گیاه بیلهر (زو) و خاصیت سرطان زدایی

گیاه بیلهر یا کندل کوهی با نام محلی (زو) یکی از گیاهان خوراکی خودرو و متعلق به خانواده چتریان می‌باشد که در خواص متعددی برای آن ذکر شده است، بنابراین جهت آشنایی بیشتر با این گیاه، در ادامه با ما همراه باشید:

مشخصات ظاهری (گیاه شناسی) گیاه بیلهر 

• این گیاه از نظر ظاهری شبیه کنگر بوده، اما تیغه‌های آن تیز نیست.
• نام علمی آن DOREMA AUCHER و نام های دیگر آن کندل کوهی و زو است.
• بیلهر یا کندل کوهی، گیاهی پایا و کم و بیش رزین‌دار است
• دمبرگ‌های آن دارای غلاف پوشاننده ساقه است
• برگ‌های پایینی شامل تقسیمات سه شانه‌ای عمیق و یا سه برگچه‌ای می‌باشند.
• گل آذین این گیاه کپه‌ای بصورت چتر ساده کروی و اکثرا بدون گریبان بوده و یا برگهای گریبان‌دار آن بی‌دوام و خیلی زود می‌ریزند.
• میوه‌های بیلهر در پهلوها به شدت فشرده، تخم مرغی یا بیضی با صندوقچه‌های کمی سرخ‌فام و دارای پنج پر مورب می‌باشند.

محل رویش

این گیاه بومی کشور ایران بوده و در اوایل فصل بهار در برخی از استان‌ها و در بلندی‌های بالای ۲۵۰۰ متر استان کهگیلویه و بویراحمد، فارس، چهار محال و بختیاری، لرستان، کرمانشاه و کردستان می‌روید.

اما  متاسفانه تخریب و بوته‌کنی این گیاه در اواخر زمستان و فصل بهار با ابزارآلات مختلف، باعث از بین رفتن پایه‌های این گونه گیاهی و افزایش تخریب خاک در اثر بارش و رواناب در این استان‌ها می‌شود.

شرایط محیط رشد 

کاربردهای گیاه بیلهر

گیاه بیلهر یک گیاه کوهی گرانقیمت است که به عنوان چاشنی در رژیم غذایی ساکنان مناطق مذکور محسوب شده، از ساقه و برگ‌های تازه آن در تهیه برخی غذاها مانند سوپ و آش، ماست، دوغ و ترشی استفاده می‌شود.

• طریقه نگهداری و مصرف: گیاه را به خوبی شسته و پس از شستن درون آبکش ریخته و با آب سرد شستشو داده تا تلخی آن از بین برود سپس می‌توان آن را فریزر کرده و یا به مدت یک هفته در یخچال نگه داری نمود.

کتدل کوهی یا زو چه خواص و مزاجی دارد؟

«بیلهر» یا «کندل کوهی» که در زبان کردی به «زو» معروف است؛ سرشار از فلاونوئید و کورمارین و اولین گیاه از خانواده چتریان است که این مواد را تراوش می‌کند و مزاج و خواص دارویی آن عبارتند از:

1. بیلهر گیاهی با طبع گرم و خشک است.
2.  تری گلیسرید و کلسترول خون را پایین می‌آورد.
3. یکی از خواص آن، داشتن خاصیت آنتی‌اکسیدان و آنتی باکتریال و محافظت از آسیب‌های کبدی به دلیل وجود انواع فلاونوئید است.
4. صمغ این گیاه در طب سنتی کاربرد داشته و برای تهیه غذا نیز استفاده زیادی داشته ولی امروزه با توجه به کشف برخی مواد سرطانزا در آن و لزوم مصرف به میزان کم، بیشتر از آن برای چاشنی استفاده می‌شود.
5. عصاره گیاه در پایین آوردن فشارخون موثر است.
6.  ادرار آور نیز می‌باشد.
7. در میان عشایر مرسوم است که از دانه‌های بیلهر استفاده می‌کنند. طریقه استفاده آن هم به این ترتیب است که دانه‌های این گیاه را می‌کوبند و بعد از مرطوب کردن در محل درد و مفاصل می‌گذارند و به عنوان مسکن از آن استفاده می‌کنند.
8. گیاه کندل کوهی از گونه دائمی گیاهان مرتعی است که ارزش علوفه‌ای بالایی دارد و همچنین از خاک محافظت می‌کند.

موارد احتیاط و منع مصرف

علیرغم خواص بیلهر در بهبود و تسکین برخی بیماری‌ها، این گیاه دارای مضرات اثبات شده‌ای از جمله احتمال سرطان زایی بوده است.

تاکنون بر روی این گیاه تحقیقات بسیاری انجام شده است. نتایج این تحقیقات نشان داده شده، زیاده‌روی در خوردن و مصرف متوالی بیلهر در طی چند روز می‌تواند سبب ایجاد سرطان در دستگاه گوارشی و از کار افتادن کبد شود.

• بنابراین میزان مصرف آن باید مقدار بسیار کمی در سال باشد.

حتی متخصصان دانشگاه علوم‌پزشکی به دنبال انجام آزمایشات بسیار، معتقدند گیاه بیلهر نه تنها ارزش خوراکی ندارد بلکه مصرف نادرست این گیاه باعث سرطان‌زایی در دستگاه گوارش و آسیب کبدی افراد می‌شود.

نکته قابل توجه پایانی

گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته‌اند اما مصرف بیش‌ازحد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.

ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت طبایع صرفاً جنبه‌ی اطلاع رسانی و بالابردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتماً با پزشک مربوطه مشورت گردد.