شغار چیست؟
آذربویه،چوبک اشنان، علف شتری و دانه شور از نام های دیگر اشنان است. این گیاه دارای طبیعت درجه سوم گرم و خشک است. طعم آن مایل به شوری است.
اشنان درختچه‌ای است پایا، چند ساله، دارای انشعابات فرعی متعدد، ساقه های ترد، سفید رنگ و بر روی آن برگ‌های استوانه‌ای کم و بیش کشیده و دراز گوشتی و آب دار قرار می‌گیرند. برگ‌های متقابل ضخیم که از نوعی کرک‌های غده‌ای با راسی که دارای یک سعدل بسیار بزرگ هستند، پوشیده شده‌اند. این سلول‌ها پر از آب و شیره واکوئولی غنی از املاح و اسید اگزالیک هستند.
این پوشش کرکی به هنگام خشکی هوا همانند اندام ذخیره آب عمل نموده و بعد از اینکه آب خود را از دست دادند، خشک و دوباره به صورت آردی شکل و سفید خام، تمام سطح ساقه و برگ‌ها را می‌پوشانند. گل‌های اشنان منفرد، منظم و در هنگام رسیدن میوه در قاعده خشک و کاغذین می‌شوند.
در کتب و منابع قدیم (طب صادق) گفته شده است که اشنان چندین نوع است. نوعی که سفید است و آن را چلغور گنجشک گویند از همه لطیف‌تر است. در همین منبع نیز آمده است که اشنان جلا می‌دهد. دود اشنیان حشرات را می‌گریزاند.
یکی دیگر از کاربردهای محلی خاکستر اشنان (شغار) استفاده از آن جهت طبخ سریع مواد بوده است. روستاییان منطقه با استفاده کمی از این ماده در آب جوش، زمان پخت مواد غذایی را به مقدار زیادی کاهش می‌دهند. استفاده از شغار علاوه بر طبخ سریع مواد غذایی، طعم مطبوعی را نیز به غذا می‌دهد.
خواص گیاه دارویی اشنان (شغار)
- مدر بول و حیض است.
- مسهل و محلل فضولات غلیظ است.
- برای حالت استسقا مفید است.
- همچنین بند آمدگی بول را رفع می‌کند.
- عصاره آن با عسل گوشت زائد زخم را صاف می‌کند مخصوصا اگر در چشم باشد.
- اگر 3 گرم از گیاه تازه آن خورده شود مسهل صفرا است.
- اگر 15 گرم از آن خورده شود قاعدگی را باز می‌کند.
- مرهم آن جهت جلای دندان نافع است.
موارد منع مصرف گیاه اشنان
- مداومت در مصرف آن دندان‌ها را فاسد می‌کند.
- به هیچ وجه نباید مقادیر بالای 20 گرم آن را مصرف کرد چرا که نقش سم دارد.
- خوردن این گیاه برای زنان باردار اصلا توصیه نمی‌شود.
- همچنین خوردن آن می‌تواند موجب خارش مثانه شود. مصلح آن برای خارش مغز تخم کدو روغن بنفشه و کتیرا است.
شیوه استفاده از شغار
مقدار خوراک معقول آن بین 2 تا 3 گرم است.
