شکستگی لگن یکی از آسیب‌های شایع و جدی است که به ویژه در افراد مسن و کسانی که دچار پوکی استخوان هستند، دیده می‌شود. این نوع شکستگی‌ها معمولاً به دلیل سقوط، تصادفات یا ضربات شدید رخ می‌دهند و می‌توانند عوارض متعددی به دنبال داشته باشند که بر کیفیت زندگی فرد تأثیر می‌گذارند. تشخیص سریع و درمان مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چرا که تأخیر در این امر میتواند منجر به عوارض جدی‌تر و حتی مرگ شود. در این مقاله به بررسی علل، علائم، درمان و عوارض شکستگی لگن پرداخته خواهد شد.
علل شکستگی لگن
شکستگی لگن متنوع و گوناگون هستند، اما می‌توان آن‌ها را به دو دسته کلی تقسیم کرد: عوامل داخلی (بیولوژیکی) و عوامل خارجی (محیطی).
عوامل داخلی (بیولوژیکی)
یکی از مهمترین عوامل داخلی، پوکی استخوان است. این بیماری باعث کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر شکستگی می‌شود. با بالا رفتن سن، به ویژه در زنان پس از یائسگی، تراکم استخوان کاهش می‌یابد که این موضوع میتواند به شکستگی‌های لگن منجر شود. همچنین، برخی از بیماری‌های مزمن مانند آرتروز، دیابت و اختلالات تیروئیدی نیز می‌توانند ساختار استخوان‌ها را تضعیف کنند.
عوامل خارجی (محیطی)
سقوط‌ها یکی از عوامل اصلی شکستگی لگن هستند. این نوع حوادث می‌توانند به دلیل لغزش، افتادن از پله‌ها یا برخورد با اشیاء سخت رخ دهند. عواملی مانند ضعف عضلانی، مشکلات تعادل و دید ضعیف می‌توانند خطر سقوط را افزایش دهند. همچنین، محیط زندگی نیز نقش مهمی در وقوع این حوادث دارد؛ عدم وجود دستگیره‌های حمایتی در حمام، پله‌های لغزنده و کف‌پوش‌های نامناسب می‌توانند احتمال سقوط و در نتیجه شکستگی لگن را افزایش دهند.
علائم شکستگی لگن
تشخیص سریع و صحیح این نوع آسیب‌ها اهمیت زیادی دارد تا بتوان اقدامات درمانی مناسب را به موقع انجام داد. علائم شکستگی لگن متنوع هستند و بسته به شدت و محل شکستگی می‌توانند متفاوت باشند.
درد شدید و ناگهانی
یکی از بارزترین علائم شکستگی لگن، درد شدید و ناگهانی در ناحیه لگن یا کشاله ران است. این درد معمولاً به طور ناگهانی پس از حادثه‌ای مانند سقوط ظاهر می‌شود و میتواند به حدی شدید باشد که فرد قادر به حرکت نباشد. درد ممکن است به پاها نیز انتشار یابد و با هرگونه تلاش برای حرکت، شدت آن افزایش یابد.
ناتوانی در حرکت
افرادی که دچار شکستگی لگن می‌شوند، اغلب نمی‌توانند به طور مستقل حرکت کنند یا وزن بدن خود را روی پای آسیب‌دیده تحمل کنند. این ناتوانی میتواند به دلیل درد شدید یا به دلیل آسیب به ساختارهای استخوانی و عضلانی باشد که ثبات لگن را تامین می‌کنند.
تورم و کبودی
در محل شکستگی ممکن است تورم و کبودی مشاهده شود. این علائم معمولاً چند ساعت پس از حادثه ظاهر می‌شوند و می‌توانند به دلیل خونریزی داخلی یا التهاب ناشی از آسیب به بافت‌های نرم اطراف استخوان شکسته باشند.
تغییر شکل و طول پا
در برخی موارد، شکستگی لگن میتواند منجر به تغییر شکل یا کوتاه‌تر شدن پا در سمت آسیب‌دیده شود. این تغییرات به دلیل جابجایی قطعات شکسته استخوان رخ می‌دهد و معمولاً با درد شدید همراه است.
درمان شکستگی لگن
درمان شکستگی لگن به عوامل متعددی مانند نوع و محل شکستگی، سن و وضعیت کلی بیمار بستگی دارد. در ادامه به روش‌های مختلف درمانی برای شکستگی لگن می‌پردازیم.
درمان غیرجراحی
در مواردی که شکستگی ساده و بدون جابجایی است، ممکن است درمان غیرجراحی ترجیح داده شود. این روش‌ها شامل استراحت مطلق در بستر، استفاده از داروهای مسکن برای کاهش درد و فیزیوتراپی برای بازگشت به فعالیت‌های روزمره است. همچنین، استفاده از وسایل کمکی مانند واکر یا عصا میتواند به بیمار کمک کند تا بدون وارد آوردن فشار به لگن، حرکت کند.
درمان جراحی
برای شکستگی‌های پیچیده‌تر یا مواردی که استخوان‌ها جابجا شده‌اند، جراحی ضروری است. روش‌های جراحی شامل تثبیت داخلی با استفاده از پیچ و پلاک، یا جایگزینی کامل یا جزئی مفصل لگن با پروتز است. نوع جراحی بستگی به محل و نوع شکستگی، و همچنین سن و سطح فعالیت بیمار دارد.
توانبخشی و فیزیوتراپی
پس از جراحی یا درمان غیرجراحی، مرحله توانبخشی بسیار مهم است. فیزیوتراپی به منظور تقویت عضلات، بهبود حرکت و جلوگیری از عوارضی مانند لخته‌های خون و کاهش قدرت عضلانی انجام می‌شود. برنامه‌های توانبخشی شامل تمرینات مقاومتی و تعادلی، و تمرینات افزایش دامنه حرکت مفصل است.
پیشگیری از عوارض
در طول درمان و بهبودی، پیشگیری از عوارضی مانند لخته‌های خون، عفونت‌ها و زخم‌های فشاری اهمیت زیادی دارد. استفاده از داروهای ضد انعقاد برای جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون، مراقبت‌های بهداشتی دقیق و تغییر موقعیت بیمار در بستر برای جلوگیری از زخم‌های فشاری، از جمله اقدامات مهم هستند.
مراقبت‌های طولانی‌مدت
پس از بهبودی اولیه، بیماران ممکن است نیاز به مراقبت‌های طولانی‌مدت داشته باشند. این شامل بررسی‌های دوره‌ای توسط پزشک، ادامه فیزیوتراپی و انجام فعالیت‌های بدنی مناسب برای حفظ سلامت استخوان‌ها و عضلات است.
درمان شکستگی لگن یک فرآیند چند مرحله‌ای و جامع است که نیاز به همکاری نزدیک بین بیمار، تیم پزشکی و فیزیوتراپیست‌ها دارد. با پیگیری دقیق برنامه‌های درمانی و توانبخشی، بیماران می‌توانند بهبودی کامل را تجربه کنند و به زندگی فعال و مستقل خود بازگردند.
عوارض شکستگی لگن
مهمترین عوارض شکستگی های لگن عبارتند از
درد شدید و طولانی‌مدت
درد شدید یکی از نخستین و شایع‌ترین عوارض شکستگی لگن است که میتواند تا مدت‌ها پس از درمان نیز ادامه یابد. این درد میتواند منجر به محدودیت حرکتی و کاهش کیفیت زندگی فرد شود.
لخته‌های خونی
پس از شکستگی لگن، خطر تشکیل لخته‌های خونی در عروق عمقی پا (ترومبوز ورید عمقی) افزایش می‌یابد. این لخته‌ها می‌توانند به ریه‌ها منتقل شده و منجر به عارضه جدی و بالقوه کشنده‌ای به نام آمبولی ریوی شوند.
دررفتگی مفصل ران
همراه با شکستگی های استابولوم یا شکستگی های سر استخوان ران ممکن است دررفتگی مفصل ران هم ایجاد شود. البته این وضعیت با دررفتگی مادرزادی مفصل لگن متفاوت است.
کاهش حرکت و ناتوانی
شکستگی لگن میتواند منجر به کاهش دامنه حرکتی و ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزمره شود. برخی بیماران ممکن است هرگز به سطح عملکردی قبلی خود بازنگردند و نیازمند کمک دائمی برای انجام کارهای روزمره باشند.
استئوآرتریت
شکستگی لگن میتواند خطر ابتلا به استئوآرتریت مفصل لگن را افزایش دهد. این بیماری مفاصل را تحت تاثیر قرار داده و منجر به درد مزمن و کاهش حرکت مفصل می‌شود. آرتروز مفصل ران در نهایت ممکن است نیاز به جراحی تعویض مفصل لگن داشته باشد.
اختلالات روانی
برخی بیماران ممکن است پس از شکستگی لگن دچار اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب شوند. این مشکلات میتواند به دلیل درد مزمن، کاهش حرکت و وابستگی به دیگران برای انجام کارهای روزمره ایجاد شود.
سیاه شدن سر استخوان ران
یراثر شکستگی ممکن است به عروق سر استخوان ران آسیب برسد و در نتیجه خونرسانی به سر استخوان ران مختل شود. این پدیده میتواند منجر به بروز سیاه شدگی سر استخوان ران شود. بیمار مبتلا به نکروز و سیاهی سر استخوان ران ممکن است در نهایت نیاز به کار گذاری پروتز لگن داشته باشد.
مرگ و میر
شکستگی لگن به خصوص در افراد مسن با افزایش خطر مرگ و میر همراه است. این افزایش خطر به دلیل عوارض ناشی از شکستگی، بی‌تحرکی، عفونت‌ها و مشکلات قلبی‌عروقی است که پس از شکستگی لگن رخ می‌دهند.
