همه ما در بدن خود رگ هایی داریم که برای انتقال خون و مواد مغذی ضروری هستند. میزان دیده شدن رگ ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. شرایطی مانند دمای بالا، ورزش کردن، پوشیدن لباس های تنگ و آسیب های ناشی از نور خورشید می توانند باعث برجسته شدن بیشتر رگ ها شوند. در اکثر موارد، ظاهر رگ های دست یک مسئله زیبایی شناختی است، اما گاهی اوقات می تواند نشان دهنده یک مشکل پزشکی مانند بیماری های عروقی یا واریس دست نیز باشد.
چه عواملی باعث ابتلا به واریس دست می شوند؟
رگ های بازو و دست هم می توانند تحت تأثیر عوامل مختلف، برجسته شوند. این مورد را بیشتر در بدنسازان و ورزشکاران می بینیم. برجسته بودن رگ ها در این افراد به دلیل داشتن چربی کم بدن و عضلات ورزیده، گاهی حتی مطلوب و نشانه سلامت آنها به نظر می رسد. هرچند عوامل دیگری همچون فشار خون بالا، استرس زیاد، ژنتیک و افزایش سن نیز در برجسته شدن رگ های دست نقش دارند.
علت برجسته بودن رگ های دست
عوامل زیادی میتوانند در بوجود آمدن رگ های واریسی روی دست دخیل باشند:
1_ سن
با بالا رفتن سن، پوست نازک تر و خاصیت ارتجاعی اش کمتر می شود، در نتیجه توانایی کمتری برای پوشاندن رگ های زیرین خواهد داشت. همچنین، دریچه رگ ها نیز با افزایش سن ضعیف شده و باعث تجمع خون می شوند. تحت فشار قرار گرفتن جریان خون، منجر به افزایش سایز رگ ها و در نتیجه، برجسته تر شدن آنها خواهد شد.
2_ واریس
وقتی به واریس فکر کنید، احتمالاً آن را فقط روی پا تصور می کنید. رگ های واریسی و عنکبوتی، نشانه ای از عدم عملکرد صحیح عروق خونی هستند و می توانند در هر ناحیه ای از بدن که جریان خون در آنجا مختل شده یا دیواره و دریچه های رگ آسیب دیده اند، ظاهر شوند که شامل دست ها هم می شود.
به گفته ی دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق در چنین مواردی، ممکن است با یک مشکل سلامتی مواجه باشید و لازم است با پزشک مشورت کنید، البته در برخی موارد درمان خانگی واریس پا نیز میتواند کمک کننده باشد؛ اما باز هم تحت نظارت پزشک برا جلوگیری از عود واریس شما.
3_ کاهش چربی بدن
کاهش چربی بدن برای رسیدن به فرم ایده آل، گرچه فواید زیادی دارد اما می تواند منجر به برخی تغییرات ظاهری نیز شود. با کاهش چربی، پوست نازک تر شده و به دلیل نداشتن لایه محافظ کافی، رگ های زیر سطح پوست بیشتر نمایان می شوند. این اتفاق نه تنها در دست ها، بلکه در بازوها، شکم و سایر نقاط بدن هم قابل مشاهده است.
4_ گرمای هوا
گرما هم می تواند در برجسته شدن رگ هایتان نقش داشته باشد. با افزایش دما، رگ ها گشاد شده و منبسط می شوند. این انبساط باعث فشار به دیواره رگ ها می شود و ممکن است با درد یا گرفتگی همراه باشد. همچنین به دلیل تجمع خون زیر پوست در هوای گرم، احتمال دارد رگ های آبی رنگ و شبیه طناب را روی دست هایتان مشاهده کنید.
5_ ژنتیک
گاهی برجستگی رگ های دست به ژنتیک شما مربوط است. شاید متوجه شوید که در دست های اعضای خانواده تان هم رگ ها به همین شکل نمایان هستند. در چنین مواردی، به احتمال زیاد برجستگی رگ ها نشانه مشکل سلامتی نیست، اما می توانید برای کاهش ظاهری آنها به دنبال روش های زیبایی باشید.
6_ ترومبوفلبیت سطحی
گاهی اوقات رگ های نزدیک سطح پوست متورم می شوند که به این عارضه «التهاب سطحی وریدها» یا « ترومبوفلبیت سطحی» می گویند. این اتفاق هم یک عارضه سلامتی است، اما معمولاً خطرناک نیست و تنها باعث درد می شود.
این التهاب رگ عموماً با سایر مشکلات سلامتی مانند بیماری خودایمنی، عفونت یا نوعی دیگر از آسیب همراه است. گاهی اوقات، علت برجستگی رگ ها می تواند لخته شدن خون باشد که آن هم ممکن است به دلیل استفاده طولانی مدت از چکانه داخل وریدی (IV) ایجاد شود.
7_ ورزش
شاید برایتان عجیب باشد که یک فعالیت مفید نیز بتواند باعث نمایان شدن رگ های دست شود. حین ورزش، فشار خون بالا می رود و خون بیشتری در بدن جریان پیدا می کند. دست ها هم از این قاعده مستثنی نیستند و هنگامی که رگ ها پر از خون هستند و به سطح پوست فشار می آورند، به راحتی قابل مشاهده می شوند.
لازم به ذکر است که در اکثر افراد، ظاهر برجسته‌ی رگ ها بعد از اتمام ورزش و آرام شدن بدن به حالت عادی برمی گردد. اما در برخی افراد که به طور مرتب ورزش می کنند یا تمرینات شدید مثل بلند کردن وزنه های سنگین دارند، ممکن است به مرور زمان رگ های آبی دائمی روی دست هایشان ظاهر شود.
اگر رگ های دست ناگهان آبی شدند، چه باید کرد؟
اگر ناگهان متوجه برجسته شدن رگ های آبی در دست یا پایتان شدید، بررسی کنید که آیا تغییر رنگ پوست و زخم هایی روی پاهایتان دارید که به کندی بهبود می یابند یا خیر. این علائم می توانند نشانه ای از یک بیماری جدی به نام ترومبوز ورید عمقی (DVT) باشند. تغییر رنگ سریع رگ ها به آبی یا تیره تر شدن رنگ آنها به سمت بنفش یا سبز، می تواند علامت لخته شدن خون در رگ ها به دلیل اختلال در عملکرد سیستم گردش خون باشد. در صورت مشاهده چنین علائمی، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
درمان رگ های برجسته دست
برای درمان رگ های برجسته دست، چندین روش درمانی وجود دارد. اما قبل از شروع هر نوع درمانی، باید با پزشک خود مشورت کنید تا علت اصلی این عارضه مشخص شود. اگر رگ‌های واریسی یا عنکبوتی در دست هایتان مشاهده کردید، این احتمال وجود دارد که با مشکلات سلامتی جدی تری روبرو باشید که نیاز به بررسی و درمان دارند.
1_ اسکلروتراپی
اسکلروتراپی یکی از روش های شناخته شده و بسیار کارآمد برای کم رنگ کردن و از بین بردن ظاهر رگ های برجسته دست است. در این روش، پزشک متخصص محلول خاصی را به درون رگ های از پیش تعیین شده تزریق می کند. این محلول باعث می شود دیواره رگ تزریق شده جمع و در نهایت مسدود شود. طی دو تا سه هفته، رگ بسته شده به طور کامل بهبود می یابد و دیگر به صورت بصری قابل مشاهده نخواهد بود.
2_ عمل برداشتن و بستن رگ
این روش، یک عمل جراحی سرپایی برای بستن و برداشتن رگ های بزرگ است. پزشک متخصص با ایجاد یک برش کوچک، رگ مورد نظر را می بندد و سپس به صورت دستی آن را خارج می کند. عمل برداشتن رگ، روشی نسبتاً تهاجمی است و نیاز به بیهوشی دارد.
3_ ابلیشن درون وریدی
این روش کم تهاجمی برای بستن رگ های کوچک تر مناسب است. در این روش، با استفاده از امواج رادیویی با شدت بالا یا لیزر، بدون نیاز به برش و بخیه، رگ تحت درمان از داخل بسته می شود. این روش به بیهوشی نیازی ندارد.
4_ فلبکتومی سرپایی
بیرون کشیدن سرپایی رگ، روشی کم تهاجمی برای برداشتن رگ‌های دست است. در این روش، با ایجاد برش های کوچک، رگ های موردنظر را خارج می کنند. این نوع درمان به دلیل جراحی کوچک آن، نیاز به مراجعه به متخصص جراحی عروق دارد.
