مقایسه دو دیدگاه در مورد بیماری هاری دیدگاه کتاب طب اکبری (از کتب طب سنتی) و آخرین دستورالعمل کشوری مبارزه با هاری

سابقه و هدف: هاری بیماری ویروسی است که از طریق گزش حیوانات آلوده (عمدتا سگ) به انسان منتقل می شود. عدم امکان بهبودی و مرگ دردناک کلیه مبتلایان به این بیماری زئونوز، آن را در طول تاریخ زندگی بشریت همواره جزو اولویت های سلامتی قرار داده است، در کتب اطبای قدیم ایران زمین نیز نکات جالبی در خصوص هاری نگاشته شده که بازخوانی و مقایسه آن با آخرین یافته های علمی، علاوه بر آشنایی با دیدگاه های این حکما، می تواند ما را با مطالب هم چنان ارزنده ای روبرو سازد.

مواد و روش ها: در این پژوهش کتاب طب اکبری، به عنوان نمونه ای از دیدگاه حکما انتخاب و مطالب مربوط به هاری آن استخراج گردید. سپس مطالب آخرین دستورالعمل کشوری هاری (حاوی آخرین یافته های علمی و رویکرد برخورد با بیماری) نیز استخراج و نتایج در قالب جداولی شامل اتیولوژی، علایم، تشخیص و درمان بیماری دسته بندی و مورد مقایسه قرار گرفتند.

یافته ها: تقریباً تمام دیدگاه های کتاب طب اکبری در خصوص اتیولوژی، علایم و درمان بیماری هاری و نحوه رویکرد به این بیماری مشابه و قابل مقایسه با آخرین دستورالعمل کشوری می باشد. اما در برخی قسمت های درمان (از جمله واکسیناسیون) و نیز نحوه تشخیص میکروسکوپیک بیماری پیشرفت های قابل ملاحظه ای در طب امروز روی داده است که سبب کنار گذاشته شدن روش های قبلی تشخیصی گردیده است.

استنتاج: شاید با تاملی بیش تر در متون طبی گذشته و به راحتی رد نشدن از کنار دانش موجود در این متون و انجام پژوهش های مبتنی بر شواهد بتوان به روش های تشخیصی ساده تر و کم هزینه تری در قیاس با روش های پرهزینه امروزی دست یافت.