معرفی کتاب قرابادین شفایی (شفاهی)

درباره کتاب قرابادین شفایی

نویسنده کتاب قرابادین شفایی، حکیم مظفر بن محمد حسینی شفایی کاشانی اصفهانی، معروف به حکیم شفاهی است که سه سال پیش از تولد شفایی شاعر، یعنی در سال 963 قمری از دنیا رفته و چند کتاب در پزشکی و داروسازی از خود به یادگار گذاشته است.

اهمیت قرابادین شفایی آن هنگام بر جامعۀ علمی اروپا آشکار شد که اولین بار توسط «آنژدوسن ژوزف» که مستشرق اهل تولوز بود، در سال 1681 میلادی در پاریس به لاتین ترجمه و به چاپ رسید. حکیم آنژدوسن پس از ترجمۀ اولیۀ این کتاب، برخی تجربیات و مطالعات خود را بدان افزود و در آمستردام به چاپ رسانید.

در ایران نیز قرابادین شفایی مورد توجه بسیاری از اطبا و داروشناسان بعدی قرار گرفت. حکیم مؤمن تنکابنی صاحب تحفة المؤمنین یا تحفۀ حکیم مؤمن، یکی از عمده ترین و مهم ترین منابع خود را همین قرابادین شفایی قرار داده و اطلاعات مهمی از آن را اخذ نموده و در کتاب خود وارد کرده است، اما هیچگاه به آن اشاره نکرده است.

آشنایی با محتوای کتاب قرابادین شفایی

این کتاب دربردارنده فرهنگ دارویی گیاهان قدیمی است که برحسب ترتیب حروف الفبایی اول نام آنها آمده است . نویسنده می گوید: در مدتی مدید ترکیبی چند از معالجات امراض که از آن گزیر نبود، جمع کرده و خواست در سلک ترتیب در آورد، لذا این قرابادی [= قرابادین ] را برحسب ترتیب حروف تهجی مرتب ساخت. ابتدای آن “انوش داروی لولوئی ” است و انتهای آن به “یاقوتی ” می رسد.

از کتاب قرابادین شفایی نسخ فراوانی در کتابخانه های مختلف وجود دارد و این خود حاکی از اهمیت فراوان این کتاب است؛ به طوری که فقط در کتابخانه های ایران تاکنون حدود 127 نسخه از آن معرفی شده است.