بارداری تغییراتی را در خانم‌ها به وجود می‌آورد و عموماً در این زمان، ترشحات سفید بدون بو و رنگ و سوزش و خارش واژن بیش‌تر از قبل می‌شوند چرا که محیط واژن خانم باردار، به شدت مستعد عفونت به ویژه عفونت قارچی است. شاید برخی از مادران باردار از عفونت‌های ایجاد شده در بارداری نگران شوند. اما جای نگرانی وجود ندارد؛ چراکه چنین مشکلاتی در بارداری با درمان به‌موقع خطری ایجاد نخواهد کرد. برای آشنایی با تدابیر و توصیه‌های درمانی جهت جلوگیری از بروز مشکلات جدی‌تر در این زمینه، در ادامه با ما همراه باشید:
علل ابتلاء بانوان باردار به عفونت واژن (عفونت قارچی)
عفونت قارچی نوع متداولی از عفونت واژن است که زنان و به ویژه زنان باردار به آن دچار می‌شوند. وجود مقدار کمی قارچ و میکروارگانیسم در واژن طبیعی است، اما زمانی مشکل‌ساز خواهد شد که این قارچ‌ها سرعت زیادی رشد کند و سایر میکروارگانیسم‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
- در واقع تغییرات هورمونی و سطح بالای استروژن در دوران بارداری باعث می‌شود که واژن، گلیکوژن بیشتری تولید کند و در نتیجه برای رشد سریع قارچ‌ها مستعد شود.
- همچنین در زمان استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، به خصوص استفاده مکرر یا طولانی‌مدت، احتمال بیشتری برای ابتلا به عفونت قارچی وجود خواهد داشت.
- از منظر طب سنتی، رطوبت زیاد در ناحیه رحم، نیز این مشکل را تشدید می‌کند.
- اگر بانویی قبل از دوران بارداری به این عفونت مبتلا شده باشد، ممکن است در طول دوران بارداری هم به آن مبتلا شود.
علائم عفونت قارچی در بانوان باردار
علائم یک عفونت قارچی می‌تواند آزاردهنده باشد و در صورت درمان نشدن به مرور بدتر شود، اگرچه ممکن است به مرور زمان این علائم از بین برود. علائم عفونت قارچی عبارتند از:
- قرمزی، خارش و التهاب در واژن
- درد و سوزش در واژن و ناحیه بیرونی اطراف آن
- درد در هنگام رابطه جنسی
- ترشحات بی‌بو و پنیری شکل یا مانند کرِم از واژن و اغلب سفید رنگ
- سوزش هنگام ادرار کردن
آیا عفونت واژن و ترشحات زیاد در بارداری خطرناک است؟
اگر عفونت‌های ایجاد شده در بارداری به موقع درمان شوند، خطری مادر و جنین را تهدید نخواهد کرد. اما ممکن است در صورت بی‌توجهی، سبب سقط جنین، پارگی کیسه آب جنینی و خطر زایمان زودرس شود.
توصیه‌های عمومی جهت پیشگیری از عفونت واژن در بارداری
توصیه‌های زیر به اندازه کافی آسان است و ارزش امتحان کردن را دارد:
- از لباس زیر نخی یا پنبه ای که امکان تنفس خوبی دارد استفاده کنید.
- حتی الامکان لباس‌زیرهای خود را بعد شستشو، جلو آفتاب، خشک کنید.
- پوشیدن جوراب‌شلواری، شلوار تنگ و به ویژه لباس‌هایی که جنس آنها از الیاف مصنوعی است اصلاً توصیه نمی‌شود.
- لباس‌های خیس را بلافاصله تعویض کنید و درصورتی‌که لباس زیر شما مرطوب شده است، آن را به سرعت عوض کنید.
- خوابیدن بدون لباس زیر در شب، به رسیدن هوا به اندام تناسلی کمک می‌کند و جلوی رطوبت را می‌گیرد.
- برای نظافت واژن، به آرامی از آب ولرم استفاده کنید و هرگز از دوش واژینال و مواد شوینده استفاده نکنید.
- برای خشک کردن ناحیه واژن به جای دستمال کاغذی‌های معطر، از دستمال پارچه‌ای و نخی تمیز استفاده کنید.
- اگر برای خشک کردن از دستمال کاغذی استفاده می‌کنید زیاد دستمال را بر ناحیه تناسلی نکشید، باقی مانده پرزهای دستمال، عفونت زاست
- برای خشک کردن ناحیه واژن، حتماً دستمال را از جلو به عقب اندام تناسلی خود بکشید.
- در مصرف مواد قندی چه طبیعی و چه مصنوعی تعادل را رعایت فرمایید.
توصیه‌های درمانی جهت رفع ترشحات زیاد واژن در بارداری
به خانم های باردار توصیه می‌شود:
1) اگر ترشحات زرد، بدون سوزش و خارش دارند، بعد از طهارت با آب، خودشان را با آب و سرکه بشویند؛ دهانه واژن را هم کاملاً از سرکه خشک ننمایند (آب سه واحد + سرکه سفید 1 واحد)
2) اگر فقط خارش بیرون واژن وجود دارد، پماد موضعی کلوتریمازول نیز تجویز می‌شود.
3) اگر خارش و سوزش داخل واژن و مخصوصاً ترشحات پنیری شکل واژینال دارند؛ نیاز به مصرف کرم داخل واژنی کلوتریمازول وجود دارد (خانم‌های باردار اپلیکاتور را بیش‌تر از یک بند انگشت داخل ننمایند)
4) فرآورده‌های پروبیوتیک برای کسانی که ترشحات زیاد و عود کننده دارند مناسب هستند (مثلاً کپسول خوراکی لاکتوفم یا شیاف واژینال لاکتووواژ)؛ خوردن ماست پروبیوتیک هم موثر است.
نکات مهم
- در دوران بارداری حتی الامکان شیاف و کرم‌های واژینال را بدون نظر و تشخیص پزشک، خودسرانه استفاده نکنید، زیرا علائمی که شما دارید ممکن است ناشی از عفونت قارچی نباشد و عفونت دیگری منجر به بروز آنها شده باشد.
- کرم یا قرص واژینال را بهتر است شب‌ها استفاده کنید که دراز کشیده‌اید و امکان نشت کرم به بیرون از واژن کمتر است یا وجود ندارد.
- مدت استفاده از کرم و شیاف توسط پزشک مشخص می‌شود، اما معمولاً هفت روز پشت سر هم باید از این دارو استفاده کنید.
توصیه ساده برای کاهش خارش واژن در بارداری
خارش واژن در بارداری بسیار آزار دهنده است، در این حالت:
- مقداری آب هندوانه، گل سرشور، دوغ یا گلاب در لگن بریزید و داخل آن بنشینید،
- حتی می‌توانید ناحیه واژن را با این مواد بشویید.
- این مواد خطری برای جنین ندارد.
- یا مقداری ماست شیرین بدون طعم را روی پد بگذارید و لباس زیر محکی بپوشید.
نکته پایانی
توجه کنید که اگر ترشحات ادامه دار یا آزاردهنده بود، حتماً برای تشخیص و درمان مناسب به پزشکان مراجعه کنید، برخی از عفونت‌های زنان ممکن است منجر به مشکلاتی مانند زایمان زودرس شوند.
