“ماءالجبن” دارویی در طب سنتی ایران

طب سنتي ايراني ، جسم انسان را ترکیبی از موادی به نام اخلاط میشناسد که تغییر در مقدار ( کمیت ) و چگونگی ( کیفیت ) آنها می تواند دسته بزرگی از بیماریها را موجب شود که درمانشان نیازمند پاکسازی بدن از ماده مسبب بیماری است . در میان داروهای معرفی شده در طب سنتی ایرانی ،ماء الجبن یا آب پنیر ، دارویی پرکاربرد به شمار می آید. این دارو که از جنبه های غذایی نیز برخوردار است، هم به تنهایی و هم در ترکیب با سایر داروها استفاده میشود. پاکسازی بدن از مواد زاید ، اثر درمانی بارز ماء الجبن به حساب می آید و انتخاب این دارو به خاطر ویژگیهایی که دارد ، میتواند در وقت ضرورت ، طبیب را از به کارگیری داروهای قوی که طبعا با ضرر نیز همراهند ، بی نیاز سازد. ماء الجبن از شیر به دست می آید . شیر و روشی که در ساخت ماء الجبن به کار میرود ، طبیعت ( مزاج ) آن را متاثر میسازد ، اما اجمالا طبیعتش را گرم در اول و مرطوب در درجه دوم دانسته اند . هر چند مصرف مسهل ، جز به ضرورت ، در فصل گرما توصیه نمیشود، آب پنیر را میتوان در هر فصلی خصوصا فصل بهار با رعایت آداب مصرف استفاده کرد. در منابع طب سنتی ایران به آثاردرمانی ماء الجبن ( آب پنیر ) در بیماریهای مختلفی مانند سکته ، فراموشی ، سردرد ، وسواس ، سرطان ، امراض مفصلی ، سنگ کلیه و مثانه ، واریس و بواسیر پرداخته شده است. در مطالعات اخیر نیز آثار گوناگون این دارو از جمله اثرات ضد سرطان ، ضد التهاب ، ضد فشار خون ،ضد باکتری  و ویروس مورد توجه  قرار گرفته است . آگاهی از ماهیت و آثار این دارو میتواند علاوه بر استفاده بالینی دقیق و مبتنی بر منابع طب ایرانی ، زمینه ساز پژوهشهای دامنه دار در این باره باشد.