پیشگیری و درمان رفلاکس و ترش کردن در پزشکی جدید

رفلاکس و ترش کردن زمانی اتفاق می افتد که محتویات معده به مری بازگردد که معمولا باعث سوزش سینه یا گلو می گردد. علائم آن می توانند احساس بازگشت مایعات ترش یا تلخ در دهان، سوزش قفسه سینه، درد قفسه سینه، مشکلات بلعیدن، احساس توده گلویی، درد زیر جناغ سینه، حالت استفراغ، بادگلو، تجمع بزاغ بیش از حد دهان برگشت مواد غذایی به دهان، بوی بد دهان، مشکلات تنفسی و… باشد.

هنوز عامل اصلی این بیماری کشف نشده است ولی عواملی شل بودن عضلات مری و نیز برخی از حملات عصبی و مسائل روحی روانی می تواند در آن موثر باشند. بیشتر این بیماری در افرادی مثل افراد چاق، زنان باردار، کسانی که دارو های خاص مصرف می کنند و سیگاری ها بیشتر دیده می شود.

پیشگیری از رفلاکس و ترش کردن در پزشکی مدرن چگونه است؟

برای پیشگیری از رفلاکس و ترش کردن می توانیم دستوراتی را رعایت کنیم که می تواند تا حدودی از رفلاکس و ترش کردن جلوگیری کند. در زیر به تعدادی از موارد مهم آن اشاره شده است:

• مواد خوراکی اسیدی نخورید
• قبل از خوابیدن چیزی نخورید
•  هرگز الکل ننوشید
• جوش شیرین مصرف کنید
• از خوردن بعضی خوراکی‌های خاص پرهیز کنید
• بعد از وعده‌های غذایی دراز نکشید
• هنگام خوردن عجله نکنید
• از خوردن خوراکی‌های تند پرهیز کنید
• مایل(با زاویه) دراز بکشید
•  سیگار نکشید
• پرخوری نکنید
• لباس تنگ نپوشید
• نوشیدنی‌های گازدار و خوراکی‌های چرب ننوشید
• تناسب اندام را حفظ کنید

درمان رفلاکس در پزشکی جدید چیست؟

خوشبختانه به روش‌های گوناگونی مانند اقدام‌های ساده‌ی خود درمانی، دارو و جراحی می توان اقدام به درمان ترش کردن معده کرد.

درمان معمول

انجام روش‌های خود درمانی ساده‌ی زیر برای درمان ترش کردن معده مفید است:

• در صورت داشن اضافه وزن، کاهش وزن می‌تواند علائم رفلاکس معده را، به دلیل کاهش فشار روی معده، بهبود بخشد.
• ترک دخانیات نیز مؤثر است، چون دخانیات سیستم گوارشی را تحریک می‌کند و باعث تشدید علائم می‌شود.
• سعی کنید در عوض سه وعده غذای سنگین، وعده‌های غذایی بیشتر اما در حجم کمتر میل کنید. سه تا چهار ساعت پیش از خواب شام بخورید.
• مصرف الکل، قهوه، شکلات، گوجه فرنگی یا غذاهای چرب یا تند و پرادویه باعث بروزعلائم ریفلاکس معده می‌شود. چنانچه احتمال می‌دهید که هر یک از مواد فوق علائم را تشدید می‌کند، آن مواد را از رژیم غذایی خود حذف کنید تا ببینید که آیا علائم ریفلاکس معده بهبود می‌یابد یا خیر.
• سر تخت را با گذاشتن یک قطعه چوب، تخته سنگ یا آجر در حدود 20 سانتی‌متر (8 اینچ) بالاتر بیاورید. این کار ممکن است علائم را تسکین دهد؛ اما پیش از بالا آوردن تخت از محکم و پایدار بودن آن کاملاً مطمئن شوید. بالشت اضافی زیر سر نگذارید، چون با این کار فشار روی شکم افزایش می‌یابد.

 رژیم غذایی

مصرف غذای مناسب سرشار از پروتئین و کم‌چرب احتمال ترش کردن و ریفلاکس معده را کاهش می‌دهد. خوردن وعده‌های غذایی بیشتر و کم‌حجم‌تر و دست کشیدن از غذا پیش از احساس سیری نیز اقدامی مفید به شمار می‌رود. از مصرف غذاهایی که احتمال می‌دهید باعث بروز علائم رفلاکس معده می‌شود خودداری کنید. نوشیدنی‌های محرک سوزش سر دل یا تشدید کننده علائم ریفلاکس معده عبارت‌اند از:

• قهوه یا چای (به دو صورت معمولی و بدون کافئین)
• دیگر نوشیدنی‌های حاوی کافئین
• نوشیدنی‌های دارای کربنات
• الکل

مواد غذایی محرک سوزش سر دل یا تشدید کننده علائم ترش کردن معده عبارت‌اند از:

• مرکبات مانند پرتقال و لیمو
• گوجه فرنگی و فراورده‌های حاوی گوجه فرنگی مانند سس گوجه فرنگی و سالسا
• شکلات
• نعناع یا سوسن عنبر
• غذاهای چرب یا تند و پرادویه مانند کاری یا فلفل
• پیاز و سیر

دارو

داروهای زیر برای درمان ترش کردن معده مصرف می‌شوند از قرار زیر است:

• داروهای قابل تهیه از داروخانه بدون نسخه پزشک (غیرتجویزی)
• بازدارنده‌های پمپ پروتون (PPIs)
• آنتاگونیست گیرنده‌های H2(H2RA)

با توجه به نحوه‌ی واکنش علائم ریفلاکس و ترش کردن معده، داروها در دوره کوتاه مدت یا بلندمدت مصرف می‌شود. به پزشک اطلاع دهید که چه داروهایی را برای درمان عارضه‌های دیگر مصرف می‌کنید، تا وی بتواند تأثیر آن داروها در بروز علائم را بررسی کند و در صورت اثر نامطلوب یک دارو، داروی دیگری را در صورت امکان جایگزین آن سازد. مصرف دارویی را که برای‌تان تجویز شده است، هیچ‌گاه بدون مشورت با پزشک قطع نکنید.

بعضی از داروهای قابل تهیه بدون نسخه پزشک برای تسکین علائم ملایم تا متوسط ریفلاکس معده کاربرد دارند. ضد اسیدها اثر اسید معده را خنثی می‌کنند؛ بااین حال، مصرف همزمان آن با داروهای دیگر، به دلیل تداخل دارویی و جذب نشدن کامل داروها، مجاز نیست. همچنین ضد اسیدها پوشش خاص روی بعضی از قرص‌ها را از بین می‌برند. بنابراین پیش از مصرف داروی ترش کردن معده با پزشک عمومی یا دکتر داروساز مشورت کنید. آلژینات‌ها به شیوه‌ای متفاوت عمل می‌کنند. این داروها پوشش محافظی را تولید می‌کنند که از لایه مخاطی معده و مری در برابر اثر اسید معده محافظت می‌کند. این داروها زمانی بهترین نتیجه را به دست می‌دهند که بلافاصله پس از اتمام غذا مصرف شوند.

بازدارنده‌های پمپ پروتون:

• چنانچه ریفلاکس  و ترش کردن معده با روش‌های خود درمانی اشاره شده در بالا بهبود نیابد، احتمالاً پزشک عمومی دوره یک ماهه بازدارنده پمپ پروتون را تجویز می‌کند. بازدارنده پمپ پروتون با کاهش میزان اسید ترشح شده توسط معده علائم رفلاکس معده را تسکین می‌دهد.پزشک عمومی به منظور به حداقل رساندن اثرهای جانبی، کمترین میزان مؤثر بازدارنده پمپ پروتون برای کنترل علائم را تجویز می‌کند. بنابراین در صورت نتیجه‌بخش نبودن مصرف این داروها حتماً پزشک را در جریان بگذارید، چون ممکن است با افزایش مقدار دارو نتیجه مطلوب به دست آید.

آنتاگونیست‌های گیرنده‌های H2: 

• در صورت مفید نبودن بازدارنده‌های پمپ پروتون، داروی دیگری موسوم به آنتاگونیست گیرنده‌های H2 تجویز می‌شود تا یا به جای بازدارنده‌های پمپ پروتون یا در کنار آنها برای دوره کوتاه (مثلاً دو هفته‌ای) برای درمان ترش کردن معده مصرف شود.آنتاگونیست گیرنده‌های H2 اثر هیستامین شیمیایی را مسدود می‌کند. بدن از این هیستامین برای تولید اسید معده استفاده می‌کند. بنابراین این داروها میزان اسید معده را کاهش می‌دهند.

جراحی

جراحی معمولاً تنها زمانی توصیه می‌شود که دیگر راه های درمان‌ ترش کردن معده موفقیت‌آمیز نبوده باشند. یا علائم رفلاکس معده شدید، مداوم و توان‌فرسا باشند. و بیمار تمایلی به مصرف درازمدت دارو نداشته باشد. اگرچه جراحی علائم ناشی از ریفلاکس معده را کاهش می‌دهد. اما عوارض مرتبطی وجود دارند که باعث بروز علائم دیگری مانند موارد زیر می‌شود:

• دشواری در بلع (دیسفاژی)
• نفخ
• باد شکم
• ناتوانی در آروغ زدن

پیش از انتخاب روش درمان با پزشک معالج خود در مورد مزایا و عوارض جراحی صحبت کنید.

همچنین می‌توانید از پزشک عمومی بخواهید تا شما را به جراحی معرفی کند که عمل مورد نظرتان را انجام می‌دهد. تا بتوانید در مورد مزایا و عوارض جانبی احتمالی عمل به تفصیل به تبادل نظر بپردازید. عمل‌های جراحی و آندوسکوپی متداول برای درمان ریفلاکس معده عبارت‌اند از:

• فوندوپلیکاسیون (تازنی بالای معده) نیسن لاپاروسکوپی (LNF)
• تزریق آندوسکوپی عامل‎های حجیم کننده
• تقویت به کمک ایمپلنت‌های هیدروژل در عمل آندوسکوپی
• ابلیشن رادیوفرکانسی در عمل آندوسکوپی
• قرار دادن حلقه مغناطیسی بسیار ظریف دور مری طی لاپاراسکوپی