کمردرد چیست؟
کمردرد از شایع ترین بیماری ها در بین عموم می باشد که حدود ۸۰ درصد افراد حداقل یک بار در عمر خود آن را تجربه کرده اند. دردکمر می تواند علت های متعددی از جمله درد حرکتی، التهابی، عفونت، عروقی، تورم، با منشاء درونی، منشاء روانی و… داشته باشد. راه های پیشگیری و درمان این بیماری بیشتر از جمله دارویی، فیزیوتراپی، کاهش فعالیت، اصلاح حالت نشستن، استفاده از وسایل حمایت کننده کمر، کاهش چاقی، تقویت ماهیچه های کمر، دور از حالت های ثابت طولانی مدت بدن، جراحی و… می باشد.
درمان کمر درد در پزشکی جدید چگونه است؟
روشهای درمانی غیرجراحی
درمان اولیه
به طور کلی درمانهای خانگی زیر میتوانند به تسکین کمردرد کمک کنند :
- استراحت کوتاهمدت
- مصرف داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک : مانند ایبوپروفن (موترین)، ناپروکسن سدیم (Aleve) یا استامینوفن (تایلنول). این داروها بایستی همراه با غذا خورده شده و نباید بیش از مقدار توصیه شده مصرف شوند.
- یخ (برای کاهش درد و ورم). میتوانید از بستههای یخ آماده استفاده کنید و یا یک کیسه پلاستیک را از یخ پر کرده و سپس حولهای به دور آن ببندید. سپس آن را برای حدود 20 دقیقه هر 2 تا 3 ساعت برای مدت 2 تا 3 روز اول روی قسمت دردناک قرار دهید.
- حرارت (پس از 72 ساعت اول). پس از استفاده از حرارت مرطوب جهت بهبود حرکت و سفتی، عضلات بایستی به آرامی کشیده شوند.
رژیم غذایی
برخی از رژیمهای غذایی خصوصاً آنهایی که دارای مقادیر زیاد چربی ترانس، شکر تصفیه شده و غذاهای فرآوری شده هستند، باعث ایجاد التهاب میشوند. با پزشک درباره تغییر رژیم غذایی خود و ارتباط آن با کمردرد مزمن مشورت کنید. داشتن اندامی متناسب هم میتواند با کاهش فشار بر ستون فقرات، باعث کمتر شدن کمردرد شود.
تغییر در نحوه زندگی
در صورت بروز کمردرد مزمن باید محدودیتهای خود را بپذیرید و در نحوه انجام حرکات تغییر ایجاد کنید. برای مثال هنگام چمنزنی به طور مداوم استراحت کنید یا هنگام خرید و حمل کالا به خود فشار وارد نیاورید. از فعالیتهایی که باعث بدتر شدن کمردرد میشوند لیستی تهیه کنید و در حد امکان از انجام آنها خودداری کنید. این کار نه تنها باعث کاهش کمردرد میشود بلکه از بدتر شدن عارضه نیز جلوگیری میکند. یک مورد دیگر نیز که باید مد نظر قرار داده شود قطع مصرف سیگار است. شواهد نشان میدهند که نیکوتین باعث تشدید درد شده و بهبود را به تأخیر میاندازد.
فیزیوتراپی
به طور کلی فیزیوتراپی جهت کاهش کمردرد در سه مرحله انجام میشود :
- مرحله 1 : فاز حاد . در این فاز اولیه، هدف متخصص فیزیوتراپی و تیم درمان تشخیص، طراحی برنامه درمانی و اجرای این برنامه جهت کاهش کمردرد و عامل ایجاد التهاب میباشد. این برنامه شامل هر یک از موارد ذکر شده در بالا یا تمامی آنها و یا استفاده از سونوگرافی، تحریک الکتریکی یا تزریق تخصصی میباشد.
- مرحله 2 : فاز بهبودی. پس از اینکه درد و التهاب تسکین پیدا کردند، تیم درمان به بازیابی عملکرد بدن بیمار میپردازد. طبق این برنامه بیمار با استفاده از تمارین ویژه که برای بهبود انعطافپذیری و قدرت انجام میشوند، به فعالیتهای روزانه خود باز میگردد.
- مرحله 3 : فاز حفظ سلامت جسمانی. هدف این مرحله از برنامه درمانی عبارتست از : اطلاعرسانی در مورد روشهای جلوگیری از آسیبدیدگی بیشتر و همچنین کمک به بیمار برای دستیابی به سلامت جسمانی کافی برای افزایش قدرت و استقامت.
طب سوزنی، ماساژ، بیوفیدبک، لیزر درمانی، تحریک الکتریکی اعصاب و دیگر روشهای درمانی غیرجراحی نیز برای بهبود کمردرد مزمن مؤثر هستند. در مورد این نوع روشهای درمانی و تأثیر آنها بایستی با متخصص ستون فقرات مشورت شود.
ورزش
ورزش پایه و اساس درمان کمردرد مزمن است. در واقع ورزش یکی از اولین روشهای درمانی است که بایستی زیر نظر متخصص فیزیوتراپی انجام شود. اگرچه یک نوع ورزش خاص برای همه افراد مناسب نمیباشد. هر نوع ورزش بایستی با توجه به نشانههای عارضه و شرایط خاص هر شخص طراحی شود. انجام حرکات ورزشی در منزل نیز بخش مهمی از روند درمان محسوب میشود.
برنامه ورزشی برای درمان کمردرد مزمن شامل :
- حفظ وضعیت صحیح بدنی
- آزمودن محدودیت تحمل درد
- تمارین تقویتی و انعطافپذیری
- ورزشهای هوازی
- تقویت عضلات میانتنه
درمان به کمک تزریق
بلوک کردن اعصاب، تزریق استروئیدی اپیدورال، قطع اعصاب و دیگر انواع روشهای مرتبط با تزریق از جمله روشهای درمان کمردرد مزمن هستند. از این روشها زمانی استفاده میشود که منشأ درد نامشخص است. تزریق میتواند درد را برای مدت زمان خاص متوقف کرده و یا کاهش دهد ولی راه حلی بلندمدت محسوب نمیشود و نبایستی بدون استفاده از روشهای درمانی دیگر استفاده شود.
درمان با مصرف دارو
از داروهای مُسکن و ضد التهاب و همچنین داروهای شلکننده عضلات برای کنترل درد حالت مزمن استفاده میشود. البته بیشتر این داروها دارای عوارض جانبی هستند و نباید برای مدت طولانی استفاده شوند.
به طور کلی داروهای اوپیوئید یا مخدر نبایستی در ابتدا به عنوان تنها راه درمان یا درمان طولانیمدت برای کمردرد استفاده شوند. بسیاری از این داروها اعتیادآور هستند و علت اصلی درد را از بین نمیبرند. چنانچه داروهای دیگر تاثیری بر بهبود نداشته باشند، از داروهای مخدر تنها بایستی پس از انجام آزمایش کامل و تأیید توسط پزشک متخصص استفاده میشود.
چه زمان از جراحی استفاده میشود؟
چنانچه موارد زیر با عارضه ستون فقرات مرتبط باشند، جراحی گزینه مناسبی برای درمان کمردرد میباشد :
- مشکلات مرتبط با روده یا مثانه که اخیراً ایجاد شدهاند یا در حال بدتر شدن هستند
- ضعف در اندامهای بدن
- مشکلات مرتبط با راه رفتن یا تعادل
- علائم تشدید واکنش
چنانچه روشهای درمانی دیگر مؤثر نباشند و بوسیله تصویربرداری علت کمردرد مشخص شود میتوان از جراحی استفاده کرد. با توجه به این که امکان دارد پس از جراحی، کمردرد همچنان وجود داشته باشد پیش از جراحی حداقل با دو جراح مشورت کنید.
آیا امکان پیشگیری از کمر درد وجود دارد؟
با رعایت موارد زیر میتوان از وقوع کمردرد پیشگیری کرد :
- تمرین تکنیکهای صحیح بلند کردن اشیاء
- رعایت وضعیت صحیح بدنی در حالتهای نشسته، ایستاده و در حالت خواب
- ورزش منظم ( همراه با انجام حرکات کششی پیش از شروع تمرین)
- اجتناب از مصرف سیگار
- تناسب اندام و داشتن وزن ایدهآل
- کاهش استرس و فشار روحی – استرس میتواند باعث ایجاد تنش عضلانی شود.