جوش یا آکنه بهاری یکی از بیماری ها و عارضه های شایع فصل بهار است که به واسطه افزایش گرمی و تری در بدن تشدید میبابد. به عبارتی با افزایش گرمی بدن، این عارضه در برخی از افراد بروز میکند. حال ما اینجاییم تا شما را با جوش های بهاری، علل ایجاد و راهکاری پیشگیری و درمان آن از منظر طب سنتی آشنا نماییم.
علل کلی افزایش حرارت بدن و بروز جوش و آکنه
- تغییر فصل (یعنی با شروع فصل بهار این عارضه رخ دهد)
- مصرف زیاد موادغذایی گرم و تر به خصوص شیرینی جات، غذاهای شیرین و چرب
- رسیدن به یک سن خاص، مثلاً سن جوانی؛ که در این سن، حرارت مزاجی بدن بالا رفته و طبیعت مدبره بدن جهت به تعادل رساندن بدن، حرارت زائد را به صورت جوش بیرون ریخته و دفع میکند.
- یکی دیگر از عوامل حرکت مواد زائد به سمت پوست، سوء هضم است. کسانی که غذای گرم و پرادویه و چرب مصرف میکنند، بلافاصله بعد از غذا میوه میخورند و یا قبل از گذر کامل غذا از معده میخوابند. باید بدانند که در این شرایط به دلیل اختلال در هضم، مواد زائد همراه خون شده و به طرقی جذب بدن شده و کبد قبل از این که این مواد در بدن منتشر شوند، سریعاً آن ها را به سمت خارجی بدن هدایت و از طریق پوست و به شکل های جوش های قرمز دفع میکند.
- تحریک سطح پوست با استفاده از مواد شوینده شیمیایی نیز میتواند خود از عوامل بروز جوش و آکنه باشد.
جوش های بهاری
- جوش های بهاری همانطور که از نام آن برمیآید ناشی از تغییر فصل و افزایش گرما و تری بدن است.
- مزاج فصل بهار گرم و تر و رو به اعتدال میرود، در این فصل، اخلاط فاسدی که از زمستان در بدن باقی مانده با گرم شدن هوا در خون رقیق میشود.
- اگر بدن نتواند این اخلاط را به طور کامل دفع کند، بروز امراض شایع مثل ورمهای چرکی، جوشها، خارش در حلق دیده میشود یا خون ریزی بینی، زکام یا سرماخوردگی مختلف و گرفتگی صدا بروز پیدا میکند.
راهکارهای طب سنتی جهت پیشگیری و درمان جوش های بهاری
- راهکارهای طب سنتی برای پیشگیری و سپس درمان جوش ها، جمیع تدابیر فصل بهار است، یعنی آنچه که ما برای تدابیر فصل بهار ذکر میکنیم، برای افرادی که مستعد جوش و آکنه در این فصل هستند نیز قابل استناد است.
- پس اگر کل تدابیر فصل بهار رعایت گردد، در پیشگیری و درمان جوش و آکنه مفید و مثمرثمر خواهد بود.
تدابیر غذایی و لینت مزاج
مصرف غذاهای ملین مانند آش های ترش مزه
- آش های ساده ترش مزه (نه آشی که لوبیا و حبوبات سنگین در آن باشد) برای افراد مستعد جوش در فصل بهار، گزینه خوبی است،
- خصوصاٌ اگر خاصیت ملینی در خود ماده ترش مزه وجود داشته باشد، مثلاً آش تمرهندی گزینه بسیار خوبی برای جوش های پوستی بهاری است؛
- چون از یک طرف رطوبت بخش است و با حرارت بدن مقابله میکند و از طرف دیگر ملین است و به دفع مواد زائد از بدن کمک می کند.
- در واقع لینت مزاج باعث میشود مواد در صورت هیجان به شکل حساسیت خودشان را نشان ندهند و از مجراهای طبیعی از بدن خارج شوند، این روش برای افرادی که در بهار غلبه سودا دارند، مناسب است.
مواد غذایی ترش مزه
- مواد غذایی ترش مزه مانند زرشک، سرکه، عناب که کاربرد آن ها در غذا و هم در قالب شربت و دمنوش برای درمان جوش های بهاری مفید است.
پاکسازی بدن
علاوه بر بحث لینت مزاج؛ بحث پاکسازی خون نیز به درمان جوش ها خصوصاً جوش های بهاری بسیار کمک میکند و یکی از درمان های اصلی به شمار میآید.
حجامت
زمانی که در فرد علائم غلبه دم مشاهده شده و شرایط حجامت نیز رعایت گردد، یکی از درمان های موثر و کم عارضه، حجامت است؛ البته حجامت در صورت توجه به دو نکته زیر قابل انجام است:
- فرد مذکور باید شرایط حجامت را داشته باشد.
- تدابیر مربوط به انجام یک حجامت درست از جمله زمان، خوراکی های قبل و بعد، انجام زیر نظر یک طبیب باتجربه، به درستی رعایت گردد.
توجه: البته در اینجا فصد نیز کاربردی است اما به دلیل حساسیت های بالایی که دارد فعلا فقط حجامت توصیه میشود.
استفاده از روغن بنفشه
- روغن بنفشه برای مشکلات ناشی از گرمی، اگزما خشک و تر، کهیر و جوش، به صورت مالشی قابل استفاده است.
- یک ویژگی متمایزی که روغن بنفشه نسبت به سایر کرم ها و لوسیون های شیمیایی دارد کاربرد آن برای تخفیف علائم است،
- مثلاً از روغن بنفشه بیشتر برای کاهش شدت جوش استفاده می گردد تا نیازی به خارش و دستکاری جوش که باعث سرباز شدن جوش و ایجاد لک میگردد، نباشد
- و روغن بنفشه بیشتر یک درمان کمکی و مکمل است و ما در کنار سایر تدابیر از این روغن به عنوان یک روش تکمیلی استفاده میکنیم نه به عنوان درمان اصلی.
تفاوت طب نوین و طب سنتی در درمان جوش
- در طب جدید از کرم ها، لوسیون ها و پمادهایی استفاده میگردد که اصلی ترین وظیفه آنها ممانعت و جلوگیری از جوش زدن است.
- در واقع این پمادها باعث برگشت ماده زائد جوش به بدن میگردند که این با اصول درمان طب سنتی در تناقض است.
- طب سنتی معتقد است که باید با علت بیماری مقابله گردد و با علائم و عوارض فقط در حد تخفیف و در حدی که خود تشدید کننده و به وجود آورنده بیماری دیگری نباشد باید برخورد کرد.
- چرا که این طبیعت بدن است که تعیین میکند به چه طریق مواد زائد از بدن دفع گردد و شاید میل بدن بر این بوده است که این مواد را از طریق سطح پوست خارج کند.
- در حالی که داروهای شیمیایی، چه داروهای خوراکی و چه داروهای موضعی به دنبال این هستند که مانع از جوش زدن شوند و این سبب میگردد که علت بیماری از بین نرود و آسیب بیشتری به بدن تحمیل گردد.
- چون اگر مواد زائد طبیعتاً متوجه اندام های داخلی بدن شوند بدون شک عوارض بیشتری به دنبال خواهند داشت تا فقط پوست را درگیر نمایند و یک عارضه سطحی ایجاد نمایند
- و بدون شک طبیعت بدن، از بین دو مورد فوق، پوست را انتخاب میکند یعنی به جای این که این مواد در خون مانده و متوجه اندام های دیگر بدن از جمله مغز و قلب و کبد و …. شوند ترجیح داده میشود تا این مواد به سطح پوست هدایت و از آن جا دفع گردند؛
- چرا که اندام های داخلی از اهمیت بیشتری برای بدن برخوردارند و از طرفی به فرد نیز تذکر داده میشود که مواد زائد و سمی در بدن وی تجمع یافته و باید به فکر چاره بود.