اخلاق پزشكی در «خلاصه الحكمه»؛ یکی از منابع طب سنتی ایرانی (مقاله مروری)

یکی از اصول بنیادین در طب سنتی ایرانی، رعایت موازین اخلاقی در این حرفه مقدس است که در کلام و آثار بنیانگذاران این مکتب طبی می توان بارها این تاکید را مشاهده کرد. یکی از این منابع غنی، کتاب گران سنگ «خلاصه الحکمه» تالیف دانشمند فرزانه ایران زمین، حکیم سید محمد حسین عقیلی خراسانی شیرازی است که نگارش آن به بیش از دو قرن پیش بازمی گردد و در این مطالعه توصیفی و کتابخانه ای، به بررسی آن می پردازیم. نکته حایز اهمیت در این اثر، توجه دقیق و نکته سنجی ویژه این پزشک عالیقدر در تبیین اصول اخلاق پزشکی است. پیشینه ارائه اصول چهارگانه اخلاق پزشکی در پزشکی نوین، سابقه ای چندان طولانی ندارد، حال آن که در این ذخیره طب پارسی، این اصول به زیبایی تشریح و بازخوانی شده است. شناخت این منابع برای پزشکان و پژوهشگران جوان و تحلیل و مقایسه آن بر اساس اصول اخلاقی پزشکی نوین، نشانه روشنی از ریشه دار و اخلاق مدار بودن مکتب طب اخلاطی (Humoral Medicine) است. هدف از این مطالعه، تحلیل و بررسی نکات اخلاق پزشکی در کتاب نفیس «خلاصه الحکمه» است.