حساسیت فصلی چیست؟
حساسیت های فصلی معمولا در تمامی فصل ها اتفاق می افتد. معمولا در اثر واکنش بدن به عواملی است که برای آن بی ضرر هستند ولی سیستم دفاعی بدن به آن واکنش شدیدی نشان می دهد. اغلب بر اثر وارد شدن گرده های گیاهان به بینی و چشم انسان اتفاق می افتد ولی عامل ژنتیک بیشترین تاثیر را در آن دارد و حدود ۶۰ درصد افراد مبتلاء را دربر می گیرد.
بعضی از عوامل خارجی مثل کرم های آنتی بیوتیکی، تتو و خالکوبی، کاشت ناخن مصنوعی، موی حیوانات و بعضی عروسک های فانتزی باعث تشدید این حساسیت ها می شود. نشانه های این حساسیت می تواند مخاط رقیق، عطسه زیاد، خارش گوش و حلق و بینی، بدون تب کردن و… باشد.
آلرژی یا حساسیت فصلی معمولا با فرا رسیدن فصل بهار گریبان‌گیر بسیاری از افراد می‌شود. عطسه، سرفه، آبریزش بینی، سوزش چشم، آبریزش چشم، خارش گلو، خارش چشم، ورم چشم، سرفه‌های آلرژیک و گرفتگی بینی و گلو از علائم حساسیت فصلی است. در این مطلب شما را با هر آنچه باید درباره‌ی درمان حساسیت فصلی و پیشگیری از آلرژی بدانید آشنا می‌کنیم.
علل
حساسیت در زمانی بروز می‌کند که سیستم بدن به‌طور اشتباه در برابر ماده‌ای که به نام آلرژن شناخته می‌شود و چندان خطرناک هم نیست، از خود دفاع می‌کند. در حالت طبیعی سیستم ایمنی بدن در برابر باکتری و ویروس دست به کار می‌شود. در مواردی که آلرژی ایجاد می‌شود، هر زمان که ماده حساسیت‌زا ظاهر شود، سیستم بدن شروع به کار و جنگ می‌کند. در برخی موارد این ماده حساسیت‌زا می‌تواند دانه گرده و قارچ باشد. درست در همین نقطه است که درمان سرفه آلرژیک، درمان آلرژی بینی و به‌طور کلی درمان کیپ شدن بینی و دیگر علائم به یک دغدغه تبدیل می‌گردد.
هیستامین
برخی از سلول‌های ایمنی بدن، زمانی که در تماس با آلرژن قرار می‌گیرند، هیستامین ترشح می‌کنند. در واقع هیستامین با افزایش نفوذپذیری مویرگ‌های خونی در برابر گلبول‌های سفید خون و پروتئین‌های دیگر، اجازه می‌دهد سیستم ایمنی بدن در برابر مهاجمان خارجی عملکرد بهتری داشته باشد. اما به عنوان یک نتیجه‌ی جانبی، در قسمتی از بدن که هیستامین آزاد می‌شود، علائم التهابی مانند تورم، قرمزی، خارش و خلط ظاهر می‌شود.
درمان حساسیت فصلی در پزشکی جدید چگونه است؟
داروها
آنتی هیستامین
- اگر برای درمان آلرژی و رهایی از این روزهای آزاردهنده به دکتر مراجعه کنید، اولین مرحله درمان را آغاز کرده‌اید. قرص سیتریزین، لوراتادین، آنتی هیستامین دکونژستانت و انواع دیگر قرص آنتی هیستامین که به نام‌های مختلف در داروخانه‌ها عرضه می‌شوند، از معروف‌ترین نجات‌دهنده‌های شیمیایی حساسیت فصلی هستند. این داروها در زمان موعد یکی از حیاتی‌ترین وسایل شخصی افراد دارای آلرژی هستند که شاید حتی از بسیاری وسایل شخصی دیگر ضروری‌تر باشد.
سریع‌ترین درمان
- باید صادقانه گفت که راحت‌ترین و سریع‌ترین روش درمان حساسیت فصلی استفاده از داروهای ضد حساسیت است.
عادات غذایی مناسب برای درمان حساسیت فصلی
- مسلماً پزشک برای رفع مشکل حاد شما استفاده از دارو را پیشنهاد می‌کند، ولی می‌توانید بعد از آنکه کمی از شرایط اضطراری خارج شدید، توجه بیشتری به تغذیه خود داشته باشید. یکی از روش‌های درمان حساسیت فصلی مصرف مواد خوراکی و میوه‌هایی است که برای کاهش حساسیت فصلی اثرگذار هستند. یک رژیم غذایی سالم علائم حساسیتی را کمتر می‌کند.
بیشتر امگا ۳ بخورید
- امگا ۳ یک اسید چرب است و در مواد غذایی مانند ماهی، تخم مرغ، گردو، روغن آفتابگردان، تخم کدو، تخم کتان، کنجد و فندق وجود دارد. امگا ۳ به اندازه‌ای مفید است که مصرف آن در هر سنی پیشنهاد می‌شود و از آنجایی که دارای خصوصیات ضدالتهابی نیز هست، برای افراد دارای آلرژی فصلی باید به طور جدی‌تری مصرف شود. می‌توانید قرص روغن ماهی را هم به‌صورت آزاد ولی به میزان مشخص مصرف کنید.
از محصولات پروبیوتیک استفاده کنید
- ماست و برخی دیگر از مواد خوراکی دارای باکتری پروبیوتیک هستند که موجب حفاظت از میکروبیوم روده می‌شود. این ماده ضد التهاب است و می‌تواند برای درمان حساسیت فصلی تأثیر مثبتی داشته باشد.
از خوردن میوه‌های آلرژی‌زا اجتناب کنید
- مصرف برخی میوه و مواد غذایی می‌تواند آلرژی‌زا بوده و علائم حساسیتی را تشدید کند. مصرف این خوراکی‌ها موجب خارش گلو و علائمی مانند عطسه و آبریزش بینی می‌شود. حساسیت به مواد خوراکی به این دلیل حاصل می‌شود که پروتئین موجود در آنها مشابه پروتئین موجود در دانه گرده است. افراد حساس به گرده افشانی گیاهان، ممکن است به خوراکی‌هایی مانند هویج، مغز آجیل، کرفس و هلو هم علائم نشان بدهند. کسانی که به سبزه و چمن حساسیت نشان می‌دهند، بعد از مصرف گوجه فرنگی، خربزه و طالبی، پرتقال و موز دچار علائم آلرژی می‌شوند.
بیشتر میوه و سبزیجات مصرف کنید
- به غیر از موارد بروز حساسیت به مواد خوراکی که در نکته قبل اشاره شد، خوردن میوه و سبزی یکی از روش‌های درمان حساسیت فصلی به شمار می‌رود و آن هم به دلیل آنتی اکسیدان و ویتامین سی موجود در آنها است. ویتامین سی در واقع یک آنتی هیستامین طبیعی است که به بدن در مبارزه با آلرژن‌ها کمک می‌کند و از بروز علائم بیماری و حساسیت فصلی دور می‌دارد.
عسل بخورید
- عسلی برای بدن مفید است که کاملاً طبیعی باشد. در همین عسل طبیعی هم به دلیل حضور زنبور در فرآیند آماده‌سازی، میزان کمی گرده درون آن وجود دارد که تا حدی موجب مقاومت بیشتر بدن به دانه گرده می‌شود. البته گرده‌ای که در عسل طبیعی دیده می‌شود، از گل حاصل شده و با انواع دانه‌های گرده موجود در درختان و سبزه‌زار که بیشتر افراد به آنها حساسیت نشان می‌دهد، متفاوت است. برای مصرف بیشتر عسل مطمئن شوید که به همان دز پایین از گرده هم حساسیت نشان نمی‌دهید.
پیشگیری از حساسیت فصلی در پزشکی مدرن چیست؟
به مرور زمان و با گذشت سال‌ها از داشتن حساسیت فصلی، خود فرد متوجه می‌شود که در چه ماه یا فصلی از سال حساسیتش آغاز می‌شود. درست است که نمی‌توان زمان را برای نرسیدن فصل حساسیت متوقف کرد، ولی می‌توان با رعایت برخی راهکارها از بروز حساسیت جلوگیری کرد و یا میزان آن را تخفیف داد.
زمان مناسب خروج از منزل را پیدا کنید
- اخبار را پیگیری کنید و میزان گرده‌های موجود در هوا را در ذهن داشته باشید. در روزهای آلوده از خانه بیرون نروید. با دنبال کردن اخبار روز از غلظت مواد آلاینده موجود در هوا آگاهی پیدا کرده و در وضعیت ناسالم به هیچ وجه از خانه خارج نشود. ترجیحاً از ساعت ۵ تا ۱۰ صبح بیرون نروید و اگر برایتان مقدور است، کارهای بیرون از خانه را به بعدازظهر یعنی زمانی که سطح دانه‌های گرده پایین می‌آید، موکول کنید. بعد از بارش باران، بهترین زمان برای بیرون رفتن افراد حساس است.
عامل اصلی حساسیت فصلی را بشناسید
- دانه گرده‌ای که این بلا را سرتان آورده، شناسایی کنید و تا حد ممکن به فضایی که این درخت یا گیاه در آن زندگی می‌کند، نروید. تا حد ممکن در آن فصل به خصوص، به طبیعت و سبزه‌زار نروید و اگر چاره‌ای جز رفتن ندارید، حتماً از ماسک استفاده کنید.
به نظافت خانه اهمیت بدهید
- تمیز کردن خانه را به‌طور مرتب انجام دهید. وجود گرد و غبار هوا روی وسایل و سطح زمین می‌تواند علائم آلرژی را تشدید کند. برای خشک شدن لباس‌های شسته شده، آنها را در هوای آزاد پهن نکنید. درون خانه از دستگاه تهویه کننده هوا استفاده کنید تا آنچه تنفس می‌کنید، پاکیزه باشد. اگر استعداد حساسیتی بالایی دارید، ملحفه و روتختی‌های خود را هفته‌ای یک‌بار بشویید. از فرش‌هایی که پرز زیادی دارند، پرهیز کنید. در طول فصل حساسیت پنجره‌های خانه و ماشین را بسته نگه دارید.
برنامه‌ی دارویی درمان حساسیت فصلی یا آلرژی را جدی بگیرید
- دو هفته پیش از شروع موعد مشخص، توصیه‌های پیشگیری یا مصرف دارو را آغاز کنید. تزریق برخی داروها برای یک فصل کامل شما را از داشتن علائم آزاردهنده خلاص می‌کند. داروهای ضد حساسیت در بسیاری از مواقع خواب آور هستند. اگر نمی‌خواهید دچار رخوت و خواب‌آلودگی شوید، حتماً در زمان خرید دارو از داروساز عوارض آن را جویا شوید. برای جلوگیری از التهاب می‌توانید از قطره‌های چشمی و بینی و البته با توصیه پزشک هم استفاده کنید.
بهداشت فردی را رعایت کنید
- در حین حساسیت فصلی از لنز چشمی استفاده نکنید. اگر دانه گرده در زیر لنز به دام بیفتد، مشکلات بیشتری خواهید داشت. دانه‌های گرده فقط به لباس نمی‌چسبند بلکه روی مو و پوست بدن هم می‌نشینند. مشکل این است که این دانه‌ها، ذرات بسیار ریزی هستند که با چشم دیده نمی‌شود. بعد از بازگشت به خانه و صبح بعد از بیدار شدن، دوش بگیرید و لباس‌هایتان را عوض کنید. این کار به کاهش حساسیت فصلی کمک می‌کند. شستن صورت و مو در اولویت قرار دارد.
رطوبت محیط را کم کنید
- قارچ در شرایطی که رطوبت و دمای محیط بالا باشد، رشد بهتری دارد. از آنجایی که قارچ یکی از عوامل حساسیت‌زا است، موجب افزایش مشکلات آلرژیک می‌شود. در روزهای بارانی که رطوبت هوا بیشتر می‌شود، ذرات قارچ ظهور پیدا می‌کنند. پس سطح رطوبتی محل زندگی را پایین نگه دارید.
از استرس جلوگیری کنید
- شاید برایتان جالب باشد که استرس حتی در بروز علائم حساسیت فصلی هم شما را رها نمی‌کند. مدیتیشن و انجام فعالیت‌هایی که سطح استرستان را کم می‌کند، اگر هم باعث کاهش حساسیت فصلی نشود، حداقل سلامت بدنتان را حفظ می‌کند.
از لوازم غیرضروری و معطر استفاده نکنید
- استفاده از عطر یا هر چه رایحه اضافی را در خانه پخش می‌کند مانند شمع و عود، می‌تواند برای حساسیت فصلی مضر باشد. حداقل در طول زمانی که حساسیت فصلی به سراغتان می‌آید، از این مواد خوشبوکننده در خانه دوری کنید. عروسک‌های پشمالو بامزه هستند و البته محبوب همه! ولی باید بدانید که آنها منبع اصلی جذب گرد و غبار و مواد حساسیت‌زایی مانند دانه گرده به شمار می‌روند. حداقل در فصل حساسیت این عروسک‌ها را از جلوی چشم دور کرده یا به خیریه‌ها اهدا کنید.
با کلر بجنگید
- هوا گرم شده است و تب شنا کردن و استخر روز به روز داغ‌تر می‌شود. ولی نکته منفی در مورد استخر وجود کلر آب است. این ماده هم برای آلرژی مضر است و می‌تواند اوضاع را وخیم‌تر کند. گاز کلر تأثیری مانند دود دارد. استخرهای سرپوشیده شرایط بدتری نسبت به استخرهای روباز دارند چرا که گاز کلر در فضای کوچکی محبوس می‌شود.
از کالای خواب غیرطبیعی استفاده نکنید
- در مورد مواد پر شده درون بالش، لحاف و تشک تحقیق کنید. برخی از آنها از پر طبیعی پرندگان ساخته شده است، در این حالت شکستن پرهای درون رختخواب و خرد شدن آن باعث بروز حساسیت می‌شود. برای افراد حساس، بهتر است از الیاف مصنوعی مانند پلی‌استر استفاده شود.
