مطالعه‌ای در سال 2019 لوزه‌های کودکانی را که لوزه‌های مکرر داشتند بررسی کرد. این مطالعه نشان داد که ژنتیک ممکن است منجر به پاسخ ایمنی ضعیف به باکتری‌های استرپتوکوک گروه A شود، که باعث ایجاد گلودرد و التهاب لوزه می‌شود.

پیشگیری از بیماری های لوزه در پزشکی مدرن چیست؟

باکتری ها و ویروس هایی که باعث بیماری های لوزه ها می شوند به راحتی از فردی به فرد دیگر، سرایت می‌کنند.

بطور شایع ممکن است چند نفر در یک خانواده یا چند دانش آموز در یک کلاس با هم گرفتار عفونت لوزه شوند. مخصوصاً اگر عامل بیماری، باکتری چرک زا باشد.

خطر انتقال عفونت گلو با پرهیز از تماس با افراد مبتلا به عفونت لوزه یا گلودرد کاهش می‌یابد.

خوردن و نوشیدن در لیوان و ظروفی که با آب گرم و صابون شسته نشده باشند، خطر انتقال را بالا می برد. مسواک‌های قدیمی باید عوض شوند تا از خطر عفونت پیشگیری شود.

افرادی که از مبتلایان به این بیماری مراقبت می کنند، باید دست هایشان را به طور مرتب بشویند تا از خطر انتقال بیماری به دیگران بکاهند.

درمان بیماری های لوزه در پزشکی جدید چگونه است؟

معمولا بهترین راه موثر و مفید برای بیماری های لوزه عمل جراحی و برداشتن لوزه می باشد. ولی در برخی موارد ویروسی با دارو درمانی قابل درمان است. در زیر به روش های درمان این بیماری پرداخته شده است:

آنتی بیوتیک‌های لوزه‌ها

اگر عفونت باکتریایی باعث التهاب لوزه شما شود، پزشک می‌تواند آنتی بیوتیک برای مقابله با عفونت تجویز کند.

آنتی بیوتیک‌ها ممکن است کمک کنند علائم شما کمی سریعتر برطرف شوند. با این حال، آن‌ها خطر مقاومت آنتی بیوتیکی را افزایش می‌دهند و ممکن است عوارض جانبی دیگری مانند ناراحتی معده داشته باشند. آنتی بیوتیک‌ها برای افرادی که در معرض خطر عوارض ناشی از التهاب لوزه هستند بیشتر ضروری است.

اگر پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند، احتمالاً پنی‌سیلین برای التهاب لوزه ناشی از استرپتوکوک گروه A است. در صورت حساسیت به پنی‌سیلین، آنتی بیوتیک‌های دیگر نیز در دسترس هستند.

مهم است که شما دوره کامل آنتی بیوتیک‌ها را کامل کنید. اگر تمام داروهای تجویز شده را مصرف نکنید، حتی اگر علائم شما کاملاً از بین بروند، ممکن است عفونت بدتر شود. ممکن است پزشک از شما بخواهد که برای اطمینان از موثر بودن دارو، یک ویزیت دیگر نیز داشته باشید.

عمل جراحی لوزه

بسیاری از افراد از تورم ناشی از لوزه ها یا استریپ رنج می برند. جهت بهبود این روند. و تسریع در درمان این بیماری ؛ بسیاری از متخصصان ، عمل جراحی لوزه را پیشنهاد می کنند.

توجه داشته باشید که جراحي لوزه علاوه بر رفع مشکلات عفونتی ، می تواند سایر مشکلات پزشکی از جمله خروپف مکرر و بلند ، خونریزی لوزه ها ، سرطان لوزه ها ، مشکلات تنفسی مربوط به لوزه های متورم ، آپنه خواب یا به عبارتی قطع ناگهانی تنفس در حین خواب را نیز درمان نماید.

عمل جراحی لوزه چیست؟

جراحي لوزه یا Tonsillectomy ، نوعی عمل جراحی است که به منظور برداشتن لوزه ها انجام می گیرد.

به طور کلی ، لوزه ها دو غده کوچک هستند که در قسمت پشتی گلوی شما قرار دارند. لوزه در حقیقت ، خانه سلول های سفید خون برای کمک به مبارزه با عفونت است ؛ اما گاهی خود نیز آلوده می شود.

Tonsillitis ؛ نوعی عفونت لوزه همراه با تورم و گلو درد است.

اپیزودهای مکرر از التهاب لوزه ، دلیلی برای عمل جراحي لوزه می باشند. البته از علائم دیگر عفونت لوزه ها می توان به تب ، مشکل در بلع و تورم غدد گردن نیز اشاره داشت.

گاهی اوقات تورم لوزه ها ، بدون نیاز به درمان می تواند از بین برود و در موارد دیگر ، ممکن است داروی آنتی بیوتیک یا جراحي لوزه لازم باشد.

لازم به ذکر است که نیاز به جراحي لوزه و برداشتن لوزه در کودکان ، بسیار شایع تر از بزرگسالان است. با این حال ، افراد در هر سنی ممکن است دچار مشکل در ناحیه لوزه شوند و نیاز به عمل جراحی داشته باشند.

در این جا ذکر این نکته بسیار حائز اهمیت است که ورم لوزه ، در همه موارد نیاز به عمل جراحی ندارد و این عمل جراحی ، معمولا برای افرادی كه از بیماری لوزه یا استریپ رنج می برند ، بهترین گزینه درمانی محسوب می شود.

از این رو چنانچه در یک سال گذشته ، حداقل هفت مورد تورم لوزه یا استریپ داشته اید. با پزشک خود حتما در مورد ضرورت انجام عمل جراحي لوزه مشورت کنید ؛ چرا که ممکن است نیاز به انجام این جراحی داشته باشید.

افراد نیازمند جراحی لوزه

ورم لوزه ( Tonsillitis ) و نیاز به برداشتن لوزه در کودکان بسیار شایع تر از بزرگسالان است. با این حال ، افراد در هر سنی ممکن است دچار مشکل در ناحیه لوزه شوند و نیاز به عمل جراحی داشته باشند.

به طور کلی ورم لوزه ، در همه موارد نیاز به عمل جراحی ندارد. معمولاً این عمل جراحی ، برای كسانی كه از بیماری لوزه یا گلو استرپت رنج می برند ، بهترین گزینه درمانی است.

از این رو چنانچه در یک سال گذشته ، حداقل هفت مورد تورم لوزه یا استریپت داشته اید. با پزشک خود حتما در مورد ضرورت انجام عمل جراحي لوزه مشورت کنید. چرا که ممکن است نیاز ضروری به انجام این جراحی داشته باشید.

نحوه جراحی

روش های مختلفی برای عمل جراحي لوزه وجود دارد. یکی از روش های متداول برای انجام این عمل جراحی ، “cold knife (steel) dissection” نامیده می شود.

روش متداول دیگر برای جراحی برداشتن لوزه ها ، سوزاندن بافت ها از طریق فرآیندی به نام cauterization است.

روش Ultrasonic vibration (با استفاده از امواج صوتی) نیز در برخی از عمل های جراحي لوزه استفاده می شود.

به طور کلی عمل جراحي لوزه ها ، حدودا نیم ساعت به طول می انجامد.

باید توجه داشت که انتخاب روش عمل ، به نظر پزشک متخصص بستگی دارد.

افراد برای انجام این جراحی ، تحت بیهوشی عمومی یا کامل قرار گیرند. اغلب ، افراد در همان روز پس از عمل جراحي  لوزه ، از مرکز جراحی ترخیص شده. و می توانند به منزل بازگردند.

دوره نقاهت جراحی

بیماران پس از بهبودی بعد از عمل جراحي بیماری های لوزه ، ممکن است به گلودرد دچار شوند. همچنین ممکن است در فک ، گوش یا گردن احساس درد کنند. جهت رهایی از این مشکلات ، استراحت زیاد بخصوص در دو یا سه روز اول بعد از عمل اهمیت زیادی دارد.

سعی کنید چند روز بعد از عمل جراحي لوزه ، هیچ مواد غذایی سخت ، ترد و تندی را نخورید. شما می توانید بعد از گذشت چند روز از جراحي لوزه ؛ بستنی ، پودینگ ، جو دوسر و سایر غذاهای نرم را بخورید.

اقدامات قبل از جراحی

افرادی که باید تحت جراحي بیماری های لوزه قرار گیرند ؛ ملزم به رعایت اقدامات ذیل قبل از انجام این عمل جراحی می باشند :

• اشخاصی که نیاز به جراحي لوزه دارند ؛ باید از دو هفته قبل از عمل ، مصرف داروهای ضد التهابی ، داروهای حاوی آسپرین نظیر بروفن ، ژلوفن ، ناپروکسن و مواردی از این قبیل و همچنین مکمل های گیاهی را متوقف نمایند. مصرف چنین داروهایی سبب رقیق شدن خون شده و در نتیجه ، احتمال خونریزی در حین و حتی بعد از عمل را تشدید می کنند.
• این افراد باید در صورت مصرف هر گونه داروی خاص ، حساسیت دارویی یا سابقه پزشکی ؛ حتما پزشک معالج خود را از این مسئله با خبر نمایند.
• افراد روز عمل لوزه باید ناشتا باشند و از ۸ ساعت قبل از عمل ، چیزی نخورده و ننوشند. چرا که خالی بودن معده می تواند از احتمال بروز حالت تهوع در حین و بعد از عمل بکاهد.
• افراد شب قبل از جراحي لوزه ، باید به خوبی استراحت نمایند و در روز عمل ، حداقل به اتفاق یک نفر همراه به مرکز جراحی مراجعه کنند.

مراقبت های بعد از جراحی

• افراد از ۱۲ تا ۱۴ ساعت پس از عمل لوزه باید از انجام فعالیت های بدنی بپرهیزند.
• از ۱۲ تا ۱۴ ساعت بعد از جراحي لوزه ؛ استحمام بلامانع می باشد.
• افراد پس از این عمل جراحی ، باید به طور مرتب دهان خود را با سرم های مخصوص بشویند.
• خوردن و نوشیدن هر گونه ماده خوراکی و نوشیدنی ، تا ۶ ساعت پس از عمل لوزه ممنوع است.
• توصیه می شود که افراد بعد از جراحي لوزه ، حتما در محاورت خود دستگاه بخور سرد قرار دهند.
• مصرف داروهای حاوی آسپرین تا ۲ هفته بعد از عمل لوزه ممنوع خواهد بود.
• افراد تا ۴۸ ساعت پس از جراحي لوزه ، باید از سرفه مکرر و صاف کردن گلو اجتناب نمایند.
• افرادی که تحت جراحي لوزه قرار گرفته اند ، نیاز به ۲۴ تا ۴۸ ساعت استراحت پس از عمل دارند.
• در خصوص تغذیه بعد از عمل لوزه ، باید اشاره داشت که تا ۱۰ روز بعد از عمل لوزه ، صرفا باید غذاهای نرم و رقیق استفاده شود.
• توجه داشته باشید که تا ۲ هفته بعد از عمل لوزه باید از مصرف غذاهای داغ و حاوی ادویه ، چیپس ، بیسکوییت ، ذرت بو داده ، نان تست ، غذاهای ترد و سفت و غذاها و نوشیدنی های اسیدی مانند گوجه فرنگی و آب پرتقال خودداری شود.
• مصرف برخی مواد خوراکی نظیر آدامس ، بستنی ، شیر سرد ، آب ولرم ، آب نبات و ژله ؛ که منجر به افزایش ترشح بزاق می شوند. پس از جراحي لوزه بسیار توصیه می شود.
• افرادی که تحت عمل جراحي لوزه قرار گرفته اند ؛ حداقل تا ۲ هفته بعد از این جراحی باید از مصرف دخانیات پرهیز کنند.

با رعایت دستورالعمل های مذکور ، می توانید دوره نقاهت عمل لوزه را به خوبی پشت سر بگذارید. و احتمال بروز هر گونه عارضه ناشی از عمل بیماری های لوزه را به حداقل برسانید.

 پیگیری های بعد از درمان

حتما پس از عمل لوزه مدام با پزشک ملاقات کرده و در صورت بروز هر گونه مشکل با مراکز درمانی تماس بگیرید. از نتایج آزمایشات خود باخبر شوید. و لیستی از داروهایی که استفاده می ‌کنید را هم داشته باشید.

 در موارد زیر بعد از درمان بیماری های لوزه حتما با اورژانس تماس بگیرید:

•  نشانه های عفونت مثل درد شدید، ورم، قرمزی
• رگ های قرمز در محل عمل شده
•  ترشح چرک در محل عمل شده
•  تب
• خونریزی در محل عمل شده
• درد شدید معده
• عدم توانایی در بلع مایعات
• درد جدید یا بدتر شدن درد قبلی