توهم و هذیان چیست؟
توهم و هذیان نوعی از افسردگی شدید است که به صورت توهمات غیر واقعی و هذیان (احساس شکست، بیهودگی و…) نمایان میشود و به نوعی ارتباط شخص با دنیای واقعی کم یا قطع میگردد. بعضی از علامتهای این بیماری را میتوان عصبانیت شدید و دائمی، بیخوابی زیاد، برقراری ارتباط بسیار دشوار، توهم و صحبتهای خرافی و بیاساس، سپری کردن وقت زیاد در تنهایی، خواب زیاد، عدم رسیدگی به ظاهر خود و… است. درمان این بیماری بسیار تخصصی بوده و باید توسط روان پزشک متخصص و تحت درمان داروهای خاصی قرار انجام شود.
روش های درمان توهم و هذیان از نظر پزشکی مدرن چیست؟
با درمان مناسب، بیماران میتوانند به سمت زندگی سودبخشی بروند همچنین درمان میتواند به کاهش بسیاری از علائم توهم و هذیان کمک کند با این حال، اکثر بیماران مبتلا به اختلال، برای زندگی باید از عهده این علائم بربیایند. روانپزشکان میگویند: موثرترین درمان برای بیماران توهم و هذیان معمولا ترکیبی است از:
- دارو
- مشاوره روانشناسی
- منابع کمک به خود
- داروهای ضد روانپزشکی
که با استفاده از آنها، اکثر بیماران قادرند در جامعه زندگی کنند، نه این که در بیمارستان بستری شوند.
درمان اولیه توهم و هذیان دارو است.
متاسفانه، رعایت (مطابق رژیم دارویی) یک مشکل عمده است. افرادی که مبتلا به توهم و هذیان هستند، اغلب داروهای خود را باید برای مدت طولانی در طول زندگی خود استفاده کنند که باعث افزایش هزینههای شخصی برای خود و گاهی هم برای اطرافیان شخص، میشود. بیمار، باید حتی در صورت از بین بردن علائم، دارو مصرف کند در غیر این صورت آنها دوباره بر خواهند گشت.
اولین بار که فرد، علائم توهم و هذیان را تجربه میکند، میتواند بسیار ناخوشایند باشد. ممکن است مدت زیادی طول بکشد تا فرد بهبود یابد و این بهبود میتواند یک تجربه یکنواخت باشد. بسیار مهم است که فرد مبتلا به توهم و هذیان هنگامی که در ابتدا دچار این بیماری میشود، حمایت کامل از سمت خانواده، دوستان و خدمات اجتماعی خود را دریافت کند.
نقش درمان
مشاوره میتواند به افراد کمک کند تا راههای بهتری برای تشخیص و رسیدگی به مشکلات رفتاری و افکاری و ارتباطی خود، پیدا کنند. در درمان رفتاری (CBT) افراد یاد میگیرند که چگونه واقعیت افکار خود را تشخیص دهند و علائم را بهتر کنترل کنند. نمونههای دیگر درمانی با هدف بهبود ارتباطات و خودپایی و مهارتهای ارتباط اجتماعی نیز وجود دارند.
گفتار درمانی در جهت بهبود توهم و هذیان
روشهای گفتاردرمانی مانند روانکاوی، مشاوره و درمان رفتار دماغی (cognitive behaviour therapy- CBT) میتوانند به فرد دچار توهم و هذیان کمک کنند تا با بیماری خود کنار بیاید. این روشها با تشخیص مسائل بیمار، بررسی عواقب این مسائل، تکوین روشهای مناسب برای کنار آمدن با این مسائل و مانع شدن از وقوع شرایط بحرانی، به فرد دارای توهم و هذیان کمک میکنند. این روشهای درمانی به فرد کمک میکنند تا به اهمیت بررسی عوارض بیماری خود پی برده و بتواند بر آنها فائق آید.
برنامههای توان بخشی
برنامههای توانبخشی توهم و هذیان به مردم میآموزد که چگونه کارهای روزمره مانند استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، مدیریت مالی، خریدن مواد غذایی و یا پیدا کردن یک شغل را انجام دهند.
این برنامهها وقتی فرد داروی توهم و هذیان مصرف میکند، مؤثرتر هستند.
درمان را کنار نگذارید
افراد مبتلا به توهم و هذیان گاهی اوقات به دلیل عوارض جانبی، داروهای خود را مصرف نمیکنند و یا اصلاً متوجه بیماری خود نمیشوند. این امر میتواند بازگشت شدیدتر علائم را به همراه داشته باشد و حتی قسمتهای روانی مغز نیز در خطر قرار خواهند گرفت. مشاوره منظم به افراد کمک میکند که از درمان دست نکشند و از بستری شدن در بیمارستان و وخیم شدن اوضاع جلوگیری میکند.
تشویق بیمار به درمان
متقاعد کردن بیمار توهم و هذیان به کمک در درمان بسیار سخت است و اغلب درمان زمانی آغاز میشود که فرد در بیمارستان روانی بستری شده است. وقتی فردی از نزدیکان در حال درمان است، افراد خانواده میتوانند با این روشها به بیمار کمک کنند:
- تشویق بیمار به ادامه درمان
- همراهی کردن آنها در قرارهای ملاقات با دکتر
- حمایت و احترام به آنها
درمان روانشناختی
پزشک شما برایتان درمان روانشناختی نیز ارائه خواهد داد. این درمان به شما کمک میکند تا متوجه شوید که افکار و رفتار شما چقدر متأثر از مردم و جامعهایست که در آن زندگی میکنید. این درمانها میتواند شامل موارد زیر باشد:
گفتاردرمانی
این نوع درمان که به رفتار درمانی شناختی شهرت دارد برای همه افرادی که دچار روانپریشی و یا توهم و هذیان هستند ارائه میشود. رفتار درمانی شناختی به شما کمک میکند تا احساسات خود را بتوانید کنترل کنید و علائم بیماریتان کاهش یابد. البته رفتار درمانی شناختی درمان قطعی توهم و هذیان نبوده و علائم بیماری شما را از بین نمیبرد.
درمان روانی – آموزشی
این درمان شامل آموزش راجع به بیماری، درمان و چگونگی شناسایی علائم اولیه است. این نوع درمان از وخیم شدن اوضاع بیماریتان جلوگیری میکند. این نوع درمان برای کسانی که حامی شما هستند. مانند خانواده، شریک زندگی و یا حتی یک همکار قابل اعتماد نیز مفید است.
هنر درمانی
این نوع درمان علائم منفی بیماری شما را کاهش میدهد. هنر به شما کمک میکند تا خودتان را خلاقانهتر ارائه کنید.
خانواده درمانی
محققین به اعضای خانواده کسانی که روانپریشی و یا توهم و هذیان دارند خانواده درمانی را پیشنهاد میکنند. این درمان به شما کمک میکند تا احساس بهتری نسبت به روابط خانوادگی داشته باشید. خانواده درمانی به شما کمک میکند تا هرگونه مشکلی را که به دلیل وجود بیماری با خانواده شما پیش آمده را کاهش دهید