ترک های شکم در دوران بارداری
یکی از مشکلات بانوان در دوران بارداری ترک هاییست که بر روی پوست شکم ایجاد می شود. وجود این ترک ها ممکن است تا مدتها بعد از زایمان هم ادامه پیدا کند و گاهی هم هیچوقت از بین نروند.
این ترک ها البته مختص زنان باردار نیست و هم در مردان و هم در زنان مشاهده می شود البته در رنان این مشکل بیشتر اتفاق می افتد. در اضافه و کم کردن های وزن در افراد چاق و لاغر، همچنین نوجوانان در سنین رشد و بلوغ و افراد تحت درمان های هورمونی نیز دچار این ترک های پوستی می شوند.
این ترکها اغلب به صورت لکههای نازک، قرمز یا ارغوانی خودشان را نشان میدهند که بعداً به مرور زمان محو شده و به رنگ نقرهای یا سفید درمیآیند.
ترک های پوستی بسته به نوع پوست شخص انواع مختلفی دارد. یک نمونه نوارهای سفید فرورفته و کمی چروک خورده که به آن استریا آلبا هم می گویند. نوع بعدی نوارهای صورتی یا قرمز که علامت ترک های پوستی تازه است (استریا روبرا)و در نهایت سومین توع نوارهای سیاه یا کبود که بیشتر در افراد با پوست تیره ، دیده می شود.
برای اینکه دچار این مشکل نشوید باید از ابتدای بارداری به پیشگیری بپردازید. در این مقاله به علل و روش های پیشگیری و درمان به کمک طب سنتی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
علت به وجود آمدن ترک پوست در دوران بارداری
ترک های پوستی، ترک های بارداری، خطوط حاملگی، ترک های بارداری، خطوط چاقی لاغری یا استریا (Striae) (به انگلیسی: Stretch marks) زمانی ایجاد میشود که لایهی میانی پوست یا دِرم به دلیل حجیم شدن و چاق شدن قسمتی از بدن، بیش از حد و تا مرز پارگی کشیده شود. کشیدگی لایهی میانی پوست باعث ایجاد شکافهایی میشود که به شکل ترکهای پوستی ظاهر میشوند.
در دوران بارداری این ترکها معمولا در ۳ ماهه آخر و معمولا روی شکم ایجاد میشود ولی بر روی پستانها، ران، لگن و کمر و باسن هم دیده میشوند. این ترک های ناشی از بارداری به استریا گراویداروم معروف هستند.
همانطور که گفتیم این ترک ها به دلایل زیر به وجود می آیند:
- تغییرات هورمونی زمان بلوغ.
- رشد و افزایش قد.
- بارداری.
- افزایش و کاهش وزن.
- درمانهای هورمونی.
روش های پیشگیری از به وجود آمدن ترک پوست در دوران بارداری
برای اینکه دچار این مشکل نشوید بهترین کار پیشگیری است. اقدامات پیشگیرانه را از ابتدای دوران بارداری باید شروع کنید. در این قسمت برخی از این اقدامات که در طب سنتی توصیه شده است را معرفی می کنیم.
بانوانی که قصد بارداری دارند بهترین کار در دوران بارداری برای پیشگیری از به وجود آمدن ترک های پوستی، حفظ وزن قبل از بارداری و جلوگیری از اضافه وزن بیش از حد به کمک رژیم ها و ورزش های مناسب زیر نظر پزشکان متخصص می باشد.
اولین و راحت ترین کار استفاده از برخی روغن های مناسب پوست است. در دوران بارداری، تغییرات هورمونی بدن مادران باعث خشکی پوست و از بین رفتن حالت انعطاف پذیری و کشسانی پوست می شود. استفاده از روغن های زیر می تواند به پیشگیری از این موضوع کمک زیادی به بانوان باردار نماید.
روغنهای گیاهی تنها برای استفاده موضعی هستند و قبل از استفاده باید آنها را با روغنهای حامل رقیق کنید. پس از رقیق کردن روغنهای گیاهی، آنها را روی ترکهای پوستی بمالید و پوست را ماساژ دهید.
مخلوط کردن روغنهای گیاهی با روغنهای حامل برای جلوگیری از التهاب، سوزش و هر گونه واکنش آلرژیک دیگر توصیه میشود. این روغن ها عبارتند از روغن نارگیل، روغن هستهی انگور، روغن جوجوبا، روغن زیتون، روغن بادام شیرین و روغن میوهی گل رز (رز هیپ).
بین ۱۵ تا ۳۰ قطره از روغنهای گیاهی را با ۳۰ گرم روغن حامل مخلوط کنید. ابتدا با قطرههای کمتر شروع کنید و به تدریج تعداد قطرهها را افزایش دهید. در استفاده از روغن ها ابتدا مطمئن شوید که به این روغن ها حساسیت ندارید.
روغن آرگان: روغن آرگان حاوی ویتامین E، ویتامین A، اسیدهای چرب و سایر مواد مغذی است که پوست را انعطاف پذیرتر میکنند و التهاب آن را کاهش میدهند. روغن آرگان میتواند با بهبود کشسانی پوست به کاهش ترکهای پوستی و پیشگیری از آنها کمک کند.
روغن بادام تلخ: ماساژ نواحی شکم، ران، سینه ها و هر جایی که ممکن است دچار ترک پوستی شود با روغن بادام تلخ میتواند از بروز ترکهای پوستی ناشی از بارداری جلوگیری کند.
روغن هسته انار: روغن هسته انار خواص ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی دارد. استفاده از کرمهای حاوی روغن هسته انار میتواند به بهبود کشسانی و ضخامت پوست کمک کند. استفاده از کرمهای حاوی روغن هستهی انار میتواند از ایجاد ترکهای پوستی پیشگیری کند و یا اینکه آنها را به حداقل برساند.
روغن میوهی گل رز (رز هیپ): روغن میوهی گل رز که از دانههای میوهی گل رز و به روش تقطیر استخراج میشود، اگرچه به عنوان روغن حامل استفاده میشود اما میتوان به تنهایی هم آن را استفاده کرد. این روغن میتواند در پیشگیری از ایجاد ترکهای پوستی مؤثر باشد.
استفاده از کرمهای مرطوبکنندهی حاوی روغن میوهی گل سرخ و ویتامین E میتواند به پیشگیری از ترکهای پوستی ناشی از بارداری کمک کند.
روغن نارگیل: اسیدهای چرب روغن نارگیل به راحتی جذب پوست میشوند و مثل یک سد محافظ در برابر التهاب عمل میکنند. علاوه بر این، در تشویق تولید کلاژن نیز موثر هستند که میتواند علائم کششهای پوستی را به سرعت بهبود دهد.
روغن زیتون: بهترین راه جلوگیری از ترک خوردن پوست در دوران بارداری استفاده از روغن زیتون است. این روغن مقدار زیادی آنتی اکسیدان و ویتامین E دارد که میتواند مثل یک سد محافظتی عمل کند و با گذشت زمان، ظاهر ترکهای پوستی را از بین ببرد.
روغن جوجوبا: این روغن باعث حفظ رطوبت پوست شکم میشود و باعث بهبود الیاف پوستی شکم میشود که میتواند به جلوگیری از ترک شکم در بارداری کمک کند.
روغن آووکادو: این روغن حاوی ویتامین E، کراتین، و آنتیاکسیدانهای قوی است که میتواند به بهبود سلامت پوست شکم و جلوگیری از ترک شکم در بارداری کمک کند.
روغن کندر: روغن کندر که در واقع عصارهی صمغ درخت کندر است، برای درمان بیماریهای پوستی مورد استفاده قرار میگیرد. این روغن به راحتی به پوست نفوذ میکند و ویتامینها و ترکیبات آنتیاکسیدانی موجود در آن سریعتر جذب پوست میشوند.
پماد گل ارمنی: گل ارمنی را پس از شستن و پاک کردن از شن و ماسه با روغن کنجد و موم عسل روی شعله ملایم میجوشانند و اندکی بعد میگذارند منعقد شود و به صورت پماد درآید. اگر قدری مردار سنگ پودر شده به آن اضافه شود بهتر است. از ابتدای حاملگی هر روز و هر شب با این پماد پوست شکم را چرب کنید.
توصیه های دیگر برای پیشگیری از ابتلا به ترک های پوستی در دوران بارداری
- مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C و E (ویتامین E در مواد خوراکی مانند روغن جوانه گندم، بادام، آووکادو، تخم آفتابگردان، اسفناج، کره بادام زمینی، فندق، زردآلوی خشک و کیوی به وفور یافت میشود.) و D، املاحی مانند روی و روغنهای غنی از اسیدهای چرب آمینه
- مصرف نوشیدنیهای حاوی کافئین مانند قهوه، چای و نوشابه را به حداقل برسانید. در نظر داشته باشید که خوردن این مایعات هرگز جایگزینی برای مصرف آب نیستند و در ضمن این نوشیدنی ادرارآور هستند و حتی باعث کمآبی بدن نیز میشوند.
- به جای استفاده از روغنهای مضر و صنعتی استفاده از روغنهای گیاهی را در برنامه غذایی خود بگنجانید. از روغن زیتون و روغن کنجد استفاده کنید.
- بدن خود را سیراب و هیدراته نگه دارید. نوشیدن آب و مایعات زیاد میتواند پوست را هیدراته، شاداب، نرم و انعطافپذیر نگه دارد و این کمک زیادی به پیشگیری از ترک پوستی خواهد کرد.
برای سیراب نگه داشتن بدن باید در ابتدا تا جای ممکن آب بنوشید، سپس از دمنوشهای سالم و سبزیها و میوههای آبدار مانند چای سبز، کامبوچا، آب یا شیر نارگیل، کرفس، هندوانه، خربزه، خیار، کیوی، فلفل دلمهای، گوجهفرنگی، پرتقال، گریپفروت، هویج و آناناس کمک بگیرید تا بدنتان همیشه هیدراته بماند.
روش های درمانی طب سنتی برای رفع ترک پوست در دوران بارداری
در طب نوین روش های درمانی متعددی وجود دارد. کرم های موضعی لایه بردار، لیزر درمانی، میکرودرم ابریژن، میکرونیدلینگ، کربوکسی تراپی، جراحی شکم با لیپوماتیک، ابدومینوپلاستی، مزوتراپی و تیکسل از جمله درمان های طب نوین برای رفع ترک های پوستی می باشند.
برای ترک های پوستی درمان 100 درصدی وجود ندارد و هر چقدر هم درمان های مختلف انجام شود به طور کامل از بین نمی روند، ولی کمرنگتر می شوند.
روغن اسطوخودوس: روغن اسطوخودوس تولید کلاژن را افزایش میدهد و بافتهای پیوندی جدیدی را تشکیل میدهد که در روند بهبود زخم نقش دارند. این تأثیرات میتواند به کاهش ترکهای پوستی هم کمک کند.
روغن بهار نارنج: برای تهیهی روغن بهار نارنج از شکوفههای درخت نارنج استفاده میشود. استفاده از روغن بهار نارنج به دلیل خواص آنتیاکسیدانی، یک روش سنتی برای روشنتر کردن، کاهش عیوب پوست و بازسازی سلولها است.
روغن نعنا هندی یا پاچولی: از روغن پاچولی معمولا برای بهبود روحیه استفاده میکنند اما این روغن برای بهبود زخمها و ناپدید شدن اسکار یا جای زخم هم مفید است. روغن پاچولی خواص آنتیاکسیدانی دارد و میتواند تولید کلاژن را افزایش دهد که هر دوی این اثربخشیها میتوانند به کاهش ترکهای پوستی کمک کنند.
روغن کرچک: این روغن بسیار چرب یک درمان طبیعی برای بسیاری از مشکلات پوستی است. همچنین مالیدن این روغن روی ترک های شکم و سینه ناشی از بارداری و ماساژ دورانی آن ناحیه در زمانی حدود 20 دقیقه میتواند نقش موثری داشته باشد. بهتر است پس از ماساژ ناحیه را با پارچه بسته و گرم نگه دارید.
عسل: عسل طبیعی میتواند برای پیشگیری و رفع ترک شکم در دوران بارداری کمک کند. با استفاده از یک تکه پارچه کتانی عسل را در ناحیه مورد نظر بمالید و بگذارید تا خشک شود. سپس با آب گرم آن ناحیه را شسته و همزمان ماساژ دهید. از عسل طبیعی هم در دوران حاملگی و هم پس از آن میتوانید استفاده کنید.
آلوئه ورا: برای پیشگیری و رفع ترک شکم قسمت ژله ای داخل برگ آلوئه ورا را جدا کنید و روی پوست شکم و ران خود بمالید. همچنین نوشیدن شربتهای درست شده از آب و پالپ آن نیز مفید است.
ویتامین E: مصرف ویتامین E چه به صورت کپسول و چه به شکل مواد غذایی سلامت پوست را تضمین میکند. همچنین میتوانید چند قرص ژلهای شکل آن را با یک سوزن یا تیغ پاره کنید و محتویات آن را بر روی موضع ترکها ریخته و مالش دهید.
سفیده تخم مرغ: سفیده تخم مرغ دارای اسید آمینه و پروتئین است. این دو ماده مغذی اساس تغذیه و حفظ سلامت پوست هستند. میتوانید دو یا سه سفیده تخم مرغ را آنقدر بزنید تا پفکی شکل شود، سپس آن را روی ترک شکم، سینه و ران خود بمالید.
در نهایت این ماسک را پس از 20 دقیقه با استفاده از آب سرد از روی پوست پاک کنید. اگر پس از استفاده از این ماسک پوستی احساس خشکی کردید، از یک آبرسان یا کرم مرطوب کننده استفاده کنید.
ورزش: ورزش مستمر و هدفمند و مناسب با وضعیت جسمانی زنان باردار میتواند تا حد بسیار زیادی از ترک شکم در دوره بارداری و به ویژه بعد از آن جلوگیری کند. ورزش باعث گردش خون و تنفس سلولهای پوستی میشود. همین امر باعث سفت شدن و کشیده شدن سطح پوست میشود. فراموش نکنید ورزش کردن یکی از بهترین نوع درمان خانگی ترک شکم بعد از زایمان محسوب میشوند.
آب سیب زمینی: آب سیب زمینی باعث روشن شدن پوست و رفع مشکلات پوستی میشود. تاثیر سیب زمینی بهدلیل وجود پلی فنول و کارتنوئیدها است. برای استفاده باید یک عدد سیب زمینی را رنده کنید و آب آن را بگیرید. سپس آب سیب زمینی را روی شکم بمالید. شستن و مرطوب کردن پوست با کرم بعد از ۲۰ دقیقه باید انجام شود.
دوش گرم و سرد: یک اقدام موثر دیگر برای رفع ترک شکم استفاده از گرما و سرمای آب است. هنگام دوش گرفتن چند بار جریان آب سرد و گرم را عوض کنید. این تغییر دما میتواند عاملی برای از بین بردن ترکهای شکم باشد.
ماسک زردآلو: زردآلو خاصیت جوان کنندگی و لایه برداری از پوست دارد. پس میتواند یک درمان خانگی برای از بین بردن ترک شکم بعد از زایمان باشد. تهیهی ماسک زردآلو ساده است. باید چند عدد زردآلو را له کنید و چند قطره روغن نارگیل یا روغن زیتون به اضافه کنید و روی ترکها بمالید. این کار باعث سفید شدن پوست و از بین رفتن ترکهای پوستی میشود.
ورزش کردن: ورزش کردن باعث گردش خون و تنفس بهتر پوست میشود. در این حالت پوست سفت و کشیده میشود و ترکهای پوستی کم کم رفع میشود.
شکر: شکر یک اسکراب یا لایه بردار قوی برای پوست است. از ترکیب شکر با روغنهای گیاهی برای استفادهی موضعی کمک بگیرید و ترکها را رفع کنید.
زردچوبه: زردچوبه دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که به بهبودی ترک های پوستی کمک می کند. زردجوبه حاوی کورکومین است و خاصیت آنتی اکسیدانی دارد. استفادهی موضعی از زردجوبه پوست خشک و چروکیده را شاداب و سرحال میکند و مشکلات آن را برطرف میکند.
برای استفاده موضعی از زردجوبه میتوانید آن را با آب یا آلوئهورا ترکیب کنید و خمیر حاصل از این کار را روی شکم بمالید. استفادهی روزانه از این ترکیب هیچ ضرری ندارد و یک درمان موثر است.
برای مصرف خوراکی هم 1 قاشق چایخوری پودر زردچوبه را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد، سپس میل کنید. همچنین می توانید پودر زردچوبه را به وعده های غذایی خود اضافه کنید یا از مکمل زردچوبه استفاده کنید.
کره کاکائو: کره کاکائو انعطاف پذیری پوست را افزایش میدهد و از خشکی آن جلوگیری میکند. برای استفاده از این روش باید پوست شکم را با این کره ماساژ دهید. برای اثر بخشی بهتر میتوانید با یک پلاستیک روی شکم را بپوشانید.
روغن زیتون: زیتون حاوی ویتامینهای A , E, D است که میتوانند پوست را نرم کنند. استفاده از روغن زیتون برای نرم کردن پوست یک روش متداول است. اگر برای رفع ترک روی شکم چند قطره روغن زیتون را روی شکم بمالید و ماساژ دهید متوجه خواص بینظیر این گیاه برای رفع ترک پوستی میشوید.
عصاره پیاز و هیالورونیک اسید: با استفاده از ژل های حاوی عصاره پیاز و اسید هیالورونیک ترک ها بعد از 12 هفته استفاده روزانه محو می شوند.
هیالورونیک اسید: استفاده از محصولات حاوی هیالورونیک اسید میتواند باعث کاهش علائم ترک پوستی شود، بهویژه اگر این کار را زمانی انجام دهید که ترک های پوستی شما تازه هستند. اسید هیالورونیک میتواند هم اثرات آبرسانی و هم اثرات ضد التهابی بر روی پوست داشته باشد. هر دوی این اثرات میتوانند به پیشگیری و درمان ترکهای پوستی کمک کنند.
منبع: تیم تولید محتوای طبایع