پروستات عضوی از دستگاه تناسلی مردان است که مشکلات مربوط به آن دارای سه دسته کلی است. التهاب پروستات، بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات و سرطان پروستات که بسیار جدی است. از نشانه‌های این بیماری می‌توان به تکرر ادرار، کاهش فشار ادرار و قطرقطره شدن آن و احتباس ادرار اشاره کرد. در مواردی ممکن است این بیماری بر اثر استرس و اضطراب دائم به وجود آید.
معمولا علامت‌های آن عدم تمایلات جنسی، اختلال در نعوظ، بی‌حسی در بخش آلت و اختلالات نامتناوب است. ازجمله راه‌های پیشگیری از آن، خوردن موادی که دارای فلز روی هستند، گوجه و قهوه است. روش درمان این بیماری نیز معمولا درمان‌های دارویی و در موارد حاد عمل جراحی است.
پیشگیری از پروستات در پزشکی جدید
پیشگیری از پروستات می‌تواند با تغییر سبک زندگی و انجام مراقبت‌ها تا حد زیادی صورت پذیرد. در زیر به تعدادی از این موارد اشاره شده است:
معاینات دوره ای
مهم‌ترین بیماری‌های این عضو، از جمله سرطان پروستات، التهاب پروستات و بزرگ شدن عموما در سنین میانسالی و کهنسالی اتفاق می‌افتد. به همین دلیل توصیه می‌شود، افرادی بالای 50 سال به صورت دوره‌ای آزمایش‌های مربوط به تشخیص بیماری‌های پروستات، از جمله معاینه حضوری و تست PSA، سونوگرافی مقعدی، آزمایش ادرار و تصویربرداری MRI را انجام دهند.
همچنین افرادی که پیش از این سابقه ابتلا به یکی از بیماری‌های پروستات در افراد خانواده‌اش دیده شده است، می‌بایست برای پیشگیری از بیماری‌های پروستات، آزمایش‌ها و تست‌های تشخیص این بیماری را از 40 یا 45 سالگی به بعد به صورت دوره‌ای انجام دهند. البته این بدان معنا نیست که اگر سابقه ابتلا به بیماری‌های پروستات در اعضای خانواده شما وجود ندارد، پس شما از ابتلا به این بیماری مصون هستید. این موضوع تنها احتمال ابتلا شما را کاهش می‌دهد.
رژیم غذایی مناسب
تغذیه مناسب از دیرباز یکی از عوامل موثر برای پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها بوده است. برای پیشگیری از بیماری‌های پروستات از جمله سرطان پروستات می‌بایست، در طول دوران زندگی مخصوصا در دوران کودکی و جوانی به تغذیه خود توجه ویژه‌ای داشته باشید. در این بین مصرف برخی مواد غذایی می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های پروستات کمک کند. از جمله این مواد می‌توان به سویا، چای، گوشت سفید (ماهی)، گوجه فرنگی و … اشاره کرد.
مواد غذایی همچون چای و سویا دارای ماده‌ای به نام ایزوفلاون بوده که احتمال ابتلا به بیماری‌های پروستات را کاهش می‌دهد. همچنین خوردن ماهی می‌تواند روش خوبی برای پیشگیری باشد. اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی از رشد غیر طبیعی سلول‌های سرطانی جلوگیری کرده و برای بدن مفید هستند.
یکی دیگر از روش‌های بسیار خوب برای پیشگیری از این بیماری‌ها و علی‌الخصوص بیماری سرطان پروستات، گنجاندن گوجه فرنگی در رژیم غذایی است. لیکوپن موجود در گوجه خواص بسیار خوبی برای جلوگیری از ابتلا به سرطان پروستات دارد. البته بهتر است، محدودیت‌های غذایی را نیز اعمال کنید. برای مثال توصیه می‌شود که از مصرف زیاد مکمل‌های غذایی تا حد ممکن خودداری کنید. معمولا مصرف زیاد و بی‌رویه ویتامین‌ها، برای سلامتی بدن خطرناک بوده و خطر ابتلا به سرطان و مخصوصا سرطان پروستات را افزایش می‌دهد.
در خصوص چربی‌های اشباع، مصرف این نوع چربی‌ها به طور کلی سبب بروز بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات از جمله چاقی می شود. یکی دیگر از بیماری‌هایی که بیشتر در افراد چاق و افرادی که بیش از اندازه از چربی‌های اشباع استفاده می‌کنند، بروز پیدا می‌کند، سرطان پروستات است.
رعایت بهداشت برای جلوگیری از التهاب و عفونت
التهاب این عضو یکی از بیماری‌های باکتریال و عفونی است که معمولا با انتقال باکتری به پروستات پدید می‌آید. از این رو یکی از روش‌های ایمن برای پیشگیری از التهاب پروستات، رعایت اصول بهداشتی است. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود، در هنگام رابطه جنسی نکات بهداشتی را رعایت کرده و در این خصوص حساس باشید. همچنین می‌بایست پس از دفع ادرار و مدفوع، آلت تناسلی شسته شده و خشک شود. در غیر این صورت ممکن است احتمال وقوع التهاب‌های باکتریال پروستات افزایش پیدا کند.
ورزش مداوم و تحرک
یکی از عوامل ابتلا به برخی بیماری‌های پروستات، عدم ورزش و تحرک کافی و البته بیماری‌ها و مشکلاتی نظیر دیابت یا چاقی مفرط است. از این رو بهتر است برای کاهش احتمال ابتلا به این نوع بیماری‌ها و پیشگیری از بیماری‌های پروستات، همواره ورزش کردن را ادامه دهید. البته منظور ما انجام ورزش به صورت حرفه‌ای نیست. شما با روزی نیم ساعت پیاده‌روی نیز می‌توانید بدنی شاداب و سالم داشته باشید.
روش های درمان این مشکل در پزشکی جدید چگونه است؟
دارو
دارو معمول‌ترین درمان برای علائم خفیف تا متوسط بزرگی پروستات است که شامل این گزینه‌ها می‌شود:
- مسدودکننده آلفا. این داروها عضلات گردن مثانه و فیبرهای عضلانی این بخش را به حالت استراحت در می‌آورد و ادرار کردن را آسان‌تر می‌کند. مهارکننده‌های آلفا مثل آلفوزوسین تامسولوسین معمولاً در مردانی که پروستات کوچکتری دارند، به سرعت جواب می‌دهند. عوارض جانبی آنها ممکن است شامل سرگیجه و یک وضعیت بی‌خطر که در آن منی به جای خروج از آلت تناسلی به سمت مثانه بر می‌گردد (انزال معکوس) می‌شود.
- مهارکنندگان ۵ آلفا ردوکتاز. این داروها از طریق جلوگیری از تغییرات هورمونی که منجر رشد این قسمت می‌شود، پروستات را کوچک می‌کند. این داروها که فیناستراید یک نوع ان‌ها است، ممکن است برای تاثیرگذاری نیاز به ۶ ماه زمان داشته باشد. عوارض جانبی آنها انزال معکوس است.
- دارو درمانی ترکیبی. اگر هیچ یک از این داروها به تنهایی اثربخش نباشد، پزشک شما ممکن است استفاده همزمان از یک مسدودکننده آلفا و مهار کننده ۵-آلفا ردوکتاز را توصیه کند.
- سیلدنافیل. مطالعات نشان می‌دهند که این دارو، که برای درمان اختلال نعوظ کاربرد دارد، می‌تواند بزرگی پروستات را درمان کند.
درمان‌هایی با حداقل تهاجم یا جراحی
درمان‌هایی با حداقل تهاجم یا جراحی ممکن است در شرایط زیر توصیه شود:
- علائم شما متوسط تا شدید باشند.
- دارو باعث بهبودی علائم شما نشده باشد.
- دچار انسداد مجرای ادراری، سنگ مثانه، خون در ادرار یا مشکلات کلیوی شده باشید.
- شما درمان قطعی را ترجیح دهید.
در صورتی که هر یک از شرایط زیر را دارید، درمان‌هایی با حداقل تهاجم یا جراحی توصیه نمی‌شود:
- عفونت درمان نشده مجرای ادراری
- بیماری تنگی مجرای ادراری
- سابقه پرتودرمانی پروستات یا جراحی مجرای ادراری
- یک اختلال عصبی، نظیر بیماری پارکینسون یا MS
هر گونه اقدام طبی بر روی پروستات ممکن است منجر به ایجاد عوارض جانبی شود. بر حسب نوع اقدام طبی که شما انتخاب می‌کنید، عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حرکت عقب‌گرد منی به سمت مثانه به جای آلت تناسلی در طی انزال (انزال معکوس)
- دشواری موقتی در ادرار کردن
- عفونت مجرای ادراری
- خونریزی
- اختلال نعوظ
- از دست دادن کنترل مثانه (بی اختیاری ادرار) که بسیار به ندرت رخ می‌دهد.
انواع مختلف از روش‌هایی با حداقل تهاجم یا درمان‌های جراحی وجود دارد.
برداشتن این عضو از طریق مجرای ادراری (TURP)
یک ابزار نوری به مجرای ادراری شما وارد می‌شود و جراح همه بخش‌های پروستات به جز بخش بیرونی آن را بر می‌دارد. TURP عموماً به سرعت علائم را برطرف می‌کند و جریان ادراری بیشتر مردان پس از این اقدام طبی به زودی قوی‌تر می‌شود. پس از TURP ممکن است به طور موقتی برای تخلیه مثانه نیازمند استفاده از سوند ادراری باشید.
گرمادرمانی میکروویو از طریق مجرای ادراری (TUMT)
پزشک شما یک الکترود مخصوص از طریق مجرای اداری به ناحیه‌ی پروستات وارد می‌کند. انرژی میکروویو از الکترود بخش داخلی غده‌ی پروستات بزرگ شده را تخریب می‌کند که منجر به کوچک شدن این بخش و آسان شدن عبور ادرار می‌شود. TUMT ممکن است تنها بخشی از علائم شما را برطرف کند و ممکن است مدتی طول بکشد تا شما نتایج را مشاهده کنید. این جراحی به طور معمول تنها بر روی پروستات‌های کوچک در شرایط ویژه انجام می‌شود، زیرا ممکن است درمان مجدد ضروری باشد.
تخریب سوزنی از طریق مجرای ادراری (TUNA)
در این اقدام طبی، یک ابزار به مجرای ادراری شما وارد می‌شود که به پزشک امکان می‌دهد سوزن‌ها را در غده‌ی پروستات شما قرار دهد. امواج رادیویی از طریق سوزن‌ها عبور می‌کند، آن را گرم می‌کند و بافت اضافی پروستات را که منجر به انسداد جریان ادرار شده است، تخریب می‌کند. TUNA ممکن است در موارد انتخابی یک گزینه باشد، اما این اقدام طبی دیگر به ندرت استفاده می‌شود.
لیزر درمانی
یک لیزر پرانرژی، بافت پروستات بزرگ‌شده را تخریب می‌کند یا بر می‌دارد. لیزر درمانی عموماً بلافاصله علائم را برطرف می‌کند و خطر کمی از نظر عوارض جانبی دارد. لیزر درمانی را می‌توان در مردانی استفاده کرد که به دلیل مصرف داروهای رقیق‌کننده خون، نباید سایر اقدامات طبی بر روی پروستاتشان انجام شود.
گزینه‌های لیزر درمانی شامل موارد زیر می‌شود:
- اقدامات طبی تخریبی. این اقدامات طبی بافت انسدادی پروستات را تبخیر می‌کند تا جریان ادرار افزایش پیدا کند. نمونه‌هایی از آن شامل تبخیر انتخابی نوری (PVP) و تخریب پروستات با لیزر هولمیوم (HoLAP) است. اقدامات طبی تخریبی می‌تواند منجر به بروز علائم آزردگی ادراری پس از جراحی شود، بنابراین در شرایط نادر ممکن است یک اقدام طبی، برداشتن توده باشد.
- اقدامات طبی هسته درآوری. در اقدامات طبی هسته درآوری، نظیر هسته درآوری پروستات با لیزر هولمیوم (HoLEP)، عموماً تمام بافت پروستات که جریان ادرار را مسدود می‌کند، برداشته می‌شود و از رشد مجدد بافت جلوگیری می‌شود. بافت برداشته شده را می‌توان از نظر سرطان پروستات یا سایر وضعیت‌ها بررسی کرد. این اقدامات مشابه برداشتن باز پروستات است.
بالابردن مجرای ادراری (PUL)
از تگ‌های جراحی برای فشردن اطراف پروستات به منظور افزایش جریان ادراری استفاده می‌شود. این اقدام طبی ممکن است در شرایطی که شما علائم مجرای ادرای تحتانی دارید، توصیه شود. PUL همچنین ممکن است به مردانی توصیه شود که نگران تأثیر درمان بر اختلال نعوظ و مشکلات انزالی هستند، زیرا PUL در مقایسه با TURP، تأثیر بسیار کمی بر انزال و عملکرد جنسی می‌گذارد.
برداشتن باز (پروستاتکتومی)
جراح یک برش در بخش تحتانی شکم شما ایجاد می‌کند تا به این قسمت برسد و بافت آن را بردارد. پروستاتکتومی معمولاً در صورتی انجام می‌شود که پروستات شما بسیار بزرگ باشد، مثانه شما آسیب دیده باشد یا عوامل خطر دیگری وجود داشته باشد. این جراحی معمولاً نیازمند بستری کوتاه مدت در بیمارستان است و با خطر بیشتر نیاز به تزریق خون همراه است.
