بهار که میاد، خیلی‌ها خواب آلود و کسل میشن، خیلیا آلرژی فصلی می‌گیرن و خیلیا هم درگیر نوعی افسردگی به نام افسردگی بهاری میشن، خصوصاً این روزا که درگیر کرونا هستیم، این افسردگی دوچندان شده؛ اما خب چاره چیه؟
بهار آمد… پریشان باغ من افسرده بود اما
به جو بازآمد آب رفته، ماهی مرده بود اما (مهدی اخوان ثالث)
از افسردگی بهاری چه می‌دانید؟
بعضی از افراد در ماه‌های آبان و آذر دچار خمودگی، افت خلق و کاهش انرژی می‌شوند اما در عوض در ماه‌های فروردین و اردیبهشت دوباره به حالت عادی برمی‌گردند. اما عده ای دیگر درست عکس این قضیه‌اند. یعنی در شروع فصل بهار دچار نوعی افسردگی می‌شوند.
معمولاً به این نوع اختلال‌ها، افسردگی فصلی یا اختلال تاثیرپذیری فصلی می‌گویند؛ حالتی که هر ساله در یک زمان مشخص رخ می‌دهد و با پایان آن فصل یا آن برهه زمانی، فرد به شرایط عادی باز می‌گردد؛
- افسردگی‌های فصلی هم مانند سایر افسردگی‌ها بیشتر در خانم‌ها بروز می‌کند اما شدت بیماری در آقایان بیشتر است.
- همچنین جوانان بیشتر از بزرگسالان دچار افسردگی فصلی می‌شوند.
- البته ناگفته نماند که در فصل زمستان و بهار احتمال مشاهده علائم مربوط به زوال عقل و اختلال شناختی نسبت به دو فصل تابستان یا پاییز بیشتر است که این موارد نشان از تاثیر بالای تغییرات فصلی بر سلامت روان انسان‌ها دارد.
- به طور مثال بسیاری از افراد در فصل بهار دچار حساسیت فصلی می‌شوند و همین امر زمینه را برای افسردگی در آن‌ها ایجاد می‌کند یا گاهی تغییر فصل موجب نامنظم شدن خواب شده و این موضوع روی مغز و انتقال دهنده‌های عصبی انسان تاثیر می‌گذارد.
علائم و علت افسردگی بهاری
علائم
در فصل بهار افراد با نوعی افسردگی رو به رو می‌شوند که در طب نوین از آن تحت عنوان افسردگی‌های دو قطبی نیز نام برده می‌شود؛ این نوع افسردگی فرد را با علائمی مانند:
- از دست دادن علاقه
- اختلالات خواب
- تغییر در اشتها
- تغییرات وزن
- پریشانی یا اضطراب
و… نشان می‌دهد. البته این علائم و تغییرات گاهی ممکن است ناشی از غلبه دم باشد نه افسردگی که در علم مزاج شناسی به آن خلط دم می‌گویند.
علت
علت دقیق افسردگی بهاری کاملاً مشخص نیست:
- ممکن است ناشی از تجمع مواد زائد و سودا در مغز در طی فصول پاییز و زمستان باشد که در بهار بروز می‌کند.
- گاهی می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی باشد.
- ژنتیک هم ممکن است در افسردگی فصلی نقش داشته باشد؛ چراکه افراد مبتلا به این اختلال بیشتر احتمال دارد که بستگان افسرده داشته باشند.
- از طرفی برخی نیز معتقدند به خاطر تغییر در دریافت مقدار نور خورشید و تغییرات فصل بهار است.
در هر صورت؛ افرادی که با این علائم رو به رو می‌شوند، نشان دهنده شروع بیماری در آن‌ها است که با مداخله مناسب و تجویز دارو از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌شود.
همچنین در نظر گرفتن اصول تغذیه‌ای مناسب بستگی به مزاج فرد دارد و در این فصل افراد باید به دستورات کلی مانند بهداشت خواب، اجتناب کردن از استرس و هیجان و مدیریت رفتارهای خود توجه بیشتری داشته باشند.
توصیه‌هایی برای مقابله با افسردگی بهاری
همه ما باید بدانیم که فصل‌ها عوض می‌شوند. حس‌ها می‌آیند و می‌روند. همه می‌دانند که هیچ چیزی برای همیشه باقی نمی‌ماند، پس با رعایت برخی نکات ساده به بهبود شرایط خود کمک نمایید:
تدابیر روحی و روانی
- رایحه‌های خوش بو کنید مانند بوییدن سیب، به، گل نرگس، گل محمدی و …
- روغن یا عصاره گل سرخ را بخور داده یا استنشاق کنید، باعث ايجاد حس اميد و شادی در فرد ميشه.
- جوشاندن آب سبوس گندم و پاشويه كردن با آن، حالت كرختی و كم تحركی و احساس خستگی و ضعف بدون علت در پاها را تا حد زيادی از شما دور می‌کند.
- صبح‌ها زودتر از خواب بلند بشید و به پیاده روی تو پارک و طبیعت برید.
- وقتی هوا ابریه تو خونه نمونید.
- بیرون بودن از خونه طی روز و قدم زدن در نور آفتاب به تنهایی می‌تونه به بهبود افسردگی کمک کنه.
- خواب مناسب و کافی داشته باشید.
- در روز هنگام نخوابید.
- هرگز خودتونو در اتاق تاریک و بسته حبس نکنید.
- لباس‌های رنگ روشن بپوشید.
- مصرف قهوه، شکر و کلاً شیرینجات مصنوعی رو کاهش بدید.
- از مصرف غذاهای نمک سود، ترشیجات، غذاهایی که حرارت بدن رو افزایش میدن خودداری کنید.
- دیدن فیلم‌های کمدی و گوش کردن به آهنگ های شاد خیلی مفیده
- به طبیعت برید و به صدای آب و پرندگان گوش بدید.
- كمپرس سر با بهارنارنج و عرق نعنا مختص افسردگی‌های فصلی و دوره‌ایه (عرق نعنا و عرق بهار نارنج را به ميزان مساوی در يک ظرف بريزيد و روي حرارت بگذاريد تا به جوش بيايد و کمی که از حرارت افتاد، حوله‌ای تمیز را به آن آغشته نمایید و روی سر بگذاريد و در آخر حوله را برای چند دقيقه روی كل صورت بيندازيد).
تدابیر تغذیه‌ای
نوشیدنی‌های مناسب: از میان نوشیدنی‌های مناسب برای افراد افسرده و مضطرب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- شربت لیمو یا به لیمو
- شربت سیب و زعفران
- ماءالشعیر طبی
- شربت خاکشیر
- شربت سکنجبین
- ماءالعسل
- شربت بیدمشک و گلاب
- شربت جلاب (شربت گلاب و زعفران)
- شربت گل سرخ (گل محمدی)
- شربت بهارنارنج
- شربت تخم بالنگو همراه با گلاب و زعفران
دمنوش‌های مناسب: از جمله دمنوش‌های مناسب برای افسردگی فصل بهار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دمنوش «گل سرخ (گل محمدی)» آرامبخش و شادی افزا است و برای کسانی که در بهار احساس افسردگی می‌کنند مفیده ( فقط زیاده روی نشه)
- «سیب و به» را رنده یا خرد کنید و خشک نمایید و به عنوان چای دم کنید؛ این کار به تقویت اعصاب و کاهش افسردگی کمک می‌کند.
برطرف کردن افسردگی با غذاهای خوشمزه: از دیدگاه طب سنتی برخی از غذاها برای رفع غم و اندوه، افسردگی و وسواس بسیار مفید است؛ مانند:
- گوشت گوسفند یا بره
- زرده تخم‌مرغ نیم‌برشت (عسلی)
- فرنی
- شیربرنج
- حریره بادام
افزودن متعادل و متناسب با مزاج مواد زیر به رژیم غذایی؛ خاصیت نشــاط آوری و شــادی زایی داره
- رزماری
- بهارنارنج
- به لیمو
- بادام یا شیر بادام
- زعفران: زعفران بویی قوی و طعمی تلخ دارد، باعث تحریک اعصاب شده، اثر مسکن دارد و دارای خاصیت آرام‌بخشی و خواب‌آوری است و بالاخره اگر می‌خواهید همیشه شاد و خندان باشید، زعفران را در برنامه غذایی هفتگی تان بگنجانید.
درمان افسردگی با بوی خوش
یکی از مهمترین چیزهایی که قلب را تقویت می‌کند, استفاده از بوهای خوش است. بقراط می‌فرماید اگر خواستیم بیماری را از غذا منع کنیم یا مصرف غذا را در فرد کم کنیم, می‌توانیم به او بوهای خوش برسانیم و آن را به این وسیله تقویت کنیم.
- گلاب بسیار مقوی قلب و سیستم عصبی است. بهتر است که در محیط اسپری شود.
- بو کردن سیب شادی‌آفرین است. همچنین میوه «به» به تقویت قلب مغز و حالات روحی کمک می‌کند.
- همچنین بوهای معتدل مثل مریم و نرجس، گل محمدی برای تقویت قوا بسیار مفید است.
- باید گفت که بوی خیار و لیمو مقوی قوای نفسانی است و قوای مغزی است.
حرف پایانی…
با آمدن فصل بهار، به جای آنکه شاداب و پرانرژی شوید افسرده و غمگین می‌شوید. باید بگوییم این مشکل فقط مخصوص شما نیست و افراد زیادی خصوصاً در کشور ما با افسردگی بهاری دست و پنجه نرم می‌کنند. بنابراین در این پست سعی نمودیم به شما کمک کنیم تا از شر افسردگی بهاری خلاص شوید.
