نظر دکتر محسن مردانی در مورد طب اسلامی

غرب زدگی در حوزه طب سنتی _ اسلامی

دکتر محسن مردانی، جراح و متخصص ارتوپدی و فلوشیپ شانه و زانو و از اساتید و مؤلفان طب سنتی و طب اسلامی بر این باورند که:

• موضوع پرداختن به سلامت از دید قرآن و اهل‌بیت(ع)، در سیستم درمانی ما مغفول مانده است.
• شاید دلیل آن این باشد که تا‌کنون مسئولان این حوزه دیدگاه‌های عمیق مذهبی نداشته‌اند و آن طور که باید از جایگاه امامت مطلع نبوده‌اند؛
• ما در یک کشوری اسلامی زندگی می‌کنیم با این حال در حوزه سلامت ما، باورهای اسلامی به‌چشم نمی‌خورند.
• و برخی از منتقدان و مخالفان «طب اسلامی» مدعی هستند که بسیاری از روایات طبی و آموزه‌هایی که از طریق ائمه اطهار در حوزه سلامت و طب به دست ما رسیده، برای جامعه امروز و بیماری‌های مختلفی که مردم با آن درگیر هستند، ناکافی و غیرقابل اتکا است.
• به‌عبارتی «غرب‌زدگی» در حوزه طب وارد خون مردم گشته و اکثراً در برابر علم خربی مرعوب گشته‌اند.
• در این بین بسیاری از اساتید حوزه نیز به‌محض اینکه با مباحث دانشگاهی برخورد می‌کنند، مرعوب و منفعل می‌شوند.
• ما در کشورمان هم طب سنتی و هم طب اسلامی را داریم.
• طب اسلامی یعنی طبی که مبتنی بر وحی است و هیچ شکی در آن نیست و طب سنتی محصول تلاش هزاران ساله علمای این مرز و بوم است و براساس تجربه شکل گرفته است اما ما این طب‌ها را کنار گذاشته‌ایم و مقلد محض غرب شده‌ایم.

باورمندی واقعی به اسلام و طب اسلامی

• دکتر مردانی معتقدند، باورمندی واقعی به داشته‌های ملی و اسلامی تنها در وجود مقام معظم رهبری و عده‌ای معدود قابل مشاهده است؛
• ایشان از بن وجود معتقدند که در همه زمینه‌ها اسلام، داروی شفابخش است؛ عمق اعتقاد افراد در چنین مواردی خودش را نشان می‌دهد
• سعادت دنیا و آخرت در اسلام است اما باید روش‌های ما، علمی هم باشد.

رابطه بین اسلام و سلامت

• اعتقاد دکتر مردانی بر این است که: دین اسلام به ابعاد مختلف تکامل بشریت ورود کرده و در حوزه سلامت صاحب‌نظر است؛
• خدای متعال چهار بار در قرآن از جمله “‌افلایتدبّرون‌” استفاده کرده که به‌معنای توجه به لایه‌های مختلف آیات است البته باید بدانیم که قرآن مسیرهای کلی را تبیین کرده‌ و خیلی به جزئیات ‌نپرداخته است.
• برای مثال درباره عسل می‌‌فرماید “‌فیه شفاء للناس‌” که با توجه به این اشاره قرآن، وظیفه محققان این است که روش شفا دادن با عسل را بررسی کنند؛
• بر این اساس، دکتر مردانی در مطب خود، همه زخم‌های دیابتی را با عسل درمان نموده و برای درمان زخم‌های تصادف نیز از آن جواب گرفته‌اند.

دیدگاه مردم به طب اسلامی

• دکتر محسن مردانی اظهار داشته‌اند که افرادی طب اسلامی را بد به مردم معرفی کرده‌اند و گاهی برخی خرافات را به اسم طب اسلامی ترویج کرده‌اند.
• بنابراین ما از دو طرف قیچی می‌شویم از یک طرف، جامعه روشنفکر اطلاعی از آیات و روایات ندارد و از طرف دیگر افرادی هستند که باورهای خرافی را به طب سنتی _ اسلامی وارد کرده‌اند.
• در کتاب «طب اسلامی در آینه تاریخ‌» بحث جالبی انجام شده‌ است که نشان می‌دهد مردم دید غلطی نسبت به طب سنتی _ اسلامی دارند و تصور می‌کنند که این نوع طب مربوط به زمان‌های گذشته است و در حال‌حاضر پزشکی نوین جای آن را گرفته‌است و دیگر نیازی به آن نیست!

سندیت روایات طبی

• دکتر مردانی تصریح کرده‌اند که در قرآن از جزئیات طب حرفی به‌میان نیامده‌ است و تنها از اصول کلی صحبت شده‌ است اما روایات وارد جزئیات شده‌اند.
• علمای درجه یک حوزه می‌گویند که بسیاری از روایات سندیت ندارند و نمی‌توان به آنها استناد کرد.
• در حالی که برای یک پژوهشگر حتی «روایات دارای سند ضعیف» نیز یک کلید محسوب می‌شوند و در دانشگاه باید بر روی آنها کار علمی انجام شود.
• چه بسا یک روایت سند ضعیفی داشته باشد اما با انجام تحقیقات توصیه‌ای که در آن آمده، موثر شناخته شود.
• در ضمن اگر صرفاً سندیت روایت، ملاک ارزشمندی  آن  باشد پس باید حتی در اعتبار “نهج‌البلاغه” هم اشکال کرد، چرا که به لحاظ سندی، مرسل محسوب می‌شود
• اما می‌بینیم که هیچ یک از علما، نهج‌البلاغه را رد نمی‌کند یا دعای کمیل هم چنین است و همه بر این باورند که این دعا تنها می‌تواند از زبان حضرت علی(ع)  جاری شده باشد.

اتکا به تمام روایات در حوزه سلامت و طب، آری یا نه؟

• دکتر مردانی در پاسخ به این سوال این گونه بیان داشته‌اند که: خیر برای این کار شرایطی وجود دارد؛
• مشکل برخی از افرادی که امروزه به‌‌عنوان چهره‌های فعال در حوزه طب اسلامی شناخته می‌شوند این است که به همه احادیث استناد می‌کنند و بر اساس آن نسخه می‌دهند و حتی گاهی از خودشان هم چیزهایی به آن اضافه می‌کنند و آن را به‌عنوان طب اسلامی ارائه می‌دهند که این کار، غلط است.
• به‌نظر ما آیات و احادیث در حوزه طب به‌منزله نشانه است و وظیفه یک پژوهشگر کار به‌ روی این موارد است،
• برای مثال خداوند در قرآن کریم در رابطه با زایمان به حضرت مریم(س) می‌فرماید «خرما بخور» اما سریع از آن می‌گذرد؛ حالا پیگیری دلیل و نحوه این تجویز به‌عهده پژوهشگران است.
• بنده در بیمارستانی رئیس هیئت مدیره هستم، در آنجا برای زایمان طبیعی به خانم‌ها خرما می‌دهیم البته این کار را تازه شروع کرده‌ایم؛ پژوهش یعنی همین؛
• پژوهش به‌چالش کشیدن مسائل است که از آن «علم» تولید می‌شود؛ باید برای نشانه‌هایی که در منابع دینی داریم، اهمیت قائل شویم.