دیروز 26 ژوئن مصادف با 5 تیرماه، روز جهانی مبارزه با مواد مخدر و ترک اعتیاد بود، معضلی خانمان سوز که خانواده‌های بسیاری را درگیر خود کرده است. از این رو ما در این پست قصد داریم بررسی نماییم که آیا درمان کامل ترک اعتیاد با داروهای گیاهی امکانپذیر است؟ به غیر از گیاهان دارویی چه روش دیگری برای کمک به ترک اعتیاد و رهایی از معضلات روحی و جسمی آن پیشنهاد میشود؟
مکانیسم اعتیاد در دیدگاه طب سنتی ایران
فیزیولوژی پایه اعتیادهای مختلف مکانیسم‌های مشابهی دارد.
به عنوان مثال، دانشمندان طب سنتی ایران اعتقاد دارند مصرف ماده مخدره‌ای چون تریاک، با توجه به طبیعت سرد و خشک در درجه چهارم آن، مزاج بدن را تحت تأثیر قرار داده و به سمت سردی تغییر می‌دهد.
با سرد شدن مزاج، مویرگ‌های سطحی و منافذ پوستی بسته میشود و باعث هدایت و تجمع حرارت بدن به سمت باطن بدن می‌گردد. در نتیجه حرارت باطن بدن افزایش می‌یابد و شخص به طور عارضی (کاذب) احساس گرمای بیش از حد طبیعی می‌کند.
مغز نیز از این افزایش حرارت متأثر شده و در نتیجه آن روح نفسانی با سرعت بیشتری به تمام بدن انتقال یافته و حالت فرح و نشاط و سرخوشی و نشئگی (Euphoria ) و افزایش احساس قدرت در انجام کارها در شخص ایجاد می‌گردد.
به تدریج با تکرار استعمال تریاک و افزایش حرارت بیش از حد طبیعی ناشی از آن در باطن بدن، سبب ضعف اعضای رئیسه (مغز، قلب،کبد) شده و با قطع یا کاهش استعمال تریاک، از یک طرف حرارت عارضی ایجاد شده در باطن بدن کاهش می‌یابد؛
و از طرف دیگر افعال صادر شده از اعضای رئیسه، «به دلیل ضعف ایجاد شده در آن‌ها»، دچار اختلال میشود و استعمال مجدد تریاک، سبب جبران این ضعف می‌گردد. در نتیجه بدن نسبت به مصرف تریاک عادت می‌کند و به استعمال آن اعتیاد پیدا می‌کند.
بنابراین:
از نظر طب ایرانی، نشئگی، طبع و مزاجش گرم است و خماری، طبع و مزاجش سردی و خشکی است؛ هرگاه سردی در بدن فرد معتاد غالب شود، نیاز به ماده مخدر افزون شده و در نتیجه تمایل به مصرف دوباره به آن ماده مخدر بیشتر و بیشتر میشود.
اعتیاد یک واژه کلی در طب سنتی
اعتیاد در طب سنتی ایران یک واژه کلی است و مختص به تریاک و … نیست. اعتقاد حکمای طب سنتی ایران بر این است که اعتیاد به یک عمل یا عادت به مصرف یک ماده یا خوب است یا بد. اگر آن عادت خوب است باید حفظ شود و اگر بد است باید ترک شود، اما نه دفعتاً و ناگهانی بلکه به تدریج؛ چرا که ترک ناگهانی عادت، منجر به ایجاد مرض در شخص می‌گردد.
- به عنوان مثال قطع مصرف ناگهانی الکل سبب تحریک پذیری بیش از حد، بیش فعالی یا اضطراب میشود.
- برخی دیگر نیز (کوکائین ، ماریجوانا و اکستازی) درد جسمانی کمی داشته اما مشکلات عاطفی بیشتری را سبب خواهند شد.
بنابراین الگوی ترک اعتیاد هریک از مواد مخدر در هر فرد متفاوت است.
علائم ترک اعتیاد
ترک اعتیاد طبیعتاً با یک سری علائم ابتدایی روحی و جسمی همراه است که باید به درستی منترل و مدیریت شود تا فرد مجدداً به دنبال استعمال اعتیاد نرود.
علائم ذهنی و عاطفی
اضطراب: حملات هراسی، بی قراری، تحریک پذیری
افسردگی: انزوای اجتماعی، عدم لذت، خستگی، اشتهای کم
اختلال در خواب: بی خوابی، مشکل در خوابیدن یا بیدار شدن
مشکلات شناختی: تمرکز ضعیف، حافظه ضعیف
علائم جسمانی
سر: سردرد و سرگیجه
قفسه سینه: تنگی نفس و مشکل در تنفس
گوارش: تهوع، استفراغ، اسهال و درد معده
قلب: تپش قلب و ضربان قلب نامنظم
عضلات: تنش عضلانی، لرز، درد عضلانی، حرکت ناگهانی عضلات
البته مهم ترین معضلی که افراد در هنگام ترک اعتیاد دارند، مشکلاتی هست که در قسمت معده و کبد رخ می‌دهد و سیستم گوارش مهم ترین قسمت بدن است که در معرض آسیب شدید در هنگام ترک اعتیاد هستند.
چه گیاهان دارویی به ترک اعتیاد کمک می‌کنند؟
اگر به دنبال ترک اعتیاد با کمک داروها و گیاهان دارویی هستید باید بدانید که درمان گیاهی اعتیاد به صورت 100% وجود ندارد!
و استفاده خودسرانه از داروهای غیر استاندارد بدون نظر و تجویز پزشک و بدون درنظر گرفتن شرابط و مزاج فرد، می‌تواند اثرات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.
عوارض استفاده غلط از داروهای گیاهی برای ترک اعتیاد
استفاده نابه‌جا و غلط از داروهای دست‌سازی که با عنوان داروی گیاهی ترک اعتیاد در بازار و عطاری‌ها به فروش می‌رسد علاوه بر ایجاد حس وابستگی و اعتیاد در فرد، موجب بروز عوارض خطرناکی نیز میشود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تشنج، مشکلات گوارشی، اسهال و یبوست، سرگیجه و تهوع و بروز بیماری‌های قلبی و عروقی اشاره کرد.
از طرفی در بسیاری از داروهای ترک اعتیاد که در عطاری‌ها تبلیغ میشود، متادون و و بوپرنورفین (مشتقات شیمیایی تریاک) وجود دارد که خود اعتیادآور است؛
کمک به رهایی از معضلات ترک اعتیاد به کمک طب سنتی
ترک اعتیاد هم بر روی جسم و هم بر روی روان فرد، تا مدت زیادی تاثیر بدی باقی می‌گذارد.
اهمیت درمان‌ها و تدابیر طب سنتی، بیشتر برای تسکین درد و علائم روحی و جسمی در هنگام ترک اعتیاد و همچنین برای از بین بردن و پاک کردن مواد و خلط‌هایی هست که در بدن وجود دارد.
اسهال و تهوع و دل پیچه
اگر قصد دارید که مشکلات اسهال و تهوع و در بعضی مواقع دل‌پیچه را برطرف کنید، طب سنتی به شما پیشنهاد می‌کند که از دمنوش زنجبیل و نعناع (اگر رفلاکس و کولیت ندارید) برای این معضل استفاده کنید.
عصبانیت و بی حوصلگی
اکثر کسانی که اعتیاد را ترک می‌کنند دچار عصبانیت و بی‌حوصلگی هستند و نیاز دارند که این مشکل را رفع کنند؛ برای رفع این مشکل می‌توانند از گیاه گل ساعتی استفاده کنند.
افسردگی و اضطراب
همچنین افسردگی و اضطراب هم احتمالاً همراه شخص بیمار وجود دارد؛ کمک گرفتن از روانشناس و تدابیر آرامش بخش مانند استفاده از رنگ سبز، انجام ورزش و مراقبه ذهنی مانند یوگا و مصرف برخی از مقویات و انرژی‌بخش‌هاست:
- شیربادام (آب+ بادام پوست کنده+ عسل یا شکر)
- شربت جلاب با دوز کم (گلاب، نبات و زعفران)؛ زیاده روی نشود.
- فالوده سیب (سیب رنده شده، گلاب، کمی عرق بیدمشک و کمی عسل)
- آب سیب/ آب هویج
- یک ظرف کوچک حاوی کمی بادام خام، انجیر خشک، چند عدد مویز یا کشمش، برگه هلو و زردآلو یا میوه خشک هایی که زیاد سرد نباشند.
- و با توجه به مزاج فرد، دمنوش اسطوخودوس و … موثر است.
بی‌خوابی
- مصرف گشنیز و برخی دیگر از سبزیجات مثل هویج، کاهو و کدوتنبل به دلیل داشتن ویتامین A برای رفع بی خوابی موثر است (البته حتماً مزاج را مدنظر قرار دهید.
- شب‌ها قبل خواب، با یک قطره روغن بنفشه، بادام شیرین یا روغن کدو یا سایر روغن‌های مرطب، وسط پیشانی و شقیقه، دو تیغه بینی از داخل و کف پا رو چرب کنید و ماساژ دهید.
- استشمام رایحه اسطوخودوس (روی دستمال بچکانید و عمیق استشمام کنید).
تنگی نفس و مشکل تنفس
علاوه بر دارو انجام ورزش های مفید، خوردن مواد غذایی مناسب برای ریه و استفاده از مواد استنشاقی مؤثر، در پیشگیری و درمان مشکلات تنفسی و تقویت بافت پوششی ریه موثر و کارا هستند.
پاکسازی رسوبات سودا
یادتان باشد که برای ترک اعتیاد باید رسوبات سودا پاک شود تا سلامتی بدن تامین شود. خاصیت سکنجبین برای ذوب کردن سودا و برطرف کردن تیرگی لب و چشم و بعد از آن کم کردن مصرف مواد مخدر پیشنهاد میشود.
پاکسازی روده و معده
گیاه درمانی افتیمون (کاسنی وحشی – 2 قاشق مربا خوری) را با ماءالجبن ترکیب کرده و سپس ناشتا به صورت گرم و جرعه جرعه میل کنید. این ترکیب برای پاکسازی روده و معده شخصی که برای ترک اعتیاد اقدام کرده است، مناسب می‌باشد. ماء الجبن افتیمونی شرکت نیاک هم در بازار موجود است.
یک روش موثر برای کمک به ترک اعتیاد
این روش یکی از بهترین روش‌ها برای کمک به ترک اعتیاد است. برای این ترکیب به 3 چیز نیاز داریم:
- مقداری عسل
- کمی‌شیره انگور
- برگ آلوئه ورا (آلوورا)
ابتدا باید ژل برگ آلوئه ورا را با عسل مخلوط کرده و سپس به میزان کافی شیره انگور به آن اضافه کنید و میل کنید. این محلول را سعی کنید در 24 ساعت به 3 قسمت تقسیم کنید و در هر 8 ساعت یک‌بار آن را مصرف کنید.
این محلول بهترین جایگزین برای مواد مخدر است و فرد می‌تواند به مرور زمان ترک اعتیاد را ساده تر انجام دهد.
راه‌های کمکی و مکمل (ماساژ درمانی و بادکش کردن بدن)
- یکی از روش‌هایی که برای ترک اعتیاد در طب سنتی پیشنهاد میشود؛ استفاده از بادکش کردن بدن و یا ماساژ درمانی است.
- اما برای اینکه بتوانید تاثیر بسیار بهتری بگیرید پیشنهاد می‌کنیم حتماً با مشورت پزشک متخصص انجام گیرد و از روغن‌های گیاهی مانند روغن سیاه دانه، روغن بادام، روغن زنجبیل برای ماساژ درمانی استفاده کنید.
- این روغن‌ها برای بهبودی بدن و تحریک بدن برای تولید مورفین با کمک ماساژ درمانی و روغن مالی به همراه دارد.
حرف پایانی
مصرف بیش از حد و خودسرانه موارد فوق، بدون مشورت با پزشک متخصص طب سنتی، ممکن است عوارض جانبی شدید داشته باشد، پس در هیچ یک از روش های فوق زیاده روی نکنید.
