از خواص گوشت مرغ و پرندگان نسبت به گوشت چرندگان مثل گاو و گوسفند این است که این گوشت لطیف‌تر است؛ یعنی هضم راحت‌تری دارد و مواد زاید کمتری تولید می کند.
هرچه پرنده جوان‌تر یا اصطلاحا جوجه باشد لطافت بیشتری دارد. بنابراین برای مردم عصر امروز که فعالیت بدنی نسبتا کمی دارند، مصرف گوشت پرندگان بیشتر از چرندگان توصیه می شود و به اعتدال نزدیک تر است.
گوشت مرغ خانگی گوشت معتدل و متوسطی است که رنگ پوست را نیکو گردانیده و حجم مایع جنسی را زیاد می کند. بهترین نوع مرغ، مرغی است که در چراگاه باشد و تحرک داشته باشد نه اینکه در جایی مثل مرغداری نگهداری شده و با تغذیه مصنوعی رشد کرده باشد. زیرا در محیط آزاد مرغ به حد اعتدال غذا می خورد و به اندازه کافی فعالیت می‌کند و لذا مواد زاید کمتری در بدنش شکل می‌گیرد یا اصلا مواد زایدی شکل نمی گیرد.
ولی در محل هایی که به صورت مصنوعی مرغ را نگهداری می کنند چون هم غذای طبیعی استفاده نمی شود و هم فعالیت بدنی در حد کافی نیست مواد زاید در بدن مرغ جمع می شود و بنابراین مصرف بیش از حد آن ضررهایی به همراه خواهد داشت.
کلا خاصیت غذایی و یا میزان فضولات تولیدی پس از هضم گوشت مرغ بر حسب نوع دانه و غذا، محل پرورش و میزان چاقی یا لاغری آن متفاوت می باشد. هرچه مرغ چاق‌تر باشد، رطوبت بیشتری در بدن تولید کرده و بنابراین مزاج های مرطوب باید از آن پرهیز کنند.
بطورکلی، همانند بحث گوشت چرندگان، در مورد پرندگان هم پرنده های اهلی غذاییت بیشتری داشته و نسبت به پرندگان شکاری و وحشی چاق کننده‌تر هستند.
خواص گوشت مرغ: آیا گوشت مرغ سرد است؟
میزان حرارت گوشت مرغ نسبت به حرارت گوشت های قرمز و گوشت گوسفند کمتر است و اینکه اصطلاحا گفته می شود سرد است به این معنی است نه اینکه طبع آن سرد باشد. بنابراین افراد با مزاج سرد بهتر است از گوشت های قرمز استفاده کنند و یا درصورت مصرف گوشت مرغ، نباید آن را همراه با سردیجات دیگر مثل ماست و دوغ و یا چیزهای ترش مثل غوره بخورند؛ چون ممکن است سردی در بدن آنها افزایش یافته و دچار قولنج، درد شکم و گرفتگی عضلات شوند. بال و گردن و مخصوصا دل مرغ نسبت به گوشت قسمت های دیگر بدن مرغ گرم تر هستند.
گوشت جوجه گرمی و خشکی بیشتری دارد. بنابراین به اعتدال نزدیک‌تر است و سریع‌تر هم از بدن دفع می شود، لذا گرم مزاج ها نباید در مصرف آن زیاده‌روی کنند. برای دردهای ناحیه پشت و کلیه و همچنین برای تقویت قوای جنسی مفید است. بهتر است همراه آن از خوردنی ها و یا مصلح هایی مثل گشنیز استفاده کرد که مانع از صعود گازها از معده به مغز می شوند.
بخش هایی از بدن پرنده مانند بال، سینه و گردن به دلیل فعالیت و تحرک کمتر، گوشت لطیف‌تر و هضم راحت‌تری دارند. به همین دلیل برای افرادی که تازه از بستر بیماری برخواسته‌اند یا در دوره نقاهت به سر می برند توصیه می شود که سوپی از بال و گردن و یا سینه مرغ میل کنند، چون هضم راحت‌تر و مواد زاید کمتری دارند.
همچنین بخش هایی از بدن مرغ مثل پا، دل یا قلب به دلیل تحرک بیشتر، مواد زاید کمتری دارند.
بدیهی است این مطالب راجع به مرغ هایی است که در یک منطقه طبیعی و با غذای طبیعی پرورش داده می شوند. درمورد مرغ های پرورشی همه این بحث ها متفاوت خواهد بود. درصورت استفاده از افزودنی‌ها به غذا یا آب آشامیدنی مرغ‌های پرورشی، با توجه به فعالیت کم این پرندگان در مرغداری، این مواد در اکثر قسمت های بدن مرغ‌ها جمع می شوند، ولی در قسمت هایی مثل دل که تحرک بیشتری دارند، تجمع کمتری خواهند داشت.
لذا یکی از غذاهای بسیار مفید و با هضم نسبتا راحت و مولد انرژی نسبتا زیاد، دل مرغ به صورت کباب شده است. مخصوصا برای افرادی که دچار ضعف بدن بوده، هضم ضعیفی دارند و یا افرادی که تازه از بیماری بهبود یافته اند و یا افراد مسن. اینگونه افراد می توانند چهار، پنج روز تا حداکثر یک هفته پشت سرهم روزی پنج تا ده عدد دل مرغ به صورت کباب شده استفاده نمایند.
به طورکلی، مصرف گوشت پرندگان باعث افزایش میل و مایعات جنسی می شود. تخم پرندگان هم این خاصیت را دارد و هرچه پرنده کوچکتر باشد این خاصیت در آن بیشتر است. استفاده از مغز مرغ هم برای تقویت مغز و کسانی که اختلالاتی در قوای مغزی و عقلی دارند مورد توصیه طب سنتی است.
زمان ذبح و مصرف مرغ، قبل از شروع دوران تخم‌گذاری و درمورد خروس، اوایل شروع به خواندن است.
منبع: به قلم دکتر سید مهدی میرغضنفری؛ پزشک، دکترای تخصصی (PhD) فیزیولوژی، معاون پژوهشی و مدیر گروه طب سنتی دانشکده پزشکی و عضو هیئت علمی (دانشیار) دانشگاه علوم پزشکی ارتش، و پژوهشگر طب سنتی ایرانی
