گیاهان دارویی متعددی با خواص درمانی، می‌توانند به‌عنوان مکمل مؤثر در کنار درمان‌های پزشکی عفونت ادراری مورداستفاده قرار گیرند. مصرف این گیاهان به‌صورت دمنوش، علاوه بر افزایش کارایی داروهای تجویزی، در تسریع بهبود علائم همراه نیز نقش بسزایی دارد. بااین‌حال، لازم به ذکر است که مصرف این دمنوش‌ها به‌هیچ‌وجه نباید به‌عنوان جایگزینی برای درمان‌های پزشکی تجویز شده، به‌ویژه آنتی‌بیوتیک‌ها، در نظر گرفته شود.
شایع‌ترین دمنوش‌هایی که برای درمان عفونت ادراری در طب سنتی توصیه می‌شوند، دارای خواص ضدمیکروبی هستند. این خاصیت، به دلیل توانایی این دمنوش‌ها در از بین بردن عوامل بیماری‌زای عفونت، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همچنین، دمنوش‌های مدر با تحریک تولید ادرار و افزایش جریان آن، نقش مهمی در پاک‌سازی مجاری ادراری ایفا می‌کنند.
در ادامه این مقاله، ضمن معرفی انواع دمنوش برای عفونت ادراری، به بررسی خواص درمانی هر یک و نحوه تهیه آن‌ها خواهیم پرداخت.
عفونت ادراری چیست و چرا در برخی افراد رخ می‌دهد؟
عفونت ادراری، یکی از شایع‌ترین عفونت‌های دستگاه ادراری است که اغلب به دلیل ورود باکتری‌ها، به‌ویژه اشریشیا کلی، به مجاری ادراری رخ می‌دهد. این عفونت می‌تواند در هر بخشی از دستگاه ادراری، از جمله مجرای ادرار، مثانه و حتی کلیه‌ها ایجاد شود و بسته به محل عفونت، علائم متفاوتی را به همراه داشته باشد. در برخی موارد، برای بررسی علت عفونت‌های مزمن یا تشخیص بیماری‌های مرتبط در مردان، سونوگرافی پروستات انجام می‌شود تا وضعیت پروستات به طور دقیق ارزیابی شود.
عفونت ادراری اغلب ناشی از عوامل متعددی است که رعایت نکردن بهداشت فردی مهم‌ترین آن‌هاست. نگه‌داشتن ادرار به مدت‌زمان طولانی، کاهش مصرف مایعات، و استفاده نادرست از محصولات بهداشتی زنانه از جمله عواملی هستند که خطر ابتلا به این عفونت را افزایش می‌دهند. زنان به دلیل آناتومی دستگاه ادراری، بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این عفونت هستند.
عفونت ادراری با علائمی چون سوزش و تکرر ادرار، درد در ناحیه زیر شکم و گاهی تب و لرز خود را نشان می‌دهد. در صورت عدم درمان به‌موقع، این عفونت ممکن است به کلیه‌ها گسترش‌یافته و عوارضی جدی‌تر مانند درد پهلو یا عفونت خون را به همراه داشته باشد. خوشبختانه، با تشخیص سریع و درمان مناسب با آنتی‌بیوتیک‌ها یا روش‌های طبیعی مانند مصرف دمنوش برای عفونت ادراری، می‌توان از پیشرفت بیماری و عود مجدد آن جلوگیری کرد.
کدام دمنوش‌ها برای عفونت ادراری مفید هستند؟
برای درمان عفونت اداری چی بخوریم؟ در ادامه، چند نمونه از گیاهان دارویی که اثربخشی آن‌ها در درمان عفونت ادراری به‌صورت علمی ثابت شده است را معرفی خواهیم کرد:
برگ توت خرس (Bearberry)
برگ‌های گیاه توت خرس، به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین درمان‌های گیاهی برای عفونت‌های ادراری، از دیرباز موردتوجه بوده است. مطالعات علمی نشان می‌دهند که ماده اثربخش آربوتین موجود در این گیاه، باخاصیت ضدمیکروبی قوی خود، قادر به مهار رشد عوامل بیماری‌زای عفونت‌های ادراری (باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها) است. همچنین، خاصیت مدر بودن توت خرس باعث می‌شود حجم ادرار افزایش یابد و در نتیجه، مواد زائد و باکتری‌ها به طور مؤثرتری از مجاری ادراری شسته شده و از بروز عفونت جلوگیری خواهد شد. به‌طورکلی، استفاده از دمنوش برای عفونت ادراری که از برگ‌های توت خرس تهیه می‌شود، می‌تواند یک راه‌حل کارآمد برای تسکین این علائم آزاردهنده باشد.
برای تهیه دمنوش توت خرس، 3 گرم برگ خشک این گیاه را به 200 میلی‌لیتر آب سرد اضافه کرده و به مدت 12 تا 14 ساعت در محیطی دور از نور و خنک دم کنید. پس از گذشت این مدت، محلول را صاف‌کرده و تا سقف 4 فنجان در روز میل نمایید. توجه داشته باشید که مقادیر ذکر شده برای یک فنجان دمنوش بوده و در صورت نیاز به حجم بیشتر، تمامی مواد اولیه را به نسبت یکسان افزایش دهید.
لازم به ذکر است، مصرف بیش از حد توت خرس می‌تواند باعث مسمومیت شود؛ بنابراین، توصیه می‌شود که مصرف این دمنوش را به مدت یک هفته و تنها در صورت وجود علائم عفونت، محدود کنید. در صورت بروز علائم ناخوشایند مانند تهوع یا استفراغ، مصرف آن را قطع کرده و با پزشک خود مشورت نمایید.
بابونه (chamomile)
بابونه، یکی از مؤثرترین گیاهان دارویی و بهترین دمنوش برای عفونت ادراری است. خواص ضدالتهابی و آرام‌بخش قوی بابونه، آن را به گزینه‌ای عالی برای تسکین التهاب و درد ناشی از عفونت‌های مجاری ادراری تبدیل کرده است. علاوه بر این، خاصیت آنتی‌باکتریال بابونه از رشد باکتری‌های مضر در مثانه جلوگیری می‌کند و به‌این‌ترتیب به بهبود سریع‌تر عفونت کمک می‌نماید.
برای تهیه دمنوش بابونه، کافی است یک قاشق چای‌خوری گل خشک بابونه را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و پس از ۱۰ دقیقه دم‌کشی، آن را بنوشید. مصرف منظم این دمنوش می‌تواند در کاهش علائم عفونت ادراری و تسریع روند بهبود بسیار مفید باشد.
جعفری (Parsley tea)
جعفری، گیاهی با خواص مدر قوی است که در بهبود سلامت کلیه‌ها نقش بسزایی دارد. برای تهیه دمنوش جعفری، ۱۵ گرم جعفری تازه را به همراه ۲۵۰ میلی‌لیتر آب به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه دم کنید. پس از صاف کردن و سردشدن، می‌توانید این دمنوش را تا سه مرتبه در روز میل نمایید. بااین‌حال، زنان باردار و افراد مبتلا به نارسایی کلیوی یا قلبی باید از مصرف جعفری خودداری کنند.
زنجبیل (ginger)
زنجبیل، به‌عنوان یک تقویت‌کننده طبیعی سیستم ایمنی، در مبارزه با عفونت‌های ادراری نقش مهمی ایفا می‌کند. این گیاه با کاهش التهاب و درد در مثانه، به بهبود سریع‌تر عفونت کمک می‌کند. علاوه بر این، زنجبیل با افزایش جریان خون در کلیه‌ها، به دفع سریع‌تر باکتری‌ها از بدن کمک کرده و از بروز مجدد عفونت جلوگیری می‌کند. برای تهیه دمنوش زنجبیل، کافی است یک تکه کوچک زنجبیل تازه را به مدت ۱۰ دقیقه در آب جوش دم کنید.
زردچوبه وحشی (Goldenseal)
زردچوبه وحشی گیاه دیگری است که اثربخشی آن در درمان عفونت ادراری به‌صورت علمی ثابت شده است. این گیاه سرشار از موادی مانند هیدراستین و بربرین است که دارای خاصیت ضدمیکروبی و ضدالتهابی هستند. علاوه بر این، برخی مطالعات نشان می‌دهند که بربرین موجود در زردچوبه وحشی با ممانعت از چسبندگی باکتری اشریشیا کلی (E. coli) به دیواره‌های مجاری ادراری، به دفع آسان‌تر این باکتری کمک کرده و در نتیجه، در بهبود عفونت‌های ادراری مؤثر واقع می‌شود. استفاده از دمنوش برای عفونت ادراری یکی از روش‌های طبیعی برای کمک به بهبود این مشکل است.
برای تهیه دمنوش زردچوبه وحشی، یک قاشق چای‌خوری پودر ریشه این گیاه را به 250 میلی‌لیتر آب جوش اضافه کرده و به مدت 10 تا 15 دقیقه دم کنید. پس از صاف کردن، دمنوش را سرد کرده و روزانه 2 تا 3 فنجان میل نمایید.
پیدا کردن پودر زردچوبه وحشی ممکن است دشوار باشد. در صورت عدم دسترسی به پودر ریشه زردچوبه وحشی، می‌توان از عصاره مایع ریشه این گیاه استفاده نمود. دوز مصرفی عصاره مایع معمولاً بر روی بسته‌بندی آن ذکر شده است؛ در غیر این صورت، مصرف روزانه یک‌چهارم قاشق چای‌خوری توصیه می‌شود. همچنین، کپسول‌های زردچوبه وحشی نیز در بازار موجود است و با دوز پیشنهادی 450 میلی‌گرم دو تا سه بار در روز قابل‌مصرف هستند.
اقدامات احتیاطی هنگام مصرف دمنوش‌ها
قبل از استفاده از هر نوع دمنوش یا محصول طبیعی به‌منظور درمان بیماری‌ها، ضروری است که با پزشک یا متخصص طب گیاهی مشورت شود. دوز مصرفی این محصولات باید باتوجه‌به عوامل فردی مانند سن، وزن و سابقه پزشکی تعیین گردد. همچنین، دمنوش‌ها نباید جایگزین داروهای تجویز شده توسط پزشک شوند.
علاوه بر این، زنان باردار، شیرده و کودکان زیر سه سال نیز باید از مصرف هر گونه دمنوش بدون مشورت با پزشک متخصص خودداری کنند. ازآنجایی‌که بسیاری از دمنوش‌ها خاصیت ادرارآور دارند، مصرف طولانی‌مدت آن‌ها (بیش از هفت روز) توصیه نمی‌شود؛ زیرا ممکن است به اختلال در تعادل مواد معدنی بدن منجر شود.
سخن آخر
با بهره‌گیری از 5 دمنوش گیاهی معرفی شده در این مقاله، می‌توانید به طور طبیعی به بهبود علائم عفونت ادراری کمک کرده و از بروز مجدد آن پیشگیری کنید. دمنوش برای عفونت ادراری نه‌تنها به کاهش التهاب و تسکین علائم کمک می‌کند، بلکه به لطف طعم دلپذیرش می‌تواند به بخشی از روتین روزانه شما تبدیل شود.
