پروستات چیست؟
معمولا علامت های آن عدم تمایلات جنسی، اختلال در نعوظ، بی حسی در بخش آلت و اختلالات نامتناوب می باشد. راه های پیشگیری از آن معمولا با خوردن موادی که دارای فلز روی می باشند و همچنین گوچه و قهوه که به شدت به جلوگیری از این بیماری کمک می کنند. روش درمان آن نیز معمولا درمان های دارویی و در موارد حاد عمل جراحی می باشد.
پیشگیری از پروستات در پزشکی جدید چیست؟
پیشگیری از پروستات می تواند با تغییر سبک زندگی و مراقبت هایی تا حد زیادی صورت پذیرد. در زیر به تعدادی از موارد آن اشاره شده است:
معاینات دوره ای
مهمترین بیماری های این عضو، از جمله سرطان پروستات، التهاب پروستات و بزرگ شدن عموما در سنین میانسالی و کهنسالی اتفاق می افتد. به همین دلیل توصیه می شود، افرادی بالای ۵۰ سال به صورت دوره ای آزمایش های مربوط به تشخیص بیماری های پروستات، از جمله معاینه حضوری و تست PSA، سونوگرافی مقعدی، آزمایش ادرار و تصویربرداری MRI را انجام دهند.
همچنین افرادی که پیش از این سابقه ابتلا به یکی از بیماری های پروستات در افراد خانواده اش دیده شده است، می بایست برای پیشگیری از بیماری های پروستات آزمایش ها و تست های تشخیص این بیماری را از ۴۰ یا ۴۵ سالگی به بعد به صورت دوره ای انجام دهند. البته این بدان معنا نیست که اگر سابقه ابتلا به بیماری های پروستات در اعضای خانواده شما وجود ندارد، پس شما از ابتلا به این بیماری مصون هستید. این موضوع تنها احتمال ابتلا شما را کاهش می دهد.
رژیم غذایی مناسب
تغذیه مناسب از دیرباز یکی از عوامل موثر برای پیشگیری از بسیاری از بیماری ها بوده است. همچنین برای پیشگیری از بیماری های پروستات از جمله سرطان پروستات می بایست، در طول دوران زندگی مخصوصا در دوران کودکی و جوانی به تغذیه خود توجه ویژه ای داشته باشید. در این بین مصرف برخی مواد غذایی می تواند به پیشگیری از بیماری های پروستات کمک کند. از جمله این مواد می توان به سویا، چای، گوشت سفید (ماهی)، گوجه فرنگی و … اشاره کرد.
مواد غذایی همچون چای و سویا دارای ماده ای به نام ایزوفلاون بوده که احتمال ابتلا به بیماری های پروستات را کاهش می دهد. همچنین خوردن ماهی می تواند روش خوبی برای پیشگیری از بیماری های پروستات باشد. اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در ماهی از رشد غیر طبیعی سلول های سرطانی جلوگیری کرده و برای بدن مفید می باشد.
یکی دیگر از روش های بسیار خوب برای پیشگیری از بیماری های پروستات و علی الخصوص بیماری سرطان پروستات، گنجاندن گوجه فرنگی در رژیم غذایی می باشد. لیکوپن موجود در گوجه خواص بسیار خوبی برای جلوگیری از ابتلا به سرطان پروستات دارد. البته بهتر است، محدودیت های غذایی را نیز اعمال کنید. برای مثال توصیه می شود که از مصرف زیاد مکمل های غذایی تا حد ممکن خودداری کنید. معمولا مصرف زیاد و بی رویه ویتامین ها، برای سلامتی بدن خطرناک بوده و خطر ابتلا به سرطان و مخصوصا سرطان پروستات را افزایش می دهد.
در خصوص چربی های اشباع هم که می دانید مصرف این نوع چربی ها به طور کلی سبب بروز بسیاری از بیماری ها و مشکلات از جمله چاقی می شود. یکی دیگر از بیماری هایی که بیشتر در افراد چاق و افرادی که بیش از اندازه از چربی های اشباع استفاده می کنند، بروز پیدا می کند، سرطان پروستات می باشد.
رعایت بهداشت برای جلوگیری از التهاب و عفونت
التهاب این عضو یکی از بیماری های باکتریال و عفونی است که معمولا با انتقال باکتری به پروستات پدید می آید. از این رو یکی از روش های ایمن برای پیشگیری از التهاب پروستات، رعایت اصول بهداشتی می باشد. به همین دلیل پیشنهاد می شود، در هنگام رابطه جنسی نکات بهداشتی را رعایت کرده و در این خصوص حساس باشید. همچنین می بایست پس از دفع ادرار و مدفوع، آلت تناسلی شسته شده و خشک شود. در غیر این صورت ممکن است احتمال وقوع التهاب های باکتریال پروستات افزایش پیدا کند.
ورزش مداوم و تحرک
یکی از عوامل خطر ابتلا به برخی بیماری های پروستات، عدم ورزش و تحرک کافی و البته بیماری ها و مشکلاتی نظیر دیابت یا چاقی مفرط می باشد. از این رو بهتر است برای کاهش احتمال ابتلا به این نوع بیماری های و پیشگیری از بیماری های پروستات، همواره ورزش کردن را ادامه دهید. البته منظور ما انجام ورزش به صورت حرفه ای نیست. شما با روزی نیم ساعت پیاده روی نیز می توانید بدنی شاداب و سالم داشته باشید.
روش های درمان این مشکل در پزشکی جدید چگونه است؟
دارو
دارو معمولترین درمان برای علائم خفیف تا متوسط بزرگی پروستات است که شامل این گزینهها میشود:
- مسدود کننده آلفا. این داروها عضلات گردن مثانه و فیبرهای عضلانی این بخش را به حالت استراحت در میآورد و ادرار کردن را آسانتر میکند. مهارکنندههای آلفا- مثل آلفوزوسین تامسولوسین – معمولاً در مردانی که پروستات کوچکتری دارند، به سرعت جواب میدهند. عوارض جانبی آنها ممکن است شامل سرگیجه و یک وضعیت بی خطر که در آن منی به جای خروج از آلت تناسلی به سمت مثانه بر میگردد (انزال معکوس) میشود.
- مهارکنندگان ۵ آلفا ردوکتاز. این داروها از طریق جلوگیری از تغییرات هورمونی که منجر رشد این قسمت میشود، پروستات را کوچک میکند. این داروها – که شامل فیناستراید – ممکن است برای تاثیرگذاری نیاز به ۶ ماه زمان داشته باشد. عوارض جانبی آنها انزال معکوس می باشد.
- دارو درمانی ترکیبی. اگر هیچ یک از این داروها به تنها اثربخش نباشد، پزشک شما ممکن است استفادهی همزمان از یک مسدودکنندهی آلفا و مهار کنندهی ۵-آلفا ردوکتاز را توصیه کند.
- سیلدنافیل. مطالعات پیشنهاد میکند که این دارو، که برای درمان اختلال نعوظ کاربرد دارد، میتواند بزرگی پروستات را درمان کند.
درمانهایی با حداقل تهاجم یا جراحی
درمانهایی با حداقل تهاجم یا جراحی ممکن است در شرایط زیر توصیه شود:
- علائم شما متوسط تا شدید باشند.
- دارو باعث بهبودی علائم شما نشده باشد.
- دچار انسداد مجرای ادراری، سنگ مثانه، خون در ادرار یا مشکلات کلیوی شده باشید.
- شما درمان قطعی را ترجیح دهید.
در صورتی که هر یک از شرایط زیر را دارید، درمانهایی با حداقل تهاجم یا جراحی توصیه نمیشود:
- عفونت درمان نشدهی مجرای ادراری
- بیماری تنگی مجرای ادراری
- سابقهی پرتودرمانی پروستات یا جراحی مجرای ادراری
- یک اختلال عصبی، نظیر بیماری پارکینسون یا MS
هر گونه اقدام طبی بر روی پروستات ممکن است منجر به ایجاد عوارض جانبی شود. بر حسب نوع اقدام طبی که شما انتخاب میکنید، عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حرکت عقبگرد منی به سمت مثانه به جای آلت تناسلی در طی انزال (انزال معکوس)
- دشواری موقتی در ادرار کردن
- عفونت مجرای ادراری
- خونریزی
- اختلال نعوظ
- بسیار به ندرت، از دست دادن کنترل مثانه (بی اختیاری ادرار)
انواع مختلفی از روشهای با حداقل تهاجم یا درمانهای جراحی وجود دارد.
برداشتن این عضو از طریق مجرای ادراری (TURP)
یک ابزار نوری به مجرای ادراری شما وارد میشود و جراح همهی بخشهای پروستات به جز بخش بیرونی آن را بر میدارد. TURP عموماً به سرعت علائم را بر طرف میکند و جریان ادراری بیشتر مردان پس از این اقدام طبی به زودی قویتر میشود. پس از TURP ممکن است به طور موقتی برای تخلیهی مثانه نیازمند استفاده از سوند ادراری باشید.
برش این عضو از طریق مجرای ادراری (TUIP)
یک ابزاری نوری به مجرای ادراری شما وارد میشود و جراحی یک با دو برش کوچک در غدهی پروستات شما ایجاد میکند که باعث میشود عبور ادرار از مجرای ادراری تسهیل شود. این جراحی ممکن است در شرایطی که پروستات شما بزرگی خفیف تا متوسط دارد یک گزینه باشد، به ویژه اگر مشکلات سلامتی دارید که منجر به پر خطر بودن سایر جراحیها میشود.
گرمادرمانی میکروویو از طریق مجرای ادراری (TUMT)
پزشک شما یک الکترود مخصوص از طریق مجرای اداری به ناحیهی پروستات وارد میکند. انرژی میکروویو از الکترود بخش داخلی غدهی پروستات بزرگ شده را تخریب میکند که منجر به کوچک شدن این بخش و آسان شدن عبور ادرار میشود. TUMT ممکن است تنها بخشی از علائم شما را برطرف کند و ممکن است مدتی طول بکشد تا شما نتایج را مشاهده کنید. این جراحی به طور معمول تنها بر روی پروستاتهای کوچک در شرایط ویژه انجام میشود، زیرا ممکن است درمان مجدد ضروری باشد.
تخریب سوزنی از طریق مجرای ادراری (TUNA)
در این اقدام طبی، یک ابزار به مجرای ادراری شما وارد میشود که به پزشک امکان میدهد سوزنها را در غدهی پروستات شما قرار دهد. امواج رادیویی از طریق سوزنها عبور میکند، آن را گرم میکند و بافت اضافی پروستات را که منجر به انسداد جریان ادرار شده است، تخریب میکند. TUNA ممکن است در موارد انتخابی یک گزینه باشد، اما این اقدام طبی دیگر به ندرت استفاده میشود.
لیزر درمانی
یک لیزر پر انرژی بافت پروستات بزرگ شده را تخریب میکند یا بر میدارد. لیزر درمانی عموماً بلافاصله علائم را برطرف میکند و خطر کمی از نظر عوارض جانبی دارد. لیزر درمانی را میتوان در مردانی استفاده کرد که به دلیل مصرف داروهای رقیق کنندهی خون، نباید سایر اقدامات طبی بر روی پروستاتشان انجام شود.
گزینههای لیزر درمانی شامل موارد زیر میشود:
- اقدامات طبی تخریبی. این اقدامات طبی بافت انسدادی پروستات را تبخیر میکند تا جریان ادرار افزایش پیدا کند. نمونههایی از آن شامل تبخیر انتخابی نوری (PVP) و تخریب پروستات با لیزر هولمیوم (HoLAP) میشود. اقدامات طبی تخریبی میتواند منجر به بروز علائم آزردگی ادراری پس از جراحی شود، بنابراین در شرایط نادر ممکن است یک اقدام طبی برداشتن توده ممکن است لازم باشد.
- اقدامات طبی هسته درآوری. در اقدامات طبی هسته درآوری، نظیر هسته درآوری پروستات با لیزر هولمیوم (HoLEP)، عموماً تمام بافت پروستات که جریان ادرار را مسدود میکند، برداشته میشود و از رشد مجدد بافت جلوگیری میشود. بافت برداشته شده را میتوان از نظر سرطان پروستات یا سایر وضعیتها بررسی کرد. این اقدامات مشابه برداشتن باز پروستات است.
بالابردن مجرای ادراری (PUL)
از تگهای جراحی برای فشردن اطراف پروستات به منظور افزایش جریان ادراری استفاده میشود. این اقدام طبی ممکن است در شرایطی که شما علائم مجرای ادرای تحتانی دارید، توصیه شود. PUL همچنین ممکن است مردانی توصیه شود که نگران تأثیر درمان بر اختلال نعوظ و مشکلات انزالی هستند، زیرا PUL در مقایسه با TURP، تأثیر بسیار کمی بر انزال و عملکرد جنسی میگذارد.
برداشتن باز (پروستاتکتومی)
جراح یک برش در بخش تحتانی شکم شما ایجاد میکند تا به این قسمت برسد و بافت آن را بردارد. پروستاتکتومی معمولاً در صورتی انجام میشود که پروستات شما بسیار بزرگ باشد، مثانهی شما آسیب دیده باشد یا عوامل خطر دیگری وجود داشته باشد. جراحی معمولاً نیازمند بستری کوتاه مدت در بیمارستان است و با خطر بیشتر نیاز به تزریق خون همراه است.