پیشگیری و درمان سرطان استخوان در پزشکی جدید

سرطان استخوان می‌تواند در تمامی استخوانهای بدن به وجود بیایید که بسیار نادر است و  شایع‌ترین آن استخوان لگن و بازو است. این بیماری دارای سه نوع مختلف است که نوعی از آن بر کودکان و نوعی دیگر بر افراد مسن تاثیرگذار است. عامل اصلی به وجود آورنده این بیماری مشخص نیست ولی عواملی مثل سندرم‌های ژنتیکی، بیماری پاژه استخوان و پرتو درمانی سایر سرطان‌ها می‌توانند به ایجاد آن کمک کنند. روش‌های درمان آن از جمله پرتودرمانی، جراحی و شیمی‌درمانی است که تا حد زیادی می‌توانند آن را بهبود ببخشند. از نشانه‌های آن می‌توان به استخوان درد، تورم در ناحیه درگیر بار بیماری، خشکی مفرط، کم شدن وزن و ضعیف شدن استخوان‌ها اشاره کرد.

انواع این سرطان

سرطان‌های اولیه استخوان جدی‌ترین نوع سرطان استخوان هستند. آن‌ها مستقیما در استخوان‌ها یا بافت‌های مجاور مانند غضروف تشکیل می‌شوند. همچنین سرطان می‌تواند از قسمت دیگری از بدن به استخوان‌ها گسترش یابد یا ایجاد متاستاز کند. این وضعیت به عنوان سرطان ثانویه استخوان شناخته می‌شود و شایع‌تر از سرطان اولیه استخوان است. 

انواع متداول سرطان اولیه استخوان عبارت‌اند از:

• میلوم متعدد (مولتیپل میلوما، MM): میلوم متعدد شایع‌ترین نوع سرطان استخوان محسوب می‌شود. این سرطان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی در مغز استخوان رشد کرده و باعث ایجاد تومور در استخوان‌های مختلف می‌شوند. MM معمولا افراد مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در میان سرطان‌های استخوان، MM یکی از بهترین پیش‌آگهی‌ها را دارد و بسیاری از افرادی که به آن مبتلا هستند نیازی به درمان ندارند. 
• استئوسارکوم (استئوژنیک سارکوم): استئوسارکوم یا استئوژنیک سارکوم عموما کودکان و نوجوانان را درگیر می‌کند. ولی می‌تواند در افراد بزرگسال نیز رخ دهد. معمولا در نوک استخوان‌های بلند در بازوها و پاها آغاز می‌شود. همچنین ممکن است از انتهای ران‌ها، شانه یا قسمت‌های دیگر شروع شود. استئوسارکوم بر بافت سختی که لایه‌های خارجی استخوان‌ها را تشکیل می‌دهند، تاثیر می‌گذارد.
• کندروسارکوم: کندروسارکوم ممکن است در لگن، نواحی ران، و شانه‌های افراد مسن رخ دهد. کندروسارکوم در بافت زیرغضروفی ایجاد می‌شود که یک بافت پیوندی بین استخوان‌ها است. این دومین سرطان شایعی است که استخوان‌ها را درگیر می‌کند.
• سارکوم یوئینگ: سارکوم یوئینگ یک سرطان نادر است که در بافت‌های نرم اطراف استخوان‌ها یا مستقیما در استخوان‌های کودکان و جوانان شروع می‌شود. معمولا استخوان‌های بلند بدن مانند بازوها و پاها و لگن تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

کسانی در معرض خطر بیشتر ابتلاء به سرطان استخوان قرار دارند

برخی از عوامل خطرساز برای این سرطان عبارت‌اند از:

• سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان، به ویژه این سرطان
• سابقه دریافت پرتودرمانی
• ابتلا به بیماری پاژه؛ یک بیماری که باعث تخریب استخوانی و سپس بازسازی غیرطبیعی آن‌ها می‌شود.
• وجود چندین تومور در غضروف (بافت همبند در استخوان) در زمان حال یا گذشته

عمل جراحی

هدف از عمل جراحی برای درمان این سرطان، برداشتن کل تومور سرطانی است. در بیشتر موارد، این عمل شامل تکنیک‌های ویژه‌ای برای از بین بردن تومور در یک قسمت از استخوان همراه با بخش کمی از بافت سالمی است که آن را احاطه کرده است. جراح استخوان از دست رفته را با مقداری استخوان برداشته شده از ناحیه دیگر بدن فرد، مواد موجود در استخوان استخوان یا با استفاده از فلز و پلاستیک سخت جایگزین خواهد کرد. در صورتی که سرطان استخوان یک بخش بزرگ از استخوان فرد را درگیر کرده باشد، ممکن است در حین عمل جراحی بخش بزرگی از استخوان یا تمام استخوان فرد مبتلا برداشته شده یا عمل قطع عضو برای او صورت پذیرد. در صورتی که فرد برای درمان سرطان استخوان نیاز به عمل جراحی قطع عضو داشته باشد باید اندام برداشته شده با استفاده از اندام مصنوعی ساخته شده جایگزین شود. همچنین فرد مبتلا برای یادگیری استفاده از اندام مصنوعی و بازگشت به زندگی روزمره خود نیاز به دوره آموزشی و کار درمانی خواهد داشت.

شیمی درمانی

شیمی‌درمانی نیز یکی از شیوه‌های شایع برای درمان سرطان استخوان است. که طی آن از داروهای ضد سرطان قوی استفاده می‌کنند. معمولاً داروهای شیمی درمانی از طریق ورید (داخل وریدی) به داخل بدن فرد تزریق می‌شود تا با سلول سرطانی مبارزه کرده و آن را نابود کند. این نوع درمان برای برخی از انواع سرطان استخوان بهتر از انواع دیگر خواهد بود. به عنوان مثال، شیمی درمانی برای سرطان کندروسارکوم تأثیر بسیار زیادی نخواهد داشت، اما به عنوان یکی از بهترین درمان‌ها برای بهبود استئوسارکوما و اوینگ سارکوما محسوب می‌شود.

پرتو درمانی

در پرتو‌درمانی از پرتوهای پرانرژی مثل اشعه ایکس برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده خواهد شد. در طول انجام پرتودرمانی فرد مبتلا به سرطان استخوان روی میزی قرار گرفته و دستگاه تابش پرتوها در اطراف فرد حرکت کرده و پرتو را به سمت نقاط درگیر شده بدن فرد مبتلا هدایت خواهد کرد. پرتودرمانی یکی از شیوه‌های درمانی است که غالباً قبل از عمل جراحی صورت می‌گیرد تا با کوچک‌تر شدن تومور، برداشتن آن نیز ساده‌تر شود. این شیوه احتمال نیاز به قطع عضو فرد مبتلا را به حداقل ممکن خواهد رساند. شیوه درمانی پرتودرمانی علاوه بر این برای افراد مبتلا به سرطان استخوانی استفاده می‌شود که تومور با استفاده از عمل جراحی قابل برداشتن نباشد. همچنین بعد از عمل جراحی می‌توان از پرتودرمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده در بدن فرد استفاده کرد. برای مبتلایان به این سرطان پیشرفته، پرتو درمانی می‌تواند به کنترل علائمی مثل درد تا حد زیادی کمک کند.