نام دیگر و طبع گیاه مرزنجوش
مرزنگوش، مرزنجوش و مرزنگوش وحشی از نام های رایج این گیاه دارویی است.
از نظر حکمای طب سنتی طبع گیاه مرزنجوش گرم و خشک است.
معرفی
- گیاهی علفی، یکساله و در بعضی مواقع دوساله با ساقه‌ای راست و شاخه و برگ‌های متقابل بیضی شکل است.
- گل‌های سفید و ریز آن از بغل برگ‌ها در خوشه‌های به هم فشرده‌ای می‌رویند.
- میوه آن به صورت فندقه و چهار قسمتی است و فقط در مناطق گرمسیری نشکیل می‌شود. تمام قسمت‌های گیاه دارای عطر دلپذیری است.
- یک گیاه پایا و همه ساله است که خاستگاه آن مناطق حوزه‌ی مدیترانه است.
خاصیت مرزنجوش در طب سنتی
درباره خواص و فواید مرزنجوش در طب سنتی موارد زیر آورده شده است:
- آشامیدن دم کرده آن بازکننده انسداد و گرفتگی های دِماغی (مغزی) و رافع سردرد سرد بلغمی و سوداوی است و زکام را قطع می کند.
- روغن آن برای سرفه، شکایت صفرا، گرفتگی معده و اختلالات گوارشی، افسردگی، سرگیجه، میگرن، سردرد عصبی، درد عصب، فلج، سرفه، آبریزش بینی استفاده می‌شود.
- برای درمان لکه‌های قرمز رنگ خونی چشم و تمام لکه‌های زیر چشم ترکیب مرزنجوش و عسل را بر زیر چشم خود بمالید.
- منبع عالی فیبر بوده، صفرا و سموم سرطانزای روده‌ها را دفع می‌کند.
- خوردن دم کرده آن نشاط آور بوده و برای درد سینه، سرفه، تنگی نفس و درد قلب مفید است.
- از دیگر خواص گیاه مرزنجوش در طب سنتی از بین بردن جای جوش و سالک است. به این منظور بایستی مرزنجوش را پخته، آن را با عسل مخلوط و به صورت پماد به محل مورد نظر بمالید.
- دم کرده ۲ قاشق غذاخوری سرشاخه‌های خردشده گیاه در نیم لیتر آب جوش در درمان سیاه سرفه و سایر سرفه‌ها و اسهال به‌کار می‌برند.
- از این گیاه برای درمان اختلالات دستگاه گوارش و عفونت‌ها استفاده می‌شود.
- از اسانس مرزنجوش به صورت پماد، برای ضد عفونی کردن زخم‌ها استفاده می‌گردد.
- این ماده به نحو موثری اسپاسم‌های دستگاه تنفسی، روده‌ها، و اسپاسم‌های عضلانی اعضای بدن را برطرف می‌کند.
- مالیدن روغن آن به صورت موضعی باعث رفع تشنجات عصبی می‌شود و عصب و عضلات را نرم می‌کند.
بیشتر بخوانید!
موارد منع مصرف و مضرات مرزنجوش
- مصرف زیاده از حد دم کرده مرزنگوش و یا دود کردن به صورت توتون ، شدیدا قلب را تحریک می‌کند. اسانس آن نیز به همین صورت باید به مقادیر کم مورد استفاده درمانی قرار گیرد.
- بیماران مبتلا به ناراحتی‌های کلیوی بایستی از مصرف مرزنجوش خودداری کنند. استفاده زیاد آن برای کلیه‌ها مضر است.
- استفاده از مرزنجوش در بارداری مضر بوده و منجر به سقط جنین خواهد شد. همچنین استفاده از این گیاه برای کودکان زیر پنج سال ممنوع است.
شیوه استفاده
- می‌توانید آن را به عنوان یک ادویه به غذا اضافه کنید.
- ۶ گرم آن را در ۲۰۰ سی‌سی آب جوش ۲۰ دقیقه دم کرده صاف نموده با عسل شیرین کنید
- روغن مرزنجوش: ۵۰ گرم آن را در ۲۵۰ گرم روغن زیتون مخلوط کرده در یک شیشه دربدار محکم ریخته شیشه را در آب جوش گذاشته به مدت ۳ ساعت آهسته در آب بجوشد سپس صاف نموده
