حتما تا کنون نام زگیل های تناسلی را شنیده اید، ولی کمتر کسی نام تبخال تناسلی به گوشش خورده است، در صورتیکه این بیماری ویروسی بسیار آزار دهنده، رایج و بدون درمان قطعی حتی به کمک طب نوین می باشد. بر خلاف تصور این بیماری بسیار در بین مردم دنیا شایع است به طوری که تحقیقی نشان داده است که حدود 15 درصد افراد بین ۱۴ تا ۵۰ سال به این ویروس مبتلا هستند.
در این مقاله به طور جامع به معرفی، علل ابتلا، عامل به وجود آورنده، عوارض و نشانه ها، تفاوت آن با زگیل تناسلی و در قسمت بعدی روش های پیشگیری و روش ها درمان طب سنتی و هر آنچه در مورد این بیماری ویروسی لازم است بدانید خواهیم پرداخت.
معرفی تبخال تناسلی
تبخال تناسلی (به انگلیسی Genital herpes) یک عفونت شایع ویروسی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) (herpes simplex virus) ایجاد میشود و در دسته بندی بیماری های مقاربتی قرار دارد.
به طور کلی عامل به وجود آمدن تبخال ها دو نوع ویروس هرپس به نام های HSV1 و HSV2 می باشند که نوع اول آن با نام هرپس دهانی شناخته می شود. این نوع ویروس تبخال باعث بروز زخم های تبخالی و تاول های تب دار، اطراف دهان شود. نوع دوم این ویروس با نام هرپس تناسلی شناخته می شود و عامل بروز تبخال هایی در ناحیه تناسلی می شود.
هرپس همانند بیماری HPV شیوع بسیار بالایی دارد، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یکی از شایع ترین عفونت های دستگاه تناسلی می باشد که معمولا از طریق رابطه جنسی منتقل شده و موجب طیفی از سرطان ها و دیگر علائم بالینی در زنان و مردان می شود.
همانند بیماری HPV و دیگر بیماری های مقاربتی، هرپس هم با تماس مستقیم پوست با پوست ( واژینال، مقعدی و دهانی) منتقل می شود.
این بیماری همانطور در ابتدا گفتیم بسیار آزار دهنده است و درمان قطعی برای آن تا کنون شناخته نشده است ولی عود بیماری یا وخامت بیماری، در برهه زمانی خاص و در افراد مختلف متفاوت است و برخی با علائم شدیدتری از این بیماری دست و پنجه نرم می کنند.
تماس جنسی راه اصلی انتشار این ویروس است. متاسفانه بعد از عفونت اولیه، ویروس در بدن به حالت خفته باقی میماند و بههمیندلیل میتواند چندین بار در سال عود کند. در مواردی ممکن است تبخال تناسلی هیچ علائم و نشانهای نداشته باشد. در صورت آلودگی، حتی اگر هیچ زخم قابلمشاهده نباشد، این عفونت میتواند مسری باشد.
زخمها اصولا در محلی که عفونت به بدن وارد شده است ظاهر میشوند. با لمس یک زخم با دست و سپس تماس همان دست با قسمت دیگری از بدن، از جمله چشم، عفونت به راحتی گسترش می یابد.
این ویروس در جاهایی غیر از پوست عمر کوتاهی دارد بنابراین امکان ابتلا به تبخال به دلیل تماس اتفاقی از طریق سرویس بهداشتی، حوله، قاشق و چنگال، فنجان و دیگر وسایلی که فرد آلوده از آن استفاده کرده، بسیار کم است.
تبخال تناسلی به شکل تاولهای دردناکی که مملو از مایعات هستند، باعث ایجاد درد، خارش و زخم در ناحیه تناسلی می کند. عفونتهایی مثل زگیل و تبخال تناسلی، خطر بروز سرطان دهانه رحم را افزایش میدهند. معمولا زخم ها در 20 روز اول پس از ابتلا به عفونت ظاهر می شوند و می توانند حدود 7 تا 10 روز و در موارد حاد تا چندین هفته ادامه داشته باشند.
پزشک معالج معمولاً میتواند تبخال تناسلی را براساس معاینه فیزیکی و نتایج برخی آزمایشات مانند کشت ویروسی (گرفتن نمونه از بافت تبخال یا تراشیدن زخمها برای کشت ویروسهای احتمالی)، تست واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) (برای کپی کردن DNA شما از نمونه خون، بافت تبخال، مایع زخم یا نخاع استفاده میشود. سپس DNA تکثیر شده میتواند برای تعیین وجود HSV و تعیین نوع آن مورد آزمایش قرار گیرد) و آزمایش خون (بررسی وجود آنتیبادی های HSV) تشخیص دهد.
اگر سن فرد زیر ۲۰ سال باشد، احتمال بیشتری دارد که به این بیماری مبتلا شود. مخصوصا اگر سکس محافظت نشده و یا رفتارهای پرخطر در سکس داشته باشد.
علت به وجود آمدن تبخال تناسلی
- زن بودن در بیمار شدن موثرتر است. این بیماری در زنان بیشتر از مردان شایع است.
- اگر به بیماریهای مقاربتی دیگری مبتلا باشید احتمال اینکه به این بیماری هم مبتلا شوید، زیاد است.
- داشتن رابطهی جنسی در سن پایین.
- استفاده نکردن از کاندوم.
- ارتباط جنسی با افراد مبتلا.
- غلظت خون و خون کثیف.
- سوزش و مشکلات ادراری.
- یبوست ها.
- خودارضایی مستمر.
- عفونت اسپرم همسر در حین دخول در رحم زن.
- زخم های کهنه در واژن.
- استرس مستمر.
- نزدیکی با راه های غیرشرعی.
- داشتن شرکای جنسی متعدد.
- تب های کهنه.
شباهت ها و تفاوت های تبخال تناسلی با زگیل تناسلی
همانطور که گفتیم تبخال و زگیل تناسلی هر دو از بیماری های مقاربتی هستند که داشتن هرگونه رابطه جنسی اعم از برخورد و تماس آلت های تناسلی تا رابطه واژینال، مقعدی و رابطه اورال می تواند منجر به انتقال آن ها شود. عامل ایجاد کننده هر دوی آن ها ویروس هایی هستند که درمان قطعی ندارند.
تفاوت زگیل تناسلی و تبخال تناسلی در عامل ایجاد کننده، روشهای تشخیص، روشهای درمان و… است.
HPV (زگیل تناسلی) همان تبخال نیست و این دو کاملا با یکدیگر فرق دارند.
- HPV توسط ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد میشود، در حالیکه تبخال توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) بوجود میآید.
- HPV یا همان زگیل تناسلی بیش از 100 سویه مختلف دارد در حالیکه تبخال دارای 2 سویه است.
- به طور کلی تبخال بیش از زگیل تناسلی علائم خود را نشان میدهد.
- زگیل تناسلی ضایعاتی است که روی اندام تناسلی، مقعد و اطراف دهان و گلو بوجود میآید. زگیلها ممکن است به صورت مجزا از یکدیگر یا به صورت خوشهای باشند. آن ها ممکن است کوچک، بزرگ، برجسته یا مسطح بوده و در بسیاری موارد ظاهری شبیه به گل کلم داشته باشند. علائم زگیل تناسلی، معمولا هیچ نوع ناراحتی خاصی بوجود نمیآورند.
اما ضایعات تبخال بیشتر شبیه جوش یا تاولهای پر از مایع هستند. با گذشت زمان این ضایعات باز شده، ایجاد زخم نموده و سپس پوسته پوسته میشوند. همه انواع تبخال از جمله تبخال تناسلی معمولا خارشدار و دردناک هستند.
- تزریق واکسن HPV راهی مناسب برای محافظت در برابر زگیل تناسلی است در حالیکه در حال حاضر هیچ نوع واکسنی برای تبخال تناسلی وجود ندارد.
- تبخال تناسلی معمولا با عودهای مکرر و بثورات زخم و یا تاول همراه است که درد و سوزش زیادی را برای فرد مبتلا ایجاد می کند. عود اولیه این بیماری معمولا شدید بوده و با گذر زمان تعداد عود ها و شدت آن، کاهش پیدا می کند.
اما ضایعات مرتبط با HPV به شکل بافت اضافه (وارت یا زگیل تناسلی)، تکثیر سلولی بیش از حد و یا ضایعات پیش سرطانی هستند. ضایعات زگیل ناشی از HPV ممکن است درد، سوزش و یا خارش چندانی در فرد ایجاد نکنند.
- تبخال تناسلی باعث ابتلا به سرطان های مرتبط با دهانه رحم، واژن، آلت تناسلی در زنان و مردان، مقعد و هم چنین سرطان های حلق و گلو نخواهد شد، در حالی که یکی از عوامل ابتلا به این سرطان ها زگیل تناسلی می باشد.
علائم و عوارض تبخال تناسلی
- برجستگیهای کوچک قرمز یا تاولهای ریز سفید.
- زخم های پوستی در ناحیه تناسلی.
- سوزن سوزن شدن، خارش یا سوزش موضعی.
- درد در کمر، باسن و پاها.
- علائمی شبیه به آنفولانزا مانند تب.
- مشکل در ادرار کردن.
- درد و ناراحتی در زمان دفع و التهاب رکتوم یا مقعد.
- عفونت چشم.
- تورم غدد لنفاوی در کشاله ران.
- سردرد.
- خستگی، بیحالی و ضعف.
- درد عضلانی.
- درد در مفاصل.
- ترشحات بدبو از ناحیه تناسلی و واژن.
- خونریزی بین دوره های قاعدگی و غیر طبیعی.
- ایجاد لکه های تیره در کشاله ها.
- درد در حین رابطه جنسی در بانوان.
از عوارض این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوزادانی که از مادران آلوده متولد میشوند، میتوانند در طی فرآیند زایمان طبیعی در معرض ویروس قرار بگیرند. این مسئله ممکن است منجر به آسیب مغزی، نابینایی یا مرگ نوزاد تازه متولد شده شود.
- در برخی موارد، زخمهای مرتبط با تبخال تناسلی میتوانند باعث التهاب در اطراف مجرای ادرار شوند. تورم میتواند مجرای ادرار را برای چند روز مسدود کند و در این شرایط برای تخلیه مثانه نیاز به قراردادن کاتتر است.
- عفونت HSV منجر به التهاب غشاها و مایع مغزی نخاعی اطراف مغز و نخاع میشود.
- تورم مغز: زمانی که تبخال تناسلی وارد بافت مغز شود فرد دچار التهاب مغز (آنفسالیت) خواهد شد.
- مننژیت: در موارد نادر، عفونت هرپس سیمپلکس منجر به التهاب غشاها و مایع مغزی نخاعی اطراف مغز و نخاع میشود.
- عفونت انگشت: این ویروس به قدری نفوذ پذیر است که میتواند از طریق انگشت وارد بدن شود و موجب تغییر رنگ زخم و تورم این ناحیه خواهد شد.
- عفونت التهابی داخلی: این ویروس اگر به حال خود رها شود میتواند زمینه عفونت اندامهای جنسی و مجاری ادراری مانند حالب، راست روده، واژن، رحم و دهانه رحم را فراهم کند.
- عفونت اندام داخلی: اگر HSV وارد خون شود فرد به عفونت اندام داخلی مبتلا خواهد شد.
- ویروس تبخال تناسلی اگر درمان نشود منجر به تاری دید، کوری موقت و زخم و در ناحیه چشمها میشود.
- داشتن زخمهای دستگاه تناسلی خطر انتقال یا ابتلا به سایر عفونتهای مقاربتی از جمله ایدز را افزایش میدهد.
- تبخال دستگاه تناسلی میتواند منجر به التهاب مخاط راستروده شود، به ویژه در مردان همجنسگرا دارند.
تبخال تناسلی در کدام عضوها نمایان می شود؟
تبخال تناسلی معمولا در قسمت هایی مانند: باسن و ران، مقعد، دهان، مجرای ادرار (لولهای که باعث تخلیه ادرار از مثانه به خارج میشود)، ناحیه واژن، خارج دستگاه تناسلی، دهانه رحم، آلت تناسلی در مردان، کیسه بیضه و حتی در چشم ها نمایان می شوند.
شرایط اضطراری تبخال تناسلی
- اگر به تبخال تناسلی مبتلا و باردار هستید به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک معمولا اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از انتقال ویروس به کودک در حین زایمان انجام میدهد و احتمال دارد زایمان بهصورت سزارین انجام شود. زیرا ممکن است در هنگام زایمان، نوزاد دچار عفونت شود که باعث آسیب به مغز و چشم و حتی مرگ نوزاد میشود.
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مانند افراد مبتلا به HIV یا کسانی که در حال درمان سرطان هستند، باید بهدقت تحت نظر پزشک باشند.
- اگر علائم بسیار شدید هستند یا بهخوبی تسکین نمییابند، مراجعه به پزشک برای درمانهای پیشرفتهتر ضروری است.
روش های پیشگیری و درمان تبخال تناسلی به کمک طب سنتی را در قسمت بعدی با همین عنوان بخوانید. (لینک)
منبع: تیم تولید محتوای طبایع