مطالعه میدانی میزان مصرف گیاهان دارویی و تعیین سطح دانش و ویژگی های حرفه ای عرضه کنندگان این گیاهان در شهر سنندج

سابقه و هدف: گیاهان دارویی دارای جایگاه ویژه­ در تامین بهداشت و سلامت جوامع، پیشگیری و درمان بیماری ها هستند. استان کردستان نیز به عنوان یکی از ذخایر ژنتیکی عمده گیاهی و از قطب های تنوع گیاهان دارویی در کشور به شمار می رود. وجود عطاری های متعدد و بازار سنتی استان که محل عرضه ی گیاهان دارویی است حاکی از علاقه و توجه مردم این دیار می باشد. لذا تحقیق حاضر با هدف ارزیابی عرضه گیاهان دارویی و خصوصیات عرضه­ کنندگان در شهر سنندج انجام گرفت.

مواد و روش­ها: در تحقیق حاضر ویژگی های حرفه ای واحد های عرضه کننده و میزان دانش عرضه­کنندگان گیاهان دارویی از عطاری های شهر سنندج در سال ۱۳۹۳ بررسی شد و ۲۰ واحد توزیع­کننده به عنوان جامعه ی آماری این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور جمع آوری داده ها با استفاده از روش های اسنادی و میدانی نسبت به طراحی پرسش نامه اقدام شد. ابتدا روائی پرسش نامه بررسی و مورد تایید قرار گرفت و یک مطالعه ی راهنما با انتخاب ده نفر از عطاران، خارج از محدوده ی تحقیق، برای بررسی پایایی ابزار سنجش انجام گرفت، میزان آلفای کرونباخ پس از اعمال تغییرات لازم، (%۸۵α=) بود که نشان از پایا بودن ابزار تحقیق دارد.

یافته­ ها: نتایج نشان داد نمونه های مورد بررسی از سطح دانش متوسطی در زمینه ی گیاهان دارویی برخوردارند و ۳۵درصد افراد مورد مطالعه دارای تحصیلات دانشگاهی و بیش از ۷۵ درصد افراد به صورت کم و بیش در کلاس های آموزشی شرکت کرده اند. پرفروش ترین گیاهان در عطاری‎ها عبارتند از گل گاوزبان، زردچوبه، بابونه، دارچین، نعناع، شوید، پونه و آویشن. اکثر مراجعه کنندگان از قشر متوسط و پایین جامعه و بیشتر مراجعات برای معالجه ی بیماری های سرماخوردگی، سردرد، گوارشی و قلبی است، بیشتر گیاهان موجود در عطاری ها از خود استان و استان کرمانشاه تهیه می شد.

نتیجه­ گیری و توصیه­ ها: مهم ترین فاکتورهایی موثر در عدم آگاهی کامل نمونه های مورد بررسی، عدم شرکت در کلاس ها و دوره های آموزشی بنا به دلایل مختلف است، قطعاً اتخاذ برنامه ریزی و سیاست گذاری لازم جهت کشت گیاهان دارویی و همچنین ارائه دوره های آموزشی توسط ارگان های مربوطه و نظارت جامع و دقیق توسط سازمان های متخصص و ذیربط به ویژه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان کردستان و همچنین جهاد کشاورزی استان می تواند کمک شایانی به توسعه و پیشرفت عطاری های شهر داشته باشد..