معرفی آناتومی بینی
بینی (به انگلیسی: Nose) عضوی است که در صورت مهره داران قرار دارد که علاوه بر وظایف خود، تاثیر بسزایی در عملکرد مناسب اعضای دیگر بدن به عهده دارد. بینی یکی از پرخونترین بافت های بدن است که سرشار از مویرگ های ریز است.
در ادبیات عامیانه به بینی، دماغ نیز می گویند، ولی در متون طب سنتی مقصود از دماغ، مغز سر و مخ است، ماده ای که در میان جمجمه قرار دارد.
همانطور که می دانید عملکرد اصلی بینی انجام دم و بازدم به همراهی دهان و همچنین تشخیص بوها در بدن موجودات زنده است. بینی اولین قسمت مجاری هوایی و دستگاه تنفس است و در بخش پشتی آن مخاط بویایی و سینوسها قرار دارند.
هوا پس از عبور از حفره بینی صاف، گرم و مرطوب شده و از مسیر حلق، وارد نای و بخشهای بعدی دستگاه تنفس میشود. بینی همچنین در هنگام خوردن و آشامیدن و پر بودن دهان، مثلا در زمان شیر خوردن نوزادان به عنوان مجرای جایگزین دهان جهت تداوم تنفس عمل میکند.
قسمت فوقانی بینی استخوانی و قسمت تحتانی آن غضروفی است. بخش تحتانی حفره بینی پهنتر از بخش فوقانی بوده و به وسیلهٔ مخاط تنفسی ضخیم پرعروقی پوشیده شده است و قسمت فوقانی آن، که باریکتر است، به وسیلهٔ مخاط بویایی رنگ پریدهای پوشیده شده و محل قرارگیری گیرندههای بویایی میباشد.
استخوان بینی (Nasal bone)، استخوانی است زوج و مستطیلی که در طرفین خط واسط و در زیر استخوان پیشانی قرار گرفتهاست و اندازه و شکل آن در افراد مختلف، متغیر است. مردان نسبت به زنان دارای بینی بزرگتری هستند و این امر ناشی از تفاوت جنسیتی آنها در نیاز به انرژی است چراکه مردان نیاز به انرژی بیشتر و در نتیجه اکسیژن بیشتری دارند.
در هر طرف بینی سه بر آمدگی استخوانی در داخل بینی وجود دارد که در فارسی شاخک و در اصطلاح پزشکی توربینت یا کونکای بینی نامیده میشوند. هر شاخک، استخوان نازک و پهنی است که روی آن را نسج نرم و مخاط میپوشاند و به ترتیب شاخک های فوقانی، میانی و تحتانی نامیده میشوند.
کار شاخک ها گرم و مرطوب کردن هوایی است که از بینی عبور میکند تا به ریه برسد. این کار بهطور اتوماتیک انجام میشود به نحوی که در هوای خشک و همینطور هوای سرد شاخک ها بهطور اتوماتیک پف میکنند تا سطح تماس هوا با آنها افزایش پیدا کند و رطوبت و حرارت هوا به میزان مطلوب برسد. در مواردی که شاخک های بینی بیش از اندازه بزرگ شوند راه بینی را بسته و باعث انسداد بینی میشوند.
کاربردها و توانایی های بینی
- اولین عملکرد بینی تنفس و تامین اکسیژن مورد نیاز بدن است.
- علاوه بر عمل دم، عمل بازدم نیز بسیار مهم است. در عمل بازدم حرارت اضافی ناشی از سوخت و ساز بدن و بخارات اضافی از بدن خارج می شوند. سرفه و عطسه بازدم هایی با سرعت و شدت زیاد هستند که برای خروج موارد خارجی مزاحم در سیستم تنفس به صورت ناخودآگاه انجام می شوند.
- گرم و مرطوب کردن هوای ورودی به شش ها به کمک شاخک ها و مویرگ های داخل بینی.
- فیلتر کردن هوای وروردی از خاک و ذرات معلق در هوا به بدن به کمک تعداد بیشماری موی ریزی که در داخل بینی قرار دارند.
- حس بویایی یکی دیگر از مهمترین بخش ها و عملکرد های بینی است. بینی نقش مهمی برای اینکه زبان مزه ای را حس کند نیز ایفا می کند. عطر و رایحه غذا ها نقش مهمی در حس مزه آن ها دارد. این توانایی بینی در تقویت سیستم گوارش نیز نقش مهمی دارد. این توانایی بینی یکی از عجایب خلقت است که هنوز دلایل علمی موثقی برای چگونگی آن بدست نیامده است.
- یکی دیگر از عملکردهای بینی تاثیر در صدای ماست. چرخش هوا و حرکت کردن هوا در بینی ما بر روی صدا نیز تاثیر دارد. شکل حفره های بینی نقش مهمی در صدا ایفا می کند. به عنوان مثال وقتی شخص سرما می خورد صدای وی نیز تغییر می کند و این به دلیل تغییر ساختار داخلی بینی است.
جراحی های زیبایی
گرایش به زیبایی از ابتدای آفرینش انسان در درون انسان نهاده شده است. همانطور که رسول خدا (ص) فرمودند: خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد و از آن جا که خداوند از روح خود در انسان دمیده است، این خصلت نیز در انسان از ابتدا وجود داشته است.
ولی آیا به این معنی است که انسان به هر قیمتی حتی با وجود عوارض بعدی، تن به انجام هر جراحی که ممکن است به دلیل سودجویی برخی افراد باشد، بدهد؟
برخی از جراحی های زیبایی، هم در طب نوین و هم در طب سنتی مردود شده اند. عمل های زیبایی ای که در عملکرد بخشی از بدن اختلال ایجاد نمایند در آینده و به مرور زمان، خود باعث ناراحتی های جبران ناپذیری خواهند شد.
علل انجام جراحی های بینی
بعد از معرفی ساختار بینی و عملکردهای مهم آن به موضوع جراحی های بینی خواهیم پرداخت. جراحی های بینی به دو قسم هستند:
1: جراحی به دلیل به وجود آمدن اختلال در عملکرد بینی مانند داشتن پولیپ یا شکستن استخوان بینی، که در این صورت راه ورود کامل هوا از بینی به داخل شش ها گرفته می شود و عمل تنفس کامل انجام نمی شود.
جراحی زیبایی بینی و معایب آن از منظر طب سنتی
در خصوص جراحی های زیبایی بینی (nose plastic surgery)، طب سنتی این گونه بیان می کند:
آتش در فضای بسته نیاز به دودکش دارد بدون دودکش دچار مسمومیت میشویم. به عنوان مثال هر چه آشپزخانه بزرگتر باشد، برای تهویه مناسب هواکش بزرگتری نیاز دارد.
اندازه بینی هر کس بر حسب نیاز بدن اوست. خداوند حفرات بینی هرکس را بر حسب نیاز قلب و کبد و ریه طراحی نموده است. همچنین افرادی که ریه بزرگی دارند بینی بزرگتری نیز دارند.
افرادی که جراحی بینی انجام میدهند و بینی را کوچک میکنند این همان دودکش یا هواکش بدن است که تنگتر شده و در آینده با مشکل جدی کبد، ریه و قلب مواجه میشود.
بینی هر شخص متناسب با اندازه جثه و گرمای کبدش است و این است حکمت خداوند. دستکاری و جراحی بینی برای زیبایی ممنوع است.
اگر دماغی کوچک شود خود به خود ورودی هوا کم میشود و فرد خفقان میگیرد. مثل دیگی که سرش را بستند، حرارت بدنش نمیتواند بیرون برود و خنک شود و دچار بیقراری، اضطراب و تشویش میشود، خونرسانی مغز به هم میخورد.
در بحث مزاجی، افراد گرم مزاج به طور خدادادی باید بینی بزرگتری داشته باشند تا گرمای اضافی سر و بدن از آن خارج شود. جایگاه گرما قلب و کبد است اگر اگر زیاد گرم باشد باید خنکی بیشتر از طریق هواکش بزرگ به آن ها برسد و هواکش انسان هم بینی است.
افراد گرم مزاج مانند افراد صفراوی، کبد گرمتری دارند، صفرا توسط کبد تولید میشود، هر چقدر کبد گرمتر باشد، بینی شخص هم بزرگتر میشود.
با عمل زیبایی بینی، بخشی از این گرما در بدن حبس شده و این حبس گرما به خصوص در فصل گرم، فرد را کلافه و عصبی میکند و کلا تعادل گرمایش بدنش به هم میخورد.
دستکاری بینی در خروج بخارات کثیف از بدن اختلال ایجاد میکند. بهترین راه تغییر سایز بینی و سایر اعضای بدن مانند افتادگی سینه یا چربیهای اضافه، عمل جراحی نیست. بلکه از طریق روغن مالی بینی و برای سینه و چربی شکم بعضی، بادکشها و روغنهای گرم، بافتها را جمع و جور کرده و روی فرم میآورد.
عوارض جراحی زیبایی بینی از منظر طب نوین
- کاهش حس بویایی.
- خونریزی.
- افزایش تنفس دهانی.
- اختلال در خونرسانی بینی با تغییر مسیر رگ ها.
- تغییر صدا.
- سوراخ شدن تیغه بینی.
- کوچکی سوراخ های بینی.
- عفونت.
- آسیب به بافت های عمقی.
- کرختی پوست.
- مرگ در اثر ماده بیهوشی.
منبع: تیم تولید محتوای طبایع