علت بروز حساسیت های بهاری از نگاه طب سنتی
1. وجود مواد زائد در بدن
- همزمان با شروع فصل بهار و جوشش خون، مواد تجمع یافته و ساکن در بدن نیز به حرکت در می آیند. این مسئله از یک نگاه خوب است و از یک نگاه نامطلوب.
- حرکت مواد زائد باعث توجه بدن به این مواد شده و با تدابیر صحیح می توان آنها را از بدن خارج کرده و از بروز بیماری های مزمن پیشگیری کرد. از طرفی این مسئله زمینه بروز مشکلاتی نظیر حساسیت ها را فراهم می کند و باید برای پیشگیری و درمان حساسیت ها چاره مناسب اندیشید.
- حساسیت ها با توجه به نوع ماده نهفته بدن انواع مختلفی می تواند داشته باشد. مثلا در بدن هایی که خلط صفرا در بدن زیاد بوده باشد، بروز کهیر و خارش در بدن و در خلط بلغم باعث آبریزش بینی و عطسه زیاد می شود.
2. مسدود بودن مسیرهای تخلیه و دفع مواد یا انتخاب مسیرهای غیر طبیعی دفع
- با تجمع مواد زائد در مسیرهای اصلی دفع، بدن مسیرهای جایگزین و غیرطبیعی را برای تخلیه مواد زائد انتخاب می کند. مشکلات پوستی، جوش زدن، خارش، آبریزش بینی و سایر التهابات و حساسیت های بهاری به همین دلیل ایجاد می شود.
- در برخی موارد لزوما مسیر طبیعی بسته نیست و غلبه برخی اخلاط مثل دم، می تواند مقدمه ای باشد برای پارگی مویرگ های نزدیک سطوح داخلی بافت گلو یا بینی. این پارگی سبب خروج مواد زائد از مجرای رگ و مویرگ و انتقال آن به بافت حلق و بینی و تجمع در آن خواهد شد. همین مساله منشا ورود اخلاط ناصالح به آنجا خواهد شد و در نتیجه بدن تلاش می کند این مواد زائد را دفع کند و این دفع خود را به شکل خارش، خون دماغ، التهاب و ورم ظاهر می کند.
- آب و هوای خاص بهاری، گرده افشانی گل‌ها و شکوفه‌ها، بوی گل‌های بهاری و مصرف زیاد میوه های بهاری بدن را از حالت اعتدال سردی و گرمی خارج می کند. مثلا سرما باعث انسداد مجاری تنفسی می شود. این انسداد موجب تجمع مواد زائد در سینوس ها می شود. بعد از گرم شدن هوا، مواد مسموم به حرکت درمی آیند. این حرکت زمینه بروز حساسیت‌های بهاری خواهد شد.
پیشگیری و درمان آلرژی بهاری در طب سنتی
1. افراد با غلبه خلط سودا
افرادی که غلبه سودا دارند در این فصل باید سعی کنند غذاهای ملین مصرف کنند. لینت مزاج باعث می شود مواد در صورت هیجان به شکل حساسیت خودشان را نشان ندهند و از مجراهای طبیعی از بدن خارج شوند. لذا خوردن آش های لطیف و سبک بهاری به این افراد به شدت توصیه می شود.
2. افراد با غلبه خلط بلغم
حرکت و ورزش برای کسانی که رطوبت زیادی در بدن دارند بهترین راهکار است. ورزش ملایم و مستمر و پرهیز از خواب زیاد می تواند بسیاری از مشکلات افرادی که غلبه بلغم دارند را مرتفع کند. رطوبت خامی که در بدن این افراد است، برای به حرکت در آمدن منتظر گرمای بهار است، لذا باید تلاش کنند این مواد را با تعریق (از طریق حمام متعادل و ورزش) از بدن دفع کنند. این افراد نباید در مصرف مواد غذایی سرد و تر و گرم و تر بخصوص میوه ها زیاده روی کنند.
3. افراد با غلبه خلط دم
بهترین راهکار برای رفع حساسیت بهاری در افرادی که غلبه دم دارند، حجامت و تخلیه خون است. همچنین با نظر طبیب حاذق برای یک عضو خاص می توانند از تکنیک فصد بهره بگیرند.
4. افراد با غلبه خلط صفرا
افراد با غلبه صفرا معمولا در اواخر بهار یا اوایل تابستان مشکلاتشان بیشتر می شود. اما می توانند از ابتدای بهار پیشگیری را در برنامه خود داشته باشند. مصرف آش های ترش مزه و لینت مزاج بخش عمده ای از مشکلات ایشان را حل می کند. مصرف مواد غذایی شیرین و چرب برای ایشان بسیار مضر است. مصرف ادویه جات را کاهش دهند. تا جای ممکن از مصرف گوشت پرهیز کنند ولی در صورت تمایل فقط از گوشت جوجه یا خروس جوان استفاده کنند. مصرف آش ساده (نه آشی که لوبیا و حبوبات سنگین در آن باشد) نیز بسیار مفید است.
تدابیر کلی برای درمان حساسیت و آلرژی بهاری
حساسیت فصل بهار زمانی اتفاق می افتد که گرده افشانی گیاهان شروع می شود.البته برخی از انواع حساسیت‌ها به دلیل بروز مشکلات تنفسی، بسیار جدی بوده و نیازمند مراجعه به پزشک است
اما با انجام موارد زیر، تا حد زیادی می‌توان حساسیت‌های فصل بهار را کاهش داد:
- شست و شوی مجاری بینی با محلول آب نمک یک یا دوبار در روز
- مصرف چای سبز و دمنوش بادرنجبویه
- مصرف روزانه یک عدد پرتقال
- خوردن عسل در صورتی‌که به خود آن حساسیتی نداشته باشید
- استفاده از سیاهدانه، دارچین و زردچوبه در آب‌جوش یا غذاها
- مبتلایان به آلرژی بهاره، برای پیشگیری می‌توانند به مدت سه روز، تنها از ماءالشعیری که به صورت سنتی و بدون استفاده از مواد شیمیایی و نگهدارنده تهیه شده، استفاده کنند (ماء الشعیر طبی).
- بعد از سه روز نیز، بیمار باید تا چند روز از سبزی‌های پخته شده، بدون ادویه و کم حجم به عنوان غذا استفاده کند.
رفع خارش پوست در فصل بهار
- خوردن گیاه خرفه به‌عنوان سبزی خوردن در وعده‌های غذایی، تأثیر بسیارزیادی در درمان خارش‌های فصل بهار و ازبین‌رفتن تلخی دهان در این فصل دارد.
- نوشیدن آب این سبزی نیز در کاهش عوارض و خارش‌های ناشی از حساسیت‌های فصلی بسیار مؤثر است.
فعالسازی مکانیزم ها و مسیرهای طبیعی دفع مواد زائد
- به افرادی که در فصل بهار دچار یبوست شده اند، غذاهای ملین توصیه می شود.
- به افرادی که دچار گرفتگی بینی، آبریزش بینی، خارش زیر گلو و عطسه های زیاد شده اند، روغن مالی با روغن نرم کننده مثل روغن زیتون آب شسته، روغن بادام و روغن بنفشه در نواحی زیر گلو، پشت گوش و بینی توصیه می شود.
- به افرادی که سردرد دارند، بستن سر هنگام خواب (پیشانی تا پشت سر) توصیه می شود.
- به افرادی که جوش های پوستی فصلی می زنند، کیسه کشیدن نواحی ملتهب توصیه می شود.
