شاهی آج، جرجیره آبی، رشاد، کرسون، آب تره، علف چشمه و بولاغ اوتی نام‌های این گیاه دارویی‌اند.
بولاغ اوتی در طب سنتی طبیعتی گرم و خشک دارد.
معرفی گیاه دارویی بولاغ اوتی
- گیاهی از تیرهٔ شب‌بوها به ارتفاع ۱۰ تا ۶۰ سانتی‌متر است.
- این گیاه دارای تعداد زیادی شاخه‌های خزیده و ساقه، برگ‌های عمودی و به شکل پر می‌باشد؛ قسمت فوقانی آن ۳ تا ۷ بالچه دارد و قسمت پایین آن دارای ۳ بخش به صورت بریدگی است.
- دارای برگ‌های کوچک به رنگ سبز تیره و گل‌های خوشه‌ای کوچک سفید و ساقه‌های خزنده است که از نقاط مختلف آن ریشه‌های کوچک و سفید خارج می‌شود و معمولاً در کنار جوی‌ها و باتلاق‌ها می‌روید.
- بولاغ اوتی به صورت وحشی در بسیاری از نقاط آسیا و اروپا می‌روید. انسان‌ها از دوران باستان با آن آشنا بوده و خاصیت‌های درمانی گوناگونی را به آن نسبت می‌دادند.
خواص بولاغ اوتی
- خون را تصفیه می‌کند.
- از سرطان جلوگیری می‌کند.
- بازکننده قاعدگی است.
- تب بر و ضد انگل و کرم است.
- برای خرد کردن سنگ کلیه بسیار مفید است.
- برای رفع لک‌های پشت دست، صورت و گردن مفید است.
- کلسیم آن نیز از شیر بیشتر است.
- ویتامین ث آن از پرتقال هم بیشتر است.
- برای رشد مو و جلوگیری از ریزش، بولاغ اوتی را در آب جوش دم کرده صاف نموده و موی سر را با آن ماساژ دهید.
- آهن قابل جذب علف چشمه از اسفناج هم بیشتر است و به همین جهت می‌تواند در بهبود کم‌خونی مؤثر باشد. برای درمان غدههای چربی که زیرپوست قرار دارند و به صورت دمل عفونی ظاهر میشوند بسیار مفید است.
- برای ناراحتی‌های صفراوی و گوارشی و افزایش اشتها ۲ قاشق غذاخوری خشک آن را در یک فنجان آب جوش دم کنید و میل نمایید و یا عصاره تازه ۵ بار رقیق شده‌ی آن را استفاده نمایید.
بیشتر بخوانید!
کاربردهای دارویی بولاغ اوتی
- بولاغ اوتی به علت داشتن «ید» ضد غمباد و به علت داشتن منیزیم، ترمز سرطان است. چنانچه آب آن را به موشی که مبتلا به سرطان است تزریق کنند، از پیشرفت این مرض در بدن او جلوگیری خواهد کرد .
- در اطراف خانواده بولاغ اوتی، مخصوصا تره تیزک، از طرف غذاشناسان و دانشمندان، چه در قدیم و چه در عصر حاضر، عقاید و نظرات ضد و نقیض زیاد گفته شده است. عده‌ای از غذا شناسان عصر جدید آن را ضد غمباد «گواتر» و دسته‌ای باعث این بیماری می‌دانند « گواترزا».
- یک دسته از فواید بولاغ اوتی مرهون مواد معدنی است که در ساختمان بدن آن وجود دارد. بولاغ اوتی این فلزات را از آب و خاکی که به آن می‌دهند، می‌گیرد و اگر آنها فاقد این مواد باشند، نسبت به آن گرسنه شده و نه تنها خاصیت اولیه‌ی خود را از دست می‌دهد، بلکه برعکس عمل خواهیم کرد.
- بنابراین، اگر بولاغ اوتی نسبت به شبه فلز « ید » گرسنه باشد، نه تنها غمباد را معالجه نخواهد کرد، بلکه « گواترزا » بوده و باعث ناراحتی غده درقی خواهد شد. به همین دلیل فقط در کنار آب‌هایی بطور خودرو عمل می‌آید، که دارای شبه فلز «ید» به حد کافی باشد.
بولاغ اوتی گیاهی سرشار از ویتامین ث
- هر سه گیاه خانواده بولاغ اوتی سرشار از ویتامین «ث» بوده و ضدخونریزی و رقیق شدن خون هستند و به حدی از این اکسیر گرانبها دارد که خوردن مختصری از آنها رفع کمبود آن را خواهد کرد و با کمک یک ماده میکرب‌کش که در خانواده آنها وجود دارد، در معالجه زخم روده و امراض داخلی و سرماخوردگی اثر معجزه آسا دارند. این ماده در بولاغ اوتی بیش از دو برادر دیگر آن است. این سه گیاه مخصوصا تره تیزک به علت داشتن یک ترکیب گوگردی در اصلاح دستگاه تنفس تأثیر فراوان دارند.
- سل ریوی، آسم، زکام و سیاه سرفه را شفا می‌بخشند. برای این کار بهتر است شیره‌ی آنها را گرفته و همه روزه صبح و عصر یک قاشق سوپ خوری به بیمار بدهند.
- این خانواده خنک هستند و در رساندن مواد معدنی به یاخته‌ها نقش مهمی دارند. صبح، بعد از بیدار شدن از خواب، یک استکان کوچک از آب آنها را نوش جان کنید. تمام سموم بدن شما دفع خواهد شد و انگل‌های معده‌ای هم از بین خواهد رفت.
- مخلوط نیم لیتر از آب بولاغ اوتی با روغن بادام شیرین یا زیتون، درمان بند آمدن ادرار و درد کلیه و مثانه است. زیرا آن ترشحات خارجی مثل شیر، عرق و ادرار را زیاد می‌کند و به ترشحات داخلی کمک می‌نماید. از این رو آنها را برای معالجه مرض قند، غمباد و بدبویی عرق زیر بغل تجویز کرده‌اند. بانوانی که رحمشان بو می‌دهد می‌توانند از این خاصیت این گیاه استفاده کنند.
بولاغ اوتی سبزی تندرستی
- می گویند اگر درخت انار ترش را با آب جوشانده‌ی بولاغ اوتی آبیاری کنند، میوه‌اش شیرین می‌شود. تخم بولاغ اوتی که به «حب الرشاد» معروف شده است، دارای اکثر خاصیت‌های این گیاه است. جوشانده‌ی گرم آن قی‌آور بوده، و بلغم را دفع می‌نماید.
- با زرده تخم مرغ نیم‌بند جهت تقویت غرایز جنسی نافع است و ضماد آن جهت برطرف کردن کک و مک و بثورات جلدی توصیه شده است و با زهره گاو جهت محکم شدن و جلوگیری از ترکیدن و شکستن ناخن‌ها و سم ستور سودمند است.
- خلاصه چون بولاغ اوتی سرشار از ویتامین‌های آ، ب، ث و مواد کانی مثل آهن، فسفر، ید، منیزیم، منگنز، مس، روی، آهک و گوگرد است، به آن لقب سبزی تندرستی داده‌اند.
موارد منع مصرف
- در زنان باردار باعث سقط جنین و درد شدید در رحم می‌گردد.
- مصرف بیش از اندازه این گیاه در برخی افراد موجب تشنجات مثانه و در برخی موارد باعث عدم دفع ادرار می‌شود.
شیوه استفاده
- قابل خوردن و پختن است. برگ‌ها و دانه‌های گیاه خوردنی هستند. برگ‌ها را می‌توان به صورت خام یا پخته شده مصرف نمود. به عنوان ادویه و برای تزئین غذا نیز قابل استفاده هستند.
- به صورت خوراکی مانند دیگر سبزی‌های خوراکی استفاده می‌گردد. در مصرف خارجی به صورت ضماد مصرف می‌شود.
